اگر اتفاقات دوره قالیباف در دوره کرباسچی رخ می‌داد…

خرداد: یک عضو شورای شهر تهران می‌گوید:من کارمند شهرداری بودم و ۷-۸ شهردار دیدم. دو شهردار در تهران خیلی کار کردند اول کرباسچی، بعد از او قالیباف. منتهی اتفاقاتی که در دوره قالیباف رخ داد، اگر در دوره کرباسچی اتفاق می افتاد کرباسچی را اعدام می کردند. انصافا قالیباف اقدامات زیادی داشته اما بدهی های زیادی نیز روی دست شهر گذاشته است.

به گزارش خرداد ،گفت‌وگوی «رکنا» با محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر را می‌خوانید:

*یکی از مطرح ترین مباحثی که در حال حاضر شهرداری تهران با آن درگیر است، مبحث بدهی هایی است که از مدیریت شهرداری پیشین برای شهر باقی مانده و به شکلی صندوق دارایی شهرداری تهران را فقیر کرده است. در همین راستا بارها اخباری مبنی بر این که  محمدعلی نجفی، شهردار اسبق سند تحویل و تحول را به شورای شهر تهران ارائه کرد که باعث دستگیری برخی معاونان شهردار اسبق شد اعلام شده است اما به نظر پیگیری های اعضای شورای شهر تهران و بخش حقوقی شهرداری در خصوص این پرونده ها اقتصادی کمرنگ و  برای مردم شفاف سازی نمی شود؟

معتقدم هیچ کسی براساس گزارش سند تحویل و تحول محمدعلی نجفی دستگیر نشده است. پرونده ای مربوط به یکی از معاونان سابق شهرداری در قوه قضائیه مطرح است اما ما از جزئیات آن بی اطلاع هستیم. از نظر شورای شهر تهران و شهرداری این پرونده مربوط به شهرداری است و مدیریت شهری باید از جزئیات آن مطلع باشد. در حال حاضر شهرداری در این پرونده هیچ دخالتی ندارد. اعداد و ارقام زیادی در مورد این پرونده به گوش می رسد اما نمی توانیم عدد و رقمی را مطرح کنیم. ظاهرا شاکی پرونده فرد دیگری بوده، در جای دیگری به پرونده رسیدگی می شود. شهرداری از پرونده کنار گذاشته شده است در حالی که این پرونده کاملا به شهرداری مرتبط است. بعضی از همکاران ما در شورای شهر مانند محمود میرلوحی اظهارنظر کردند اما بلافاصله احضار شده و برایشان حکم صادر شده است. برای این موضوعات نیز سریع عمل می کنند ولی کسی نمی تواند به آن پرونده ها ورود پیدا کند. در گذشته مفاسد زیادی داشتیم و من به شخص خاصی اتهام نمی زنم. ادعا شد که نجفی ۱۲شکایت مطرح کرده است، اما از نظر من هیچ شکایتی نکرده و این صرفا یک حرفی بود که زده شد. هنوز هم بسیاری می گویند ۱۲ شکایت شده اما رسیدگی نشد. اینطور نبود. شکایت وقتی به معنی واقعی پیدا می کند که نماینده حقوقی در دستگاه قضایی شکایت را مطرح و ثبت شود. با ثبت شکایت، قطعا به پرونده رسیدگی می شود. من بررسی کردم و گفتم نسخه ای از دادخواست شکایت را به من بدهند اما متوجه شدم که شکایتی ثبت نشده بلکه یک نامه نوشته شده است. البته دستگاه مربوطه اگر تصمیم داشت رسیدگی کند با همان نامه هم می توانست، چرا که در مورد افراد دیگر سریع رسیدگی می کنند. اما به دلیل آنکه در مورد بسیاری از موارد طرح شکایت نشده بود، رسیدگی انجام نشد. ما هم سعی کردیم وارد درگیری و دعوا نشویم چرا که فایده ای ندارد و بنای شورای پنجم شهر تهران بر جنجال نیست. اگر اراده رسیدگی در دستگاه های مربوطه وجود داشته باشد مانند مابقی مسائل ورود پیدا خواهند کرد. گزارشات سازمان بازرسی کل کشور هست و می توانند تیمی را در شهرداری مستقر کنند. نیازی نیست ما این مسائل را مطرح کنیم چرا که به دعوا و تنش می انجامد و باعث می شود که اعضای شورای شهر نیز محکومیت بگیرند و فایده ای هم ندارد. بنابراین به این نتیجه رسیدم که ما کار خودمان را انجام دهیم و دنبال نبش قبر گذشته نباشیم.

* اعضای شورای شهر تخلفات گذشته را پیگیری نمی کنند؟

ما پیگیری های خودمان را کردیم اما وقتی مدیریت شهری اعلام می کند شهرداری ۷۰هزار میلیارد تومان بدهی دارد، یک نفر بررسی نکرد که مدیریت شهری جدید دروغ می گوید یا راست؟ چرا بررسی نشد که این ۷۰هزار میلیارد تومان بدهی تخلف نیست؟ هنوز پروژه های ساخته شده در سال های ۹۲- ۹۳ تسویه نشده است. پیمانکاران این پروژه ها جلوی شورای شهر تجمع کرده و به شورای شهر دوره پنجم فحش می دهند. این تخلف نیست؟ بودجه سالانه شهرداری ۱۷-۱۸هزار میلیارد تومان بوده است، چطور ۷۰هزار میلیارد تومان بدهی وجود دارد؟ این نشان می دهد شهرداری خارج از بودجه مصوب و قانون Law عملکرده است. این عملکرد تخلف نیست؟ هر دستگاهی این کار را انجام دهد دیوان محاسبات، سازمان بازرسی کل کشور، قوه قضائیه و… به این موضوع ورود پیدا می کند. شورای شهر تهران چه کاری باید انجام دهد؟ قوه قضائیه نیستیم که بتوانیم حکم صادر کنیم. تنها می توانیم این موضوعات را مطرح کنیم. ما این موضوعات را اعلام کردیم، طرف مقابل تکذیب می کند، بنابراین می خواهیم که یک دستگاه نظارتی به این موضوع رسیدگی کند و اسناد ما را درخواست کند و نتیجه را به مردم اعلام کنند. اگر این موضوعاتی که مطرح می کنیم راست است به مردم اعلام کنند و پیگیری کنند. ۷۰میلیارد تومان بدهی یعنی قفل کردن شهر و امروز بخشی از بودجه صرف پرداخت بدهی ها می شود. نمی توانیم نسبت به بدهی ها بی تفاوت باشیم. پیمانکاران پروژه را تحویل داده اند اما چند سال است دنبال پول شان می دوند و به خاک سیاه نشسته اند. ضمن آن که می گویند مدیریت جدید شهری کار نمی کند قبلی ها کار کردند. ما هم می توانیم شهر را بدهکار کنیم اما آیا درست است که خارج از ضوابط عمل کنیم و بگوییم هر بلایی سر مدیریت بعدی بیاید به ما ربطی ندارد؟ ولی تخلفات وجود دارد و در مورد آن مکاتباتی صورت گرفته است. یکی از زمین های شهرداری به ارزش ۴۰۰میلیارد تومان در منطقه طرشت را شخص شهردار با یک امضا بخشیده است. این موضوع وجود داشته و قوه قضائیه نیز از آن اطلاع دارد. روزهای آخر مدیریت گذشته اردوگاهی در منطقه ۲۲ را با تجهیزاتش از شهرداری گرفته اند. نجفی در روز اول شهرداری خبردار شد یک زمین به ارزش ۱۰۰میلیارد تومان را از دست شهرداری درآوردند. من بارها در صحن شورای شهر تهران تذکر دادم. نجفی نامه نوشت و اعلام کرد اما نتوانستند آن را پس بگیرند. این زمین ها متعلق به مردم بود. این موارد زیاد هستند. در منطقه ۲ شهرداری پرونده فساد ۳۰۰هزار میلیاردی مربوط به دوره گذشته وجود دارد و قوه قضائیه در حال رسیدگی به آن است. این پرونده ها در دادگاه مطرح است به جای آن که آنها را دستگیر کنند، مدیران شهری را احضار می کنند تا توضیح دهند چرا این مسئله را مطرح کرده اند؟

* شما معتقدید که نهادهای نظارتی از ابعاد تخلفات خبر دارند ولی پیگیری نمی کنند؟

سازمان بازرسی کل کشور دقیق تر از اطلاعات مدیریت شهری به بسیاری از مسائل مشرف است. من سوابق و مکاتبات سازمان بازرسی را مطالعه  کردم  مشخص است که بسیار دقیق بوده  و بخشی از این مسائل مربوط به گذشته است که سازمان بازرسی در حال پیگیری آن است. جالب است اکثر گزارش های سازمان بازرسی کل کشور بی طرفانه نوشته شده است. برعکس آنچه که بعضی فکر می کنند همه برخورد سیاسی دارند، گزارشات سازمان بازرسی کل کشور سیاسی نبوده است. سازمان بازرسی بررسی های تخصصی داشته و تخلفات را احصا کرده اند اما مکاتبات محرمانه است و ما نمی توانیم در مورد آن صحبت کنیم. شورای شهر تهران از ابتدا تاکنون فقط یک جلسه غیرعلنی برگزار کرده و این جلسه مربوط به نامه های سازمان بازرسی کل کشور بود. ما به صورت کلی گفتیم که سازمان بازرسی کل کشور تخلفاتی را اعلام کرده است.در دوره ناصر سراج و دوره های قبل از ایشان این گزارش ها تهیه شده است. بازرسی کل کشور بررسی هایشان را تخصصی انجام می دهد. اوایل دهه ۸۰ که در سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری کار می کردم، ابراهیم رئیسی، رئیس سازمان بازرسی کل کشور بود. آن زمان یک گزارشی را در ملاقات حضوری به ایشان دادم. بلافاصله با معاون شان هماهنگ کردند و ظرف ۲۴ ساعت تیمی از سازمان بازرسی در شهرداری مستقر شده و پس از بررسی پرونده را به قوه قضائیه ارسال کردند. من برخورد سیاسی از بازرسی کل کشور ندیدم و برایشان فرقی نداشته که قالیباف است یا فرد دیگری، کار تخصصی خودشان را انجام داده اند.

* در دوره شهرداری قالیباف پروانه ساخت و سازهای بسیاری صادر شد، اما مشخص نشد درآمد حاصل از آن در چه کدپروژه ای هزینه شده است. در دوره جدید شهری برعکس دوره شهردار اسبق، ساخت و سازها با مشکلات بسیاری روبرو شد و اجازه ساخت و ساز صادر نمی شود.

در آن زمان شهرداری ناچار بوده بخشی از ساخت و سازهای بی رویه و خارج از ضوابط را انجام دهد، چرا که دولت به تعهدات خود عمل نکرده و شهر باید اداره می شد. در آن دوره پروژه های زیادی نیز کلنگ زده شد. درست است که بسیاری از این پروژه ها نیمه کاره مانده است، اما کارهای بسیاری هم انجام شده است. در دوره قالیباف اتوبان زیاد ساخته شد و در ساخت اتوبان از برنامه جلوتر هستیم ولی در تجهیز حمل و نقل از برنامه عقب تر هستیم. پول های زیادی برای این پروژه ها نیاز بود و به همین دلیل از هر ابزاری برای درآمدزایی استفاده می کردند. به عنوان مثال در یک کوچه تنگ و باریک اجازه ساخت یک مجتمع صادر شده است. زمین پارکینگ متعلق به سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری در جنوب پارک نیاوران را به اطلس مال دادند تا مجتمع تجاری بسازند، در حالی که قرار بود این زمین پارکینگ و ایستگاه مترو شود. متاسفانه ایستگاه مترو و پارکینگ را از بین بردند، در حالی که این منطقه قبل از این مجتمع تجاری مشکل ترافیک و تنگی معبر داشت و با ساخت این مجتمع بر مشکلات آنجا اضافه کردند. برای کسب درآمد قوانین و ضوابط زیرپا گذاشته شد. در دوره جدید ما مانند انقلابیون ۵۷ عمل کردیم. اصلاح طلبان شعارهایی (مانند قانون، ضوابط و…) داشتیم که دست خودمان را بستیم. در ضابطه مند بودن بیش از حد شورش را درآوردیم. آخرین شهردار اصلاح طلبان مرتضی الویری بود که شهرداری را با ۲۵هزار نیرو به اصولگرایان تحویل داد. احمدی نژاد (۲سال) و قالیباف (۱۲سال) چیزی حدود ۴۳هزار نیرو در شهرداری استخدام شده است و ۸۰۰میلیارد تومان حقوق و دستمزد می پردازد. از عوارض هایی که از شهروندان دریافت می شود شهرداری اول حقوق را پرداخت می کند و رسیدگی به پروژه ها در درجه دوم قرار دارد. یعنی مردم شهر عوارض می دهند تا شهرداری حقوق پرداخت کند. چه کسی این کار را انجام داده است؟

* اما شهرداری بخشی از پروژه های خود را به بخش خصوصی سپرده است

جالب است شهرداری در آن زمان هم برون سپاری هم نیرو استخدام کردند. زمانی اعلام کردند که نیروهای داخل شهرداری شرکت تاسیس کنند تا کارها را به صورت برون سپاری به این شرکت ها بدهند. این روشی بود برای تعدیل نیرو در حالی که کارمندان از نان خوردن نمی افتادند. محسن هاشمی در مترو از این روش استفاده کرد و ۲-۳هزار نیرو را تعدیل کرد بدون آن که بیکار شوند. اما بعد از رفتن هاشمی از مترو دوباره چند هزار نفر در مترو استخدام شدند. شرکت بهره برداری مترو ۸هزار نفر استخدام کرده است و مترو را فلج کردند. این استخدام ها خلاف قانون بوده و یک نفر جهت پاسخگویی به این تخلفات به دادگاه نرفته است. ۴۳هزار نیرو به شهرداری اضافه کرده اند، استخدام این تعداد نیرو شوخی نیست. این اتفاق رخ داده است و ارثیه مدیریت شهری گذشته برای ماست. ما نمی توانیم این نیروها را تعدیل کنیم. کافی است ۵نفر از آنها با زن و بچه جلوی شهرداری روی خودشان بنزین بریزند، همین هم اخبار ۲۰:۳۰ نشان می دهد و اعلام می کند که ببینید مدیریت شهری با مردم چه کرده است. کسی نمی تواند نیرو از کار اخراج کند مگر آن که نیرو تخلفی انجام داده باشد و حکم رسمی اخراج شود. از بودجه ۱۸هزار میلیارد تومان شهرداری، ۱۰هزارمیلیارد تومان هزینه حقوق و هزینه های جاری می شود.

* چند درصد از کارمندان فعلی و رسمی شهرداری سال آخر  مدیریت شهری  قالیباف  استخدام شدند؟

فقط در ماه آخر دوره گذشته مدیریت شهری چیز حدود ۱۱-۱۲هزار نفر استخدام شدند. کسی برایم تعریف می کرد: «به من زنگ زدند و گفتند اگر فامیل هم داری بیاور استخدام کنیم.»شهرداری چارت دارد و طبق آن چارت باید نیرو داشته باشد. ۴۰هزار نیرو در شهرداری اضافه است. ما نمی خواهیم یک نفر اخراج کنیم. اگر بخواهیم نیروی شهرداری را با برون سپاری ها حساب کنیم، شهرداری ۱۲۰ هزار نیرو دارد. به عنوان مثال پاکبان ها نیروی شهرداری حساب می شوند اما این کارها برون سپاری شده است و حقوق آنها را شهرداری می دهد.

*شما در حالی از اخراج نکردن نیروهای شهرداری صحبت می کنید که رحمت الله حافظی، در دوره قبل شورای شهر اعلام کرد ۴۲۰۰نفر زیردیپلم یا دیپلم فقط در شرکت بهره برداری مترو استخدام شده اند.

برای حل این مشکل دانشگاه علمی – کاربردی تاسیس کرده اند و بعضی از این افراد دیپلم هم نداشتند اما از این دانشگاه مدرک کاردانی و لیسانس گرفته اند و درخواست افزایش حقوق داده اند. مداح، بچه مداح در شرکت بهره برداری مترو استخدام شده است. از یک قشر خاص بیشتر استخدام شده است. من نمی خواهم به گذشته برگردم. قالیباف مدیر خوبی است و من با او کار کردم. من کارمند شهرداری بودم و ۷-۸ شهردار دیدم. دو شهردار در تهران خیلی کار کردند اول کرباسچی، بعد از او قالیباف. منتهی اتفاقاتی که در دوره قالیباف رخ داد، اگر در دوره کرباسچی اتفاق می افتاد کرباسچی را اعدام می کردند. انصافا قالیباف اقدامات زیادی داشته اما بدهی های زیادی نیز روی دست شهر گذاشته است.

* به نظر می رسد در حال حاضر ساخت و ساز در شهر قفل شده است

وقتی ما به شورای شهر آمدیم شعارهایی دادیم و همه چیز را قفل کردیم. این کار بدی بود. تفکر من به دلیل کار کردن در شهرداری با برخی از همکارانم تفاوت دارد. یکسری از همکاران ما در شورای شهر تهران در شهرداری نبودند. آنها از دانشگاه و رشته های دیگر به شورای شهر آمده اند و آرمان هایی در ذهنش دارد و دنبال اجرای دقیق آرمان های خود و قانون هستند، در حالی که با این شرایط عدالت برقرار نمی شود. هستند مالکانی که اعلام می کنند دو طرف ملک شان برج ساخته شده است، چرا به من ۳ طبقه می دهید؟ ما باید بگوییم آنها بی قانونی کرده اند، اما با این استدلال حق او را نمی دهیم و منظر شهر هم خراب می شود. به نظر من این باید به اندازه همسایه هایش طبقه بگیرد اما در ساخت و ساز استانداردها را کامل رعایت کند. من طرفدار اصلاح خط آسمان شهر هستم. مثلا اگر همه ملک ها ۵طبقه هستند، به ملک های سه طبقه نیز مجوز ۵ طبقه بدهیم که هم منظر شهر درست شود، هم حقوق مردم رعایت شود و هم درآمدی برای شهرداری کسب شود و در حمل و نقل عمومی هزینه شود. در این بخش افراط کردیم. حتی در برج باغ ها خیلی افراط صورت گرفت. برخی از این زمین ها درختی وجود نداشت و حتی عوارض پروانه ساخت را پرداخته بودند، اما ما اجازه ساخت و ساز به آنها ندادیم. بعد تصمیم گرفتیم این رویه را اصلاح کنیم و به ۴۰ برج باغی که قبل از مصوبه شورای شهر عوارض پروانه ساخت را پرداخت کرده بودند اجازه ساخت دادیم و هجمه عجیبی سمت شورای شهر روان شد. ما به شهرداری گفتیم پول داری، عوارض آنها را بپرداز. شهرداری پول هم نداشت که به آنها بدهد. برخی از همکارانمان در شورای شهر می گفتند نباید به این برج باغ ها اجازه ساخت و ساز بدهیم. باید چه کاری با آنها می کردیم؟ می گفتیم زیرساخت را پر کند و دوباره آنجا درخت بکارد؟ مشکلات حقوقی به وجود آمده چون قانون عطف به ماسبق نمی شود. باید در مورد این مسائل تصمیم گرفت و شهر را نباید معطل نگه داشت که نارضایتی به وجود آید. متاسفانه این نقد به ما وارد است که این کارها افراطی است. از همکارانم می خواهم به این مسائل حتما رسیدگی کنند و نگذارند عده ای در آینده بگویند که ما مسائلی که شورای دوره پنجم قفل کرده اند را حل کردیم.

*از نگاه شما  آیا طرح زوج و فرد نتیجه مثبتی داشته است؟

طرح بی نتیجه نبوده است، اما من می گفتم که در مورد این موضوع غلو نکنیم. آماری در صحن شورای شهر اعلام کردند و طبق آن گفتند آلودگی هوا و ترافیک درست شد. ما از بیرون سیستم حمل و نقل نیامده ایم. شاید بتوانند سر همکاران ما در این حوزه اطلاعاتی ندارند، را کلاه بگذارند اما سر من که ۲۷سال در حمل و نقل بودم را نمی توانند با آمارهایی مثل آمارهای احمدی نژاد کلاه بگذارند. همان موقع که آمارها را دادند گفتیم آمارهای اشتباهی است. طبق آن آمارها ۶۰درصد ترافیک کاهش یافته است. محدوده طرح ترافیک را پولی کرده اند در حالی که قبلا ۷۰هزار خودرو به محدوده وارد می شد. خودرو بیشتری در این محدوده تردد می کنند چطور ادعا می کنید که آلودگی کم شده است؟ آب و هوا را در این آمارها در نظر نگرفته بودند. در آن زمان سیل ایران را برداشته بود اما آن موقع می گفت آلودگی را کم کرده ایم. گفتم این حرف را نزنید پاییز آلودگی مشخص می شود. پاییز آمد و وارونگی هوا آلودگی را افزایش داد و باعث تعطیلی ها شد. کاهش آلودگی هوا بسته ای از سیاست ها را نیاز دارد. طرح ترافیک، توسعه حمل و نقل عمومی، ساماندهی پارک حاشیه ای، ضوابط شهرسازی، اجرای قانون و کنترل پلیس، هوشمند سازی شهر، استفاده از اپلیکشن های جدید و… در این بسته باید در نظر گرفته شود. من ادعا می کنم در دوره ما ساخت و سازهای بی رویه وجود ندارد و مجوز ساخت و سازها با متعلق به دوره قبل است. البته احتمال استثنا هم وجود دارد. هوشمند سازی بسیار مهم است، فکر کنید نمی توانستید کارهای بانکی را از طریق اینترنت انجام دهید. راه کاهش ترافیک، حذف سفرهای درون شهری زائد است که با اینترنت انجام می شود. اگر این هوشمندسازی نبود ۴۰میلیون سفر درون شهری انجام می شد. کسی که گفت با طرح ترافیک مشکلات را حل کردم اطلاعات ناقصی داشت. مثل این است که من به راه آهن بروم و طرحی در آنجا اجرا کنم. قطعا من که در حمل و نقل شهری کار کردم نمی توانم در حمل و نقل برون شهری موفق باشم. کسی که از حمل و نقل برون شهری آمده باید از ما یاد بگیرد نه آن که چیزی به ما یاد بدهد.