خرداد: معلم كلاس، كیكی را به دوربین نشان میدهد، كیكی كه در بین روكش قهوهای شكلاتی نیمه خورده اش، یك قرص سفیدرنگ به همه چشمك میزند. ماجرا از انتشار همین عكس شروع شد، از یكی از مدارس ابتدایی هرمزگان و از توزیع كیكهایی كه درون آنها قرصی جاسازی شده و كودكان آن را خورده بودند.
به گزارش خرداد، جام جم در ادامه نوشت: هرچند ابتدا وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو این موضوع را رد كردند، اما بعد كه آمارهای كشف قرص در استانها بیشتر شد، همه چیز تایید شد. حالا كیك، كلوچه و بیسكویت حامل قرص در پنج استان هرمزگان، سیستان و بلوچستان، كرمان، ایلام و آذربایجان شرقی هم پیدا شده است. سخنگوی سازمان غذا و دارو عصر دیروز در آخرین اظهارنظرش دراین باره در توییتی نوشت: «40 روز پیش، فیلمی حاكی از مشاهده قرص در كیك تولیدی یك شركت ترك در شبكههای اجتماعی بهویژه در ایتالیا و آمریكا منتشر شد كه مشابهت عجیبی از هر نظر با اولین فیلمی كه مدعی وجود قرص در كیكهای تولیدی ایران شد، دارد. این مشابهت اصلا اتفاقی نیست.»
در 12 برند كیك، كلوچه و بیسكویت، قرص جاسازی شده است. بعد از انتقال هفت كودك مسموم و خوابآلود كرمانی به بیمارستان، همه گمانه زنیها به سمت وجود مواد مخدر پیش رفت. قاچاق كیكها و حتی مسائل امنیتی از گمانهزنیهای دیگر بود. شبهه قاچاق و مواد مخدر زمانی محتملتر شد كه سردار محمدمسعود زاهدیان، رئیس پلیس مواد مخدر، گفت: «بررسیها حاكی است قاچاقچیان با بهرهمندی از جاسازیهای مختلف، مواد مخدر را قاچاق میكنند.» آخرین گمانهزنی اما تا زمان تهیه این گزارش، وجود قرص برنج در كیكهاست. كیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو اما همه اینها را رد كرده است. او در بیانیهای، با اشاره به شبهه وجود قرص برنج و مواد مخدر در كیكها عنوان كرده است: «تنها مرجع اظهار نظر در مورد محتوای این قرص و كپسولها، آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و داروست و تا این لحظه گزارشی از وجود داروهای مخدر یا قرص برنج در نمونههای ارسالی نداریم.» او البته گفته است داروهای بررسی شده اغلب داروهای خانگی از جمله استامینوفن، بروفن، سیتریزین و ... بوده است. جهانپور تاكید كرده است جا گذاشتن قرص درون كیك، ویفر و كلوچه، تنها یك اقدام خرابكارانه بوده و در این خصوص برند خاصی هم مقصر شناخته نشده است و درنهایت در توییتی، عنوان كرد شبیه این كیكها حدود 40 روز پیش در كشورهای آمریكا و ایتالیا توزیع شده است.
خبری از رقبا نیست
خیلیها جنگ امروز را بر سر غذا میدانند، حرفی كه بهادر حاجیمحمد، عضو آكادمی سمشناسی آمریكا و دكترای صنایع غذایی و ایمنی غذایی هم آن را تایید میكند. او با اشاره به وجود قرصها در کیک، معتقد است این حركت، یك كار سازمانیافته است. او به ما میگوید: «اتفاقی كه افتاده، درست تعریفی است كه در تروریسم غذا انجام میشود و در حوزه كاری پدافند غیرعامل است.» او به مسموم شدن هفت كودك در استان كرمان اشاره و عنوان میكند همین مسمومیت كودكان، باعث تشویش اذهان عمومی میشود و به عملیاتی جنگی اشاره میكند كه در آن سربازان، رودخانهها را آلوده یا در بین مردم روستایی، غذای آلوده توزیع میكنند. اتفاقی كه از نظر این دكترای صنایع غذایی و ایمنی غذایی، در دنیا به شدت رایج است. حاجی محمد معتقد است گذاشتن قرص درون كیك، یك كار خرابكارانه است و برای این حرفش هم مدرك دارد: «درون كیكهایی كه لایهای هستند، قرص جاسازی شده است، كیكهایی كه چون تكهتكه هستند، اجسام خارجی هم میتوانند درونشان قرار بگیرد.» او معتقد است در پروسه تولید، این اتفاق نیفتاده چرا كه اگر در این زمان، قرصها درون كیكها قرار میگرفتند، قرصها یا پودر میشدند یا تغییر رنگ میدادند، اینها همه در حالی است كه قرصها سالم درون كیك باقی ماندهاند. او میگوید: «برای 12 برند صنایع غذایی، این اتفاق افتاده است؛ لذا این امكان وجود ندارد شركت رقیبی، محصولات را خریداری و بعد درون آنها قرص جاسازی كرده باشد. »
آن طور كه حاجی محمد میگوید فروشگاهها تنها اجازه دارند محصولاتی را خریداری كنند كه نشان سیب سلامت و مجوزهای سازمان غذا و دارو داشته باشند. او اشاره میكند سیستم توزیع در ایران، كشوری است و ممكن است برای مثال كارخانهای در شهر قم به شهرهای دیگر هم محصول خود را بفرستد. كاری كه در كشورهایی كه با سیستم ایالتی مدیریت میشود، انجام نمیگیرد و محصولات در همان ایالات تولید و توزیع میشوند و این یعنی سیستم توزیع این برندها میتواند از هر نقطه از ایران باشد و هركسی هم بستهبندی را انجام دهد.
یك كارشناس فروش وسایل بستهبندی هم این نكته را تایید میكند و به ما میگوید: «هر كسی میتواند بستهبندی یك محصول را تغییر دهد. این كار سخت نیست. تنها كافی است، با دقت و ظرافت یك بستهبندی خاص را باز كرد و هر چیزی را داخل آن قرار داد و بعد دوباره با یك دستگاه ساده دوخت بستهبندی را انجام داد.» دستگاهی كه در بازار قیمت آن حدود 200هزار تومان تا 400هزار تومان است. دستگاهی كه به راحتی خرید و فروش میشود.
كارشناسی زمانبر
این كه بستهبندی كیكها باز شده و قرص را درون كیكها قرار دادهاند، محتم لترین گمانه زنی است كه از همان ابتدا مطرح شد. پوریا هوشمند، كارشناس بسته بندی اما نظر دیگری دارد. او به ما میگوید: «باید كارشناسی دقیقی برای تایید این شبهه انجام شود.» او یادآور میشود محصولاتی كه با این شكل بسته بندی میشوند، به صورت چسبی دوخت میخورند. این چسبها باید خیلی حرفهای از هم جدا شوند تا دوباره بتوان آنها را به هم چسباند. هوشمند اما میگوید در كنار تمام بستهبندیها كد شناسایی وجود دارد و همین كد شناسایی هم در كنار بستهبندی حك میشود. با همین كد نیز میشود، شركتی كه این بسته بندی را انجام داده، شناسایی كرد. او البته توضیح میدهد در بحث كلان بستهبندی و در تیراژ بالا، این مساله وجود دارد و با اشاره به بستهبندی انبوه میگوید: «هزینه بستهبندی به این شكل بالاست. در بازار آلومینیوم، پلیاستر و رنگ خیلی گران است.» بنابراین از نظر او باید كارشناس بستهبندی تشخیص دهد این مشكل از بستهبندی بوده یا از كارخانه ؛ كاری كه بررسی و كشف آن زمانبر است. حالا باید منتظر بود و دید بالاخر ماجرای این قرصها به کجا میرسد؛ اصلا شاید مثل همیشه همه این اتفاقات یک ماجرای رسانهای و یک شیطنت ساده باشد.