احتمال تکرار لحظه «سایگون» در میان تهدیدهای امنیتی شبه‌نظامیان
پایان فاجعه بار جنگ ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان با بمب گذاری انتحاری که به کشته شدن دست کم ۱۶۲ افغان و ۱۳ سرباز آمریکایی رقم خورد اما آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده تقریباً مطمئن بودند که حمله‌ای در خارج از فرودگاه کابل اتفاق خواهد افتاد. سوال اینجاست که چرا از این فاجعه پیشگیری نشد.
بر اساس مدعیات مطرح شده، چهارشنبه شب، هفته گذشته، آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده تقریباً مطمئن بودند که حمله‌ای در خارج از فرودگاه کابل اتفاق خواهد افتاد و به شهروندان آمریکایی هشدار داد که فوراً منطقه را ترک کنند.
تنها ۱۲ ساعت بعد، بمب گذاران انتحاری با پشت سر گذاشتن جمعیتی انبوه، از گذرگاهی عبور کردند که در دست نیروهای آمریکایی بود و با انفجاری که ایجاد کردند دست کم ۱۶۲ افغان و ۱۳ سرباز آمریکایی را کشتند.
این یک پایان فاجعه‌آمیز برای جنگ ۲۰ ساله آمریکا در افغانستان بود که بزرگترین تلفات جانی ارتش این کشور در یک دهه گذشته را به خود اختصاص داده و تنها چند روز قبل از خروج کامل نیروها، تا ۳۱اوت، اتفاق افتاد.
یکی از جدی‌ترین سوالاتی که در آغاز روبرو شدن با این اطلاعات پیش می‌آید این است که چگونه افراد بمب‌گذار از ایست بازرسی‌های طالبان و آمریکا عبور کردند؟ و چرا نیروهای آمریکایی اقدامی پیشگیرانه انجام ندادند؟
الجزیره نوشت، ژنرال فرانک مک کنزی، رئیس فرماندهی مرکزی ایالات متحده، ساعاتی پس از این حمله که توسط شاخه ای از داعش در افغانستان که به داعش خراسان یا ISKP موسوم است انجام گرفته گفت: «یک جای کار می‌لنگیده»
او تاکید کرد که به هر حال سربازان چاره‌ای نداشتند جز بازرسی و کنترل افرادی که قصد سوار شدن به پروازهای تخلیه را داشتند. یکی از مقامات آمریکایی که خواست نامش فاش نشود نیز گفت که شرایط این حمله از پیش فراهم شده بوده است.
رویترز در مصاحبه‌ای در این رابطه گفت هفته‌ها پیش از آغاز خروج آمریکا از افغانستان و تسلط طالبان بر این کشور مقامات ایالات متحده از لزوم خارج کردن نیروهایی که در خدمت این کشور و سایر اعضای ناتو بودند اطلاع داشتند اما عملیات تخلیه به دلیل تعلل در اجرا و ناتوانی در تامین اسکان این افراد در کشورهای ثالث با کندی و در برخی مواقع با توقف روبرو بود.
این در حالی رخ داد که به گفته این مقامات ناشناس امکان جلوگیری از وقوع چنین رخدادی وجود داشت و لزومی نداشت افراد کشته شوند.
اکنون و در بحبوحه انتقادات علیه بایدن، به دلیل خروج خطرناک از افغانستان، یکی از مقامات دفاعی ایالات متحده که نخواست نامش فاش شود، گفت که برای تامین امنیت پایگاه آمریکایی بگرام در زمان قدرت گرفتن طالبان و احتمال بالای حملات، حدود ۸۰۰۰ سرباز آمریکایی نیاز بوده است. همچنین نیروهای آمریکایی این پایگاه برای ترک کابل، با توجه به ایستگاه‌های بازرسی طالبان به ۴۰ دقیقه زمان برای رانندگی نیاز دارند؛
از دیگر سو با خروج هر روزه نیروهای آمریکایی از افغانستان، خطر عملیات‌های تروریستی نیز افزایش می‌یابد و این در حالیست که مهاجمان پیش از این نیز، در طول عملیات تخلیه به هواپیماها شلیک کرده‌اند، اما موفقیت چندانی به دست نیاورده‌اند. در چنین شرایطی، شلیک موشک و بمب‌گذاری انتحاری با کاهش تعداد سربازان تهدیدی رو به افزایش خواهد شد.
برخلاف بسیاری از عقب‌نشینی‌های نظامی قبلی آمریکا از کشورهای اشغال شده، مانند عراق در سال ۲۰۱۱، گروه‌های مسلح این بار بر یک هدف واحد یعنی فرودگاه کابل تمرکز دارند و از طرف دیگر هجوم هزاران افغان ناامید به باند فرودگاه که باعث مرگ تعدادی از آنها شد و سقوط و مرگ تعدادی دیگر از هواپیمای در حال خروج مشکلاتی است که به سادگی حل نمی‌شوند.
یکی از مقامات آمریکایی گفت که لحظه «سایگون»، خروج بدنام ایالات متحده از ویتنام در سال ۱۹۷۵، اگر افغان‌های خارج از فرودگاه متوجه شوند که مراحل نهایی خروج نظامی واشنگتن در حال انجام است بار دیگر ممکن است اتفاق بیفتند.
همچنین، مقامات آمریکایی هشدار داده‌اند که ایالات متحده در واقع نمی‌تواند کاری که فراتر از یک اقدام نمادین یا یک عملیات محدود در جهت تضعیف ISKP انجام دهد: «ما از سال ۲۰۱۴ تلاش کردیم این گروه را در افغانستان نابود کنیم و با هزاران سرباز حاضر در زمین نتوانستیم به نتیجه برسیم.»
