مانکن روس چگونه به کابینه اوباما نفوذ کرد/ تصاویر

به گزارش خرداد به نقل از مشرق، روسیه سابقه بسیار قدرتمندی در جاسوسی دارد و تاریخ جاسوسی در این کشور به دوران حکومت تزارها بر این سرزمین بازمی گردد. با این حال بعد از سقوط اتحاد جماهیر شوروی KGB که یک سازمان جاسوسی قدرتمند با اختیارات نامحدود بود به سازمان های کوچک تری با اختیارات بسیار محدود تقسیم شد. اما این محدودیت ها مدت زیادی به طول نینجامید و از زمانی که ولادیمیر پوتین (یکی از اعضای سابق KGB) سکان قدرت را در روسیه به دست گرفت، سرویس اطلاعات جاسوسی خارجی (SVR) توانست بسیاری از اختیارات و اقتدار سابق سازمان های جاسوسی را به دست آورد.

در حال حاضر مقامات آمریکایی بر این باورند که میزان جاسوسی این سازمان در آمریکا به میزان فعالیت های جاسوسی آن در دوران جنگ سرد بازگشته است. «پیتر ارنست» مدیر اجرایی موزه بین المللی جاسوسی در واشنگتن که به عنوان مامور CIA بیش از سه دهه در رقابت های سازمانش با KGB حضور داشته این باور را تایید می کند. ارنست در این خصوص می گوید: سازمان های جاسوسی روسیه امروز اگر مهم تر از گذشته نباشند کمتر از آن نیز نیستند و همانند گذشته از اهمیت برخوردارند.

بعد از آمریکا، انگلیس دومین کشوری است که به شدت نگران میزان فعالیت های جاسوسان روسی در این کشور است. مقامات امنیتی انگلیس بر این باورند که میزان فعالیت های جاسوسی روسیه علیه انگلیس همچنان در سطح دوران جنگ سرد قرار دارد. در همین خصوص «جاناتان اوانس» مدیر سازمان ضدجاسوسی انگلیس با اشاره به صرف هزینه های کلان و نیرو های فراوان برای مقابله با جاسوس های روسی تاکید کرده که هزینه های صرف شده در این زمینه به همان اندازه ای است که برای مقابله با القاعده به کار گرفته می شود.

در واقع باید گفت که طی سالیان اخیر سازمان های جاسوسی روسیه به یکی از قدرتمندترین گروه های سیاسی در این کشور تبدیل شده اند. این در حالی است که بسیاری از ماموران سابق KGB نیز بسیاری از پست های کلیدی کرملین را در اختیار خود گرفته اند. یک ضرب المثل قدیمی در روسیه می گوید: «هیچ چیزی مثل جاسوسی نیست.»

"اسنودن" نامی که این روزها حاشیه هایی برای دو دولت آمریکا و روسیه رقم زده است و دوباره ماجرای جاسوسی‌های روسیه را بر سر زبان‌ها انداخته است.

اگر به تاریخ جاسوسی در روسیه نگاه کنیم در خواهیم یافت ماجرای اسنودن برای بار اول نیست که اتفاق افتاده است و در طول تاریخ جاسوسان زیادی از غرب و آمریکا به سمت روسیه سرازیر شده اند.

"مشرق" در این گزارش سعی در معرفی چند تن از معروف‌ترین این جاسوس‌ها دارد که در زیر از نگاه‌تان می گذرد.

جاسوسی برای اتحاد جماهیر شوروی

ردولف ایوانویچ آبل

جاسوس ارشد سازمان جاسوسی شوروی موسوم به 'کا گ ب' در سال 1957 میلادی بود که در آمریکا به اتهام انتقال اسرار نظامی به تحمل 30 سال زندان محکوم شد.

اف. بی. آی دستگیری او را بزرگترین شاهکار خود می داند و بطور مفصل توصیف می کند که چطور طی 4 سال تلاش ورزید او را به تله بیاندازد.

او با پاسپورتی به نام کایوتیس وارد آمریکا شد و به نام امیل گولدفوس دستگیر شد. در موقع دستگیری خود را سرهنگ ابل معرفی کرد که نام دوست و همفکر خوبش، رودولف آبل از لتونی بود که چندی پیش درگذشته بود.

کمبریج 5

اگر اهل تاریخ باشید حتما نام «کمبریج 5» را شنیده‌اید؛ چرا که داستان جاسوسی پنج دانشجوی دانشگاه کمبریج بریتانیا برای اتحاد جماهیر شوروی حکایتی معروف است.

این گروه دانشجویی به واسطه گرایش‌های کمونیستی جذب KGB شدند و در سال‌های جنگ دوم جهانی و در تمامی سال‌های دهه 50 سده گذشته برای روس‌ها جاسوسی کردند.

کیم فیلبی، رهبر این حلقه بود که یکی از موفق‌ترین جاسوس‌های تاریخ لقب گرفته است. اعضای دیگر این گروه را دونالد مک‌لین، گای بورگس، آنتونی بلانت و جان کارن‌کراس در برمی‌گرفت.

مک‌لین، بورگس و فیلبی در دهه 1960 و زمانی که احساس کردند حلقه محاصره دستگاه‌های اطلاعاتی به دور آنان تنگ‌تر شده و امکان دستگیر شدن‌شان وجود دارد از بریتانیا گریخته و به اتحاد جماهیر شوروی وقت فرار کردند.

بلانت و کارن‌کراس در بازجویی‌ها به جاسوسی برای شوروی اقرار کردند، اما در دادگاه این اتهام را نپذیرفتند. کران‌کراس در روند محاکمه ادعا کرد تحت شکنجه اقرار کرده عضو پنجم گروه است.

به هرحال دادگاه رسیدگی‌کننده این دو را مجرم شناخت و با توجه به قوانین بریتانیا که حداکثر مجازات جاسوسی برای کشوری دوست 14 سال زندان است به تحمل حبس محکوم شدند.

ملیتا نوروود

ملیتا در لتونی، از یک پدر و مادر کمونیست متولد شد. او دستیار به ظاهر بی ضرر مدیر یکی از مراکز تحقیقاتی اتمی بریتانیا بود که برای مدت 37 سال با خونسردی تمام، اسرار بمب های اتم این کشور را به روسیه گزارش می داد. در نهایت در سال 1999، چهره واقعی او آشکار شد.

ژولیوس و اتل روزنبرگ

ژولیوس و اتل روزنبرگ از کمونیست‌های آمریکا بودند که به ارسال اطلاعات هسته‌ای محرمانه ایالات‌متحده برای شوروی متهم شدند.این دو اولین بار در سال 1936 در مجمع کمونیستی یانگ ملاقات کردند و ثمره ازدواج آنان با هم دو فرزند بود.

ژولیوس در 1942 به خدمت سازمان اطلاعاتی شوروی (KGB) درآمد و خیلی زود به جاسوس ارشد شوروی در آمریکا تبدیل شد.

او به اطلاعاتی فوق‌محرمانه در مورد ساختار هواپیماهای جاسوسی U2 دست یافت که به سرنگونی یکی از این هواپیماها بر فراز خاک شوروی در 1960 منجر شد.

در طول دوره‌ای که ژولیوس با روس‌ها همکاری داشت، خیلی‌ها را برای جاسوسی به نفع شوروی به خدمت گرفت. او هزاران سند از سازمان هوافضای آمریکا (ناسا) را در اختیار KGB گذاشت.

یکی از کسانی که با ژولیوس همکاری داشت گروهبان دیویس گریس‌گلاس بود که در مرکز تحقیقات هسته‌ای لس‌آلاموس کار می‌کرد و اسناد زیادی را از طریق او در اختیار روس‌ها گذاشت.

دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا اولین‌بار در 1951 به روزنبرگ‌ها ظنین شدند. این زوج در 1953 به اعدام با صندلی الکتریکی محکوم شدند. این حکم همان سال در زندان سینگ‌سینگ به مرحله اجرا درآمد.

آنا چاپمن

آنا واسیلیونا کوشچینکو معروف به آنا چاپمن متولد 1982 در روسیه است. وی ساکن نیویورک بود تا اینکه در سال 2010 به همراه 9 تن دیگر به اتهام جاسوسی برای روسیه بازداشت و در تبادل زندانیان با روسیه به این کشور بازگردانده شد. پدر وی دیپلمات روسیه در سفارت این کشور در نایروبی پایتخت کنیا بود. همچنین براساس اخباری تأیید و تکذیب نشده، واسیلی کوشچینکو پدر وی، در زمان اتحاد جماهیر شوروی جزء افسران بلندپایه کا.گ.ب بود.

این مدل معروف روسی که در آمریکا مشغول به جاسوسی در لباس مدلینگ و تبلیغات بود با تن‌دادن به روابط جنسی، عامل جمع‌آوری اطلاعات برای سازمان جاسوسی خارجی روسیه یا SVR بود. زمانی که وی پس از دستگیری با جاسوسان آمریکایی مبادله و به روسیه بازگردانده شد مورد تقدیر ولادیمیر پوتین قرار گرفت. او با تکیه بر ظاهر زیبای خود، نفوذ بالایی در میان مقامات بلندپایه امریکا و کابینه اوباما دست و پا کرده و اطلاعات مختلفی به خصوص در زمینه فناوری به دست آورده بود. 

چاپمن تا کنون دو بار ازدواج کرده است که هر دو همسر وی انگلیسی بوده‌اند. وی پس از بازگشت به روسیه و نگارش زندگی نامه خود، آن به قیمت 250 هزار دلار به حراج گذاشت. وی سپس در روسیه در همان حرفه مدلینگ لباس فعالیت خود را ادامه داد.

در سپتامبر 2010 میلادی وی به عنوان رئیس شورای "محافظان جوان روسیه" منصوب شد. وی در این سمت، به آموزش جوانان روسی که قرار است در آینده افسران امنیتی این کشور شوند آموزش می دهد. زیرکی و ذکاوت از جمله ویژگی‌های این جاسوس بوده است و همین ذکاوت با وجود به دام افتادن وی در آمریکا، جان او را نجات داد. مأموران سیا پس از بازداشت وی ایراد اتهام جاسوسی به او، از یافتن مدرکی دال بر انتقال اطلاعات به روسیه ناتوان بودند.

الدریخ آمس

پرونده الدریخ آمس، آمریکا را تکان داد. آمس کارمند اداره ضدجاسوسی سازمان اطلاعاتی آمریکا (CIA) بود که سال 1994 و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به جاسوسی برای این رژیم متهم شد.

اولین ماموریت آمس در سیا، شناسایی جاسوسان شوروی در ترکیه بود و برای اجرای این ماموریت چند سالی در استانبول ترکیه اقامت گزید.

او به دلیل مشکلات مالی بعدها به دام KGB افتاد و جاسوس روس‌ها شد.

او بعدها به دفتر اروپایی سازمان سیا منتقل شد؛ جایی که به فهرست تمامی جاسوسان نفوذی آمریکا در KBG و ارتش سرخ دسترسی داشت.

اطلاعاتی که او در اختیار روس‌ها گذاشت به شناسایی و دستگیری حداقل صدنفر از جاسوسان آمریکا در شوروی سابق و مرگ ده نفر از آنها منجر شد.

اتهام او انتقال اطلاعات مربوط به جاسوسان غرب در شوروی در ازای دریافت 4٫6 میلیون‌دلار بود. دریافت همین پول و زندگی مجلل او عاملی شد برای به دام افتادنش.

سیا که از 1985 متوجه به دام افتادن جاسوسانش در شوروی شده بود به دنبال عامل درز اطلاعات به KGB بود. آمس عاقبت دستگیر و به حبس ابد محکوم شد.

او در حال پشت سر گذاشتن این حکم در زندان آلن‌وود در ایالت پنسیلوانیاست و هرگز مشمول عفو نخواهد شد.

ایرل ادوین پیتس

"ایرل ادوین پیتس" افسر ارشد اف بی آی بود که به جرم فروش اطلاعات طبقه بندی شده به روس ها در فاصله سال های 1987 تا 1992 میلادی به تحمل 27 سال زندان متهم شد.

کلاوس فوچس

زندگی فوچس دستمایه ساخت سه فیلم جاسوسی بوده است. فوچس آلمانی‌تبار که فیزیکدانی برجسته بود شهروندی ایالات‌متحده را داشت و در مرکز تحقیقات هسته‌ای لس‌آلاموس کار می‌کرد.

فوچس یکی از دانشمندانی بود که در تولید اولین بمب اتمی نقش به سزایی ایفا کرد و در پروژه تولید اولین بمب هیدروژنی هم مشارکت فعالانه‌ای داشت.

او در دوران تحصیل در آلمان و قبل از مهاجرت به آمریکا در دوره دانشگاه با فعالان حزب کمونیست آلمان رابطه داشت. او با روی کار آمدن نازی‌ها در سال‌های میانی دهه 30 سده گذشته به بریتانیا گریخت و در آنجا دکترای فیزیک خود را گرفت.

برای مدت کوتاهی با برنامه تولید بمب اتم بریتانیا مشارکت داشت و در همین دوره بود که شروع به همکاری با KGB کرد.

در سال 1943 به آمریکا مهاجرت کرد و بلافاصله جذب پروژه منهتن برای تولید بمب اتم شد و کارش را در لس‌آلاموس شروع کرد.

به مدت دو سال اطلاعات محرمانه در مورد بمب هیدروژنی را در اختیار روس‌ها می‌گذاشت که در سال 1946 با رمزگشایی از پیام‌های محرمانه KGB دستگیر شد.

او به 14 سال زندان محکوم شد که با گذشت 9 سال آزاد شد. به زادگاهش آلمان بازگشت و تا زمان مرگش در سال 1988 از این کشور خارج نشد.

رابرت هانسن

"رابرت هانسن" که از اواخر دهه 70 سده گذشته به خدمت سازمان اطلاعاتی آمریکا در آمده بود در سال 2001 و پس از لو‌‌رفتن نوار مکالماتش با یک جاسوس روس پس از 20 سال همکاری با KGB به دام افتاد.

سازمان ضدجاسوسی سیا پس از لو رفتن این نوار هانسن را تحت نظر قرار داد و عاقبت هنگامی که با رابط خود برای انتقال اطلاعات در پارکی در شمال ویرجینیا قرار داشت، بازداشت شد.

از نظر بسیاری از کارشناسان اطلاعاتی هانسن یکی از موفق‌ترین جاسوس‌های دوجانبه و البته از مخرب‌ترین آنها در تاریخ ایالات‌متحده بوده که ساختار داخلی سیا را برای روس‌ها برملا کرده است.

ویلیام کولتون میلای

"ویلیام کولتون میلای" پلیس آمریکایی ساکن آلاسکا که به اتهام فروش اسرار نظامی کشورش به یک مامور 'اف بی آی' متهم به جاسوسی برای روسیه، دستگیر و به 16 سال زندان متهم شد.

در حال حاضر ماجرای جاسوسی و پناهندگی این جاسوسان به موضوع اول دستگاه‌های دیپلماسی جهان مبدل شده است؛ به طوری که اگر نگاهی به روابط کشورهای مختلف کنیم، می‌بینم گاهی یک جاسوس رابطه دو کشور را به حدی می رساند که صف آرایی جنگی در برابر هم شکل می‌دهند.