مذاکرات ماراتن‌گونه تجربه‌ای ارزشمندتر از توافق
حمیدرضا آصفی
دهمین دور مذاکرات طاقت‌فرسا و طولانی میان ایران و 1+5 پس از یک هفته دیروز به پایان رسید. قبل از ورود به ماهیت این مذاکرات باید اشاره شود کسانی که یک یا دو دور مذاکرات سیاسی در عمر خود کرده باشند به دشواری‌های مذاکرات پی‌درپی، متنوع و با کشورهای مختلف به‌خوبی واقف هستند. بدون شک تیم مذاکره‌کننده کشورمان از تمام توان حرفه‌ای خود برای احقاق حقوق هسته‌ای ایران در تبعیت از مقام معظم رهبری اقدام کرده است. آنچه روشن است، حاصل 10دور مذاکره به تمدید چند ماهه این گفت‌وگوها و نه توافق جامع منجر شد که البته این چیزی نبود که ایران می‌خواست اما همین‌که مذاکرات تمدید شد و این تمدید به درخواست طرف آمریکایی حاصل شد، توفیقی برای ایران است که با رفتار خود طرف آمریکایی را همچنان در پای میز مذاکره نگه‌داشته. از دیگر سو فضایی که در افکار عمومی دنیا به وجود آمد، حقانیت کشورمان را برای دوست و دشمن آشکار ساخت. اگرچه موافقت ایران با تمدید این مذاکرات به نوعی اتمام حجت دوباره است، از یاد نبریم در پرتو این مذاکرات طرف غربی حق غنی‌سازی و استفاده از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را به رسمیت شناخت. نکته دیگری که در این مسیر روشن شد خط کشی و صفوف کشورهای به ظاهر دوست‌نما بود. رژیم‌صهیونیستی تکلیفش مشخص است. در کنار این دستاوردهای مثبت باید به یک نکته دیگر هم اشاره کرد که ایران به دور از هر شانتاژ و عدول از مواضع با ایستادگی زیر بار هر توافقنامه‌ای نرفت و به‌رغم فشاری که آمریکایی‌ها با به‌کارگیری چماق کنگره و رژیم‌صهیونیستی به کار بردند، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای همچنان بر مواضعش پافشاری کرد. چنانچه از خیل نقاط مثبت این مذاکرات بگذریم، البته برخی اظهارنظرهای شتاب‌زده در داخل پیام‌های غلطی را به غرب ارسال و آنها را برای افزایش فشار تشجیع کرد. اکنون دو طرف ماجرا مانده‌اند و یک مسیر نسبتا طولانی دیگر. در این مسیر باید برای طرف‌های مقابل روشن کرد که آیا آنها بر اساس منافع خود تصمیم می‌گیرند یا خواست و علایق رژیم‌صهیونیستی، عربستان‌سعودی و برخی کشورهای دیگر. رفتار بعضی از این کشورها هم برای خودشان و هم برای آمریکا توهین‌آمیز و حقارت‌بار بوده است. از این نکته نباید ساده گذشت چراکه در آینده این رفتارها تکرار خواهد شد. از سوی دیگر کاملا روشن شده که روابط ایران با برخی از کشورهای 1+5 به‌صورت جدی باید ترمیم شود تا از کارشکنی‌های آنان در آینده جلوگیری به عمل آید. موضوع هسته‌ای یکی از اولویت‌های ایران است. در کنار آن مسائل متعدد دیگری وجود دارد که دستگاه دیپلماسی باید به آن توجه کند. شاید دولتمردان باید پیام صریحی به داخل بدهند که زندگی خود را به تحریم‌ها وفعالیت اقتصادی و کسب کار خود را در انتظار لغو تحریم‌ها نگذراند و با منطقی کردن شرایط، حداکثر بهره‌برداری را از این تجربه گرانبها به‌دست آورند. پایان کلام؛ جمهوری اسلامی در این مذاکرات ماراتن‌گونه سربلند و بدون کوچک‌ترین چشم‌پوشی از حقوق ملت بیرون آمده و سرزنش و مسئولیت به توافق نرسیدن برعهده طرف مقابل است. دستگاه دیپلماسی با برنامه‌ریزی لازم و با استفاده از نظرات کارشناسان متعدد در کشور باید برای باقیمانده راه تدبیر نماید.
منبع: آرمان
