دیدگاه مقام معظم رهبری درباره «شبیه‌سازی انسان»
شبیه سازی نقاط تاریک و روشن زیادی دارد،به هرحال نقاط روشن آن این است که این امکان وجود دارد که موجودی را تولید کرد که شبیه موجودی باشد که از آن سلول گرفته شده است. رویانا نخستین گوسفند شبیه سازی کشور به حساب می آید.
به گزارش سرویس سلامت خرداد به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر, حمید گورابی با اعلام این خبر افزود: بنده قبل از این توضیح باید مطلبی را عنوان کنم. در داخل کمد بنده یک نامه وجود دارد، داستان این نامه این است که زمانی که قصد داشتیم به مسائل سلول‌های بنیادی و شبیه سازی ورود پیدا کنیم مرحوم کاظمی گزارشی را برای مقام معظم رهبری در این زمینه تهیه کردند و از ایشان خواستند که از نظر کارشناسی اجازه این کار داده شود.
وی گفت: مقام معظم رهبری در زمینه شبیه سازی در پایان نامه اجازه‌ای که در مقوله ورود به سلول‌های بنیادی و شبیه سازی دادند، عنوان کردند که ورود به این عرصه در پایان به تولید انسان منجر نشود، یعنی در حقیقت به نوعی با یک لحن ملایمی موضوع شبیه سازی انسان را رد کردند.
استفتاء
به گفته گورابی پاسخ مقام معظم رهبری این نامه به این شرح است: «به این دوستان بگویید با همت و پشتکار هدف‌های بزرگ این تحقیقات را دنبال کنند و این ثروت هنگفت انسانی را برای خود و کشور محقق نمایند. باید مواظب باشند که ساختن قطعات یدکی انسان به ساختن خود انسان منتهی نشود.»
وی در توضیح رد شبیه سازی انسان بیان داشت: شاید در زمینه مباحث شرعی نتوانم ورود کنم ولی از نظر موارد بیولوژیکی و پزشکی مباحثی وجود دارد مبنی بر اینکه وقتی شبیه سازی صورت می‌پذیرد از چندین جنینی که سلول‌ها باید انتقال پیدا کند با درصد بسیار پائینی یعنی در حدود حداکثر یک درصد امکان بارداری وجود دارد در صورتی که جنین‌های انسانی که در آزمایشگاه برای بارداری انتقال پیدا می‌کنند در مرکز رویان 30 تا 40 درصد موفقیت‌آمیز بوده است و بعد از بارداری نیز درصد زیادی در مراحل مختلف سقط می‌شوند و وقتی که چنین موجودی به دنیا بیاید ممکن است نقایص خاصی داشته باشد. کما اینکه آزمایشات زیادی که روی موش‌ها در دنیا انجام شده است مشاهده شد که موش‌هایی بدون دم، بدون اندام پا و بدون دست و حتی بدون سر تولید شده‌اند و نظایر آن زیاد است.
گورابی تصریح کرد: بنابراین این نقاط تاریک در مقوله شبیه‌سازی وجود دارد و نمی‌توانیم اجازه دهیم مثلاً برای درمان ناباروری شبیه‌سازی صورت پذیرد و چنین جنین‌هایی را به رحم مادر انتقال دهیم و جنینی به دنیا بیاید که مثلاً یک دست نداشته باشد و این علم هنوز کامل نشده است زیرا در این پروسه ژن‌‌ها روشن و خاموش می‌شوند و امکان دارد این عملیات شبیه‌سازی به خوبی صورت نپذیرد.
وی در توضیح بیشتر چالش‌های شبیه‌سازی انسان افزود: مثلاً در به وجود آوردن "رویانا" نخستین گوسفند شبیه‌سازی ایران، این گوسفند فقط دو سال عمر کرد در حالی که یک گوسفند می‌تواند در حدود 8 تا 9 سال عمر کند. بنابر این نمی‌توانیم برای یک انسان شبیه‌سازی انجام دهیم و در این زمینه حتی پروفسور ویلموت هم که نخستین گوسفند شبیه‌سازی جهان را تولید کرد پس از 3 سال آن گوسفند قربانی شد تا نشان داده شود این عمل مشکل دارد و نمی‌شود روی انسان آن را انجام داد. البته گروه‌هایی عنوان می‌کنند که در مقوله شبیه‌سازی اقداماتی کرده‌اند که در سال 2001 گروهی اعلام کردند که می‌خواهند انسان را شبیه‌سازی کنند ولی بعد از آن هیچ خبری از آنها نشد.
گورابی ادامه داد: در مورد جنین انسانی نیز اخیراً مقاله‌ای منتشر شد علی‌رغم اینکه برای این مسئله درمانی هم عنوان می‌کردند که نوعی روش غیراخلاقی است زیرا به نوعی باعث از بین رفتن جنین می‌شود ولی اخیراً بار دیگر مقاله‌ای توسط یک فرد کره‌ای منتشر شد که این مقوله صورت پذیرفته است و عنوان کرده که توانسته سلول‌های بنیادی را از جنین انسان استخراج کند ولی کسی گزارشی عنوان نمی‌کند که جنین شبیه‌سازی انسان به رحم مادر انتقال داده شده است.
شبیه‌سازی به معنی تولید مثل غیرجنسی است، به طوری که موجود تولید شده از نظر محتوای ژنتیکی همتای والد خود است. این کار برای نخستین بار در سال 1938 میلادی توس هانس‌اسپمن انجام پذیرفت. این سلسله تحقیقات منجر به تولید نخستین گوسفند شبیه‌سازی شده به نام "دالی" شد.
طرح شبیه سازی در پژوهشگاه رویان نیز از سال 1383 آغاز شد. در سال 1385 نخستین گوسفند شبیه‌سازی شده ایران و خاورمیانه با وزن تقریبی 3 کیلوگرم متولد ولی بعد از 5 دقیقه تلف شد، ولی سرانجام در روز سه‌شنبه 9 مهرماه 1385 در ساعت 30 دقیقه بامداد تلاش جهادگران پژوهشگاه رویان در اصفهان به ثمر نشست و گوسفند شبیه‌سازی شده دیگری متولد شد که "رویانا" نام گرفت. "رویانا" تا پایان سال 88 به حیات خود ادامه داد.
پژوهشگاه رویان هشتم خرداد ماه سال 1370 به عنوان مرکز جراحی محدود با هدف ارائه خدمات درمانی به زوجهای نابارور و پژوهش و آموزش در زمینه علوم باروری و ناباروری توسط زنده یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی و گروهی از پژوهشگران و همکارانش در جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران تاسیس شد. پژوهشگاه رویان در سالهای 1377 و 1387 به ترتیب مجوز مراکز تحقیقات علوم سلولی و مرکز تحقیقات پزشکی تولید مثل را از شورای گسترش دانشگاههای علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت کرد و آبان ماه 1388 شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ارتقای آن از پژوهشکده به پژوهشگاه رویان موافقت کرد.
این پژوهشگاه فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی و نیز درمانی خود را در قالب سه پژوهشکده و دو مرکز خدمات تخصصی (مرکز درمان ناباروری و مرکز سلول درمانی) با راهبرد از علم تا کاربرد انجام می‌دهد
