واكنش‌هاي بين‌المللي به انتشار گزارش‌هاي شكنجه
امريكا زير تيـغ/جزييات برخي از شكنجه‌هـاي سيـا
انتشار گزارش سناي امريكا از شكنجه‌هاي وحشتناك مظنونين امنيتي توسط سازمان اطلاعات مركزي امريكا موجب واكنش‌هاي گسترده در افكار عمومي- محافل خبري جهان شده است.
در حالي كه امريكا هنوز دست به گريبان اعتراض‌هاي داخلي به دليل خشونت پليس عليه سياهپوستان است، انتشار گزارش سناي امريكا از شكنجه‌هاي وحشتناك مظنونين امنيتي توسط سازمان اطلاعات مركزي امريكا موجب واكنش‌هاي گسترده در افكار عمومي- محافل خبري و تحليلي جهان شده است. اين در حالي است كه به گفته نمايندگان امريكايي كه در تهيه اين گزارش شش هزار صفحه‌يي نقش داشته‌اند آنچه منتشر شده قسمت كوچكي از حقيقت خوف‌انگيز اين شكنجه‌هاي غيرانساني است.
باراك اوباما، رييس‌جمهوري امريكا اعتراف مي‌كند اين عملكرد سيا برخلاف ارزش‌هاي ادعايي امريكا است. صرف نظر از واكنش‌هاي رسمي و غيررسمي دولتي اين سوال نيز به وجود آمده كه اعتراف امريكا به اين جنايات هولناك غيرانساني در سازمان ملل و كميته‌هاي حقوق بشري آن چه واكنشي برمي‌انگيزد. به گزارش دويچه‌وله، بن امرسون، گزارشگر ويژه سازمان ملل متحد در امور مبارزه با تروريسم و حقوق بشر خواستار پاسخگويي كساني شده است كه مسوول وقوع اين توطئه جنايتكارانه بوده‌اند.
به گفته وي اين گزارش سوءظن جامعه بين‌المللي را تاييد كرده است كه در دوران رياست‌جمهوري جرج دبليو بوش، رييس‌جمهور پيشين ايالات متحده، جنايات سيستماتيك و نقض فاحش قوانين بين‌المللي در مورد حقوق بشر در سطحي گسترده رخ داده است. بن امرسون اظهار داشته است كه طبق قوانين بين‌المللي مي‌توان عاملان اين جنايات را در هر كشوري به دادگاه كشاند، مشروط بر اينكه اعلام جرم عليه اين افراد و مجازات آنان در ايالات متحده صورت گيرد. با اين حال سازمان عفو بين‌الملل نيز خواستار تعقيب قانوني مقصران شده است.
از سويي ديگر سازمان ديده‌بان حقوق بشر نيز هشدار داده است كه چنانچه اين موضوع اكنون از نظر قضايي پيگيري نشود، مي‌تواند در آينده بار ديگر رخ دهد. به گفته اين سازمان اگر اين روند مهم بيان حقيقت، منجر به تعقيب قانوني مقامات مسوول نشود، بحث شكنجه براي روساي جمهوري آينده همچنان يك گزينه سياسي باقي خواهد ماند. سازمان امريكايي American Civil Liberties Union، فعال در زمينه حقوق مدني، خواستار پيگيري ويژه اين موضوع از سوي باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا شده است.
آنتوني رومرو، رييس اين سازمان، گفته است: «غيرممكن است كه اين گزارش را خواند، بدون اينكه نسبت به جنايات وحشتناك رخ داده در دوران رياست‌جمهوري جرج بوش، از خشم برآشفته نشد. گفتني است باراك اوباما پس از انتشار اين گزارش در واكنش به آن، رفتار سازمان سيا را موجب لطمه‌زدن به چهره ايالات متحده در سراسر جهان دانسته است.
او روش‌هاي اين سازمان را وحشيانه، نادرست و با نتيجه‌يي معكوس توصيف كرده و وعده داده است كه به عنوان رييس‌جمهور هر آنچه بايد، انجام خواهد داد تا هرگز از اين روش‌ها استفاده نشود. به گفته وي، انتشار اين گزارش گام نخست براي اطمينان حاصل كردن از اين امر است كه اين روش‌هاي شكنجه هيچگاه ديگر به كار بسته نخواهند شد. باراك اوباما اضافه كرده است: يكي از چيز‌هايي كه ما را از ملت‌هاي ديگر متمايز مي‌كند، اين است كه ما به اشتباهات‌مان اعتراف مي‌كنيم. لازم به ذكر است كه براي تهيه اين گزارش با دست‌كم ۱۰۰ تن از متهمان و مجرمان گفت‌وگو شده و بيش از ۴۰ ميليون دلار بودجه براي تهيه آن خرج شده است. در اين گزارش تاكيد شده است كه رفتار با زندانيان در يك دهه گذشته در زندان‌هاي تحت نظارت امريكا بسيار فاجعه‌بارتر از اطلاع‌رساني دولت به كنگره و خارج از تصور بوده است.
در همين حال جان برنن، رييس سازمان سيا، كه نامش به عنوان يكي از مقصران در گزارش كميته اطلاعاتي سنا آمده، اصرار دارد كه تكنيك‌هاي خشن بازجويي از مظنونان به انجام حملات تروريستي، كمك كرده تا اين حملات خنثي شده و جان انسان‌هاي زيادي نجات يابد. طبق گفته‌هاي برنن، اين مساله كه سازمان سيا دولت را در مورد اقدامات خود گمراه كرده، صحت ندارد اما اين امر حقيقت دارد كه ماموران سيا به هنگام بازجويي‌هاي خود لزوما هميشه از استانداردهاي تعيين شده پيروي نكرده‌اند.
با اين وجود بعيد به نظر مي‌رسد كه انتشار اين گزارش موجب اقامه دعوي در امريكا شود. اما سوابق نشان داده است كه كسي در اين خصوص به طور مستقيم متهم نشده است. گفتني است وزارت دادگستري ايالات متحده پيش‌‌تر در سال ۲۰۰۹، اندكي پس از ورود باراك اوباما به كاخ سفيد، در مورد اتهاماتي مبني بر اعمال شكنجه از سوي سازمان سيا و برخي از اعضاي دولت جرج بوش، دست به تحقيق زد اما هيچ فردي در اين خصوص مجرم شناخته نشد.
آماده باش ارتش امريكا
در پي انتشار گزارش شكنجه‌هاي سيا، چاك هگل، وزير دفاع امريكا در مصاحبه‌يي با شبكه خبري سي‌ان‌ان اعلام كرد: ارتش براي رسيدگي به هرگونه ناآرامي احتمالي در پي انتشار گزارش شكنجه سازمان اطلاعات مركزي آماده شده است. هگل همچنين افزود، اگرچه هيچ‌گونه تهديد خاصي مشاهده نشده اما تمامي فرماندهان نظامي ارتش امريكا به حالت آماده‌باش درآمده و منتظر دستورات من هستند. براي رعايت جوانب احتمالي، آماده شديم و در حال حاضر در آماده‌باش به سر مي‌بريم.
چندين تن از سناتورها، مقامات دفاعي و ديپلمات‌هاي امريكا نسبت به اين مساله كه انتشار اين گزارش ممكن است پرسنل امريكايي در خارج از كشور را در معرض خطر قرار دهد، ابراز نگراني كردهاند. هگل همچنين اعلام كرد كه دولت با كنگره در حال همكاري است تا ميزان ناآرامي بالقوه در پي انتشار اين گزارش را به حداقل برساند. اين يك مذاكره و مشاركت طولاني مدت بوده اما احساس مي‌كنيم كه توانسته‌ايم از مردم‌مان حفاظت كنيم.
جزييات برخي از شكنجه‌هاي سيا
* ماموران سي‌آي‌اي در شش مورد از طريق مقعد به قربانيان حمص داده‌اند. حمص يا نخود ارده غذايي مديترانه‌يي است.
* بازجويان در مواردي افراد با پاهاي شكسته يا مصنوعي را سرپا نگاه داشته و با بيدار نگاه داشتن اجباري به مدت طولاني شكنجه داده‌اند.
* بازجويان سي‌آي‌اي چند نفر از قربانيان را به تجاوز به مادر آنها تهديد كردهاند. تهديد به آسيب رساندن به فرزندان، تهديد به تجاوز به مادر يك زنداني و تهديد به بريدن گردن يك قرباني ديگر از جمله موارد مورد اشاره در گزارش است.
* خالد شيخ محمد حداقل ١٨٣ بار به روش غرق مصنوعي شكنجه شده است. از اين روش حداقل ٨٣ بار نيز عليه ابوزبيده استفاده شده است.
* دو قرباني فوق، در جريان شكنجه غرق مصنوعي در مواردي واقعا تا آستانه مرگ رفته‌اند. گزارش‌هاي داخلي سي‌آي‌اي حاكي از اين است كه شكنجه خالد شيخ محمد تقريبا به شكل زنجيره‌يي از بارها رفتن وي تا آستانه مرگ درآمده است.
* ابوزبيده چشم چپ خود را در دوره بازداشت از دست داده است.
* جلسات شكنجه در حالي ادامه پيدا مي‌كرده كه بازجويان مي‌دانسته‌اند اين كار به وخيم‌تر شدن شرايط جسماني آنها منجر خواهد شد.
* بعضي از قربانيان در مواردي تا ١٨٠ ساعت يعني بيش ازيك هفته بيدار نگاه داشته شده‌اند. قرباني در جريان اين شكنجه ايستاده يا در شرايط بد نگاه داشته مي‌شده است. حداقل پنج تن از قربانيان در جريان اين شكنجه دچار حالت توهم شده‌اند.
بازجويان در مواردي قربانيان را به وضعيت فروپاشي رواني رسانده‌اند، به گونه‌يي كه خودشان هم مي‌دانستند قرباني دچار فروپاشي رواني شده است. يكي از قربانيان به نام النجار در ماه سپتامبر سال ٢٠٠٢ به وضعيتي رسانده شده كه هر چه ماموران مي‌خواستند را مي‌پذيرفت.
* بازجويان حداقل يكي از قربانيان را در جريان بازجويي كشته‌اند. علت مرگ يك قرباني به نام گل رحمان ظاهرا سرمازدگي بوده است.
*سازمان سي‌آي‌اي در مواردي حتي پيش از درخواست همكاري از فرد بازداشتي، شكنجه وي را شروع كرده است.
* در مجموع هفت سالي كه بازجويان سيا از «روش‌هاي غيرمتعارف» استفاده كردند، ١١٩ تن از مظنونان به عضويت در القاعده و ديگر گروه‌هاي تروريستي قرباني اين شكنجه‌ها شدند.
* ٢٦ نفر از اين افراد بر اساس گزارش سنا هيچ ارتباطي با تروريسم نداشتند.
* گزارش سنا مي‌گويد كه نتيجه‌هاي به دست آمده از اين شكنجه‌ها تاثيري در مبارزه با تروريسم نداشت، اما سيا بر اين باور است كه در پي اطلاعات به دست آمده از اين بازجويي‌ها، بن‌لادن به دام افتاد و القاعده منزوي شد.
منبع: اعتماد
