جهان بي جهان پهلوان ماندني نيست

 پیش از انتشار این خبر در روزنامه های به شدت سانسور شده، در حالی که هنوز شبکه های خبری رادیو و تلویزیون، اینترنت و حتی خطوط مستقیم تلفن بین شهری رواج نداشت، مردم خبر را دهان به دهان گردانده و دست های پنهانی را عامل قتل او دیده بودند.

 47 سال از مرگ نابه هنگام جهان پهلوان تختی گذشته است و در سالگرد چهل و هفتم، به مرور نکاتی درباره تختی و سالمرگش می‌ پردازیم:

1. چهار دهه از غروب تختی گذشته اما سوگنامه ها همچنان تر و تازه اند. احمد شاملو در یادداشتی کوتاه ، در فضیلت و شجاعت او را برتر از سقراط دانست. حتی لورکای محبوبش را این طور ستایش نکرده بود.

2. عطا بهمنش درباره حاشیه های بازگشت مجدد تختی در المپیک 1964 توکیو که به چهارم شدن او منجر شد نوشته است : "به خداوندی خدا و به انسانیت قسم دیدم و شنیدم که آرزوی باخت تختی را داشتند و روزی که جدول برای پهلوان ما تمام شد، شاد بودند که سرانجام به آنچه می خواستند رسیدند."

3. سال مرگ تختی مصادف با انحلال شاهین و تاسیس پرسپولیس بود.

4. اولین مرد طلایی ورزش ایران در المپیک ها، اولین نفر است در تاریخ ورزش ایران که بحث بیمه ورزشکاران را مطرح کرد و تا آخر عمر، یک تنه پای حقوق بازنشسته های ورزش ایستاد و آینه دق سران قپه دار ورزش شد.

4. روی جلد نشریه توفیق، کاریکاتوری منتشر شد که تختی مثل پرنده ای بال گشوده و نظاره گر مراسم تشییع جنازه خود است و می‌گوید (من آسوده شدم برای خودتان گریه کنید)

5. تغسیل و تدفین تختی چنان طول کشید که او بالاخره در زمان تاریکی هوای روز 18 دی 47 دفن شد، رفتن جنازه به قبر چنان سخت انجام شد و جهت آن چنان به طور مدام تغییر می‌ کرد که گروهی می‌ گفتند این جنازه قصد رفتن به قبر را ندارد.

6. از هفده سال عضویت او در تیم ملی پنج دقیقه ویدئو نیز وجود ندارد. مربیان کشتی در باشگاه­ها، مرام تختی را به شاگردانشان توصیه می کنند اما از آموزه­ های تاکتیکی او چندان نیاموخته اند که به دیگری بیاموزند.خاستگاه تختی زورخانه است و استقامت فوق‌العاده‌اش مرهون گود. جنگیدن تا آخرین نفس در وضعیت سرپا و زیرگیری از دیگر مشخصه‌­های او در امتداد مبارزه است.تختی را می توان نخستین کشتی­ گیر آزادکار ایرانی دانست که طراحی تاکتیکی با در نظر گرفتن مختصات هر مسابقه را مدنظر قرار داد. 

7. تختی یگانه کشتی گیر ایرانی است که در چهار المپیک شرکت کرده و در سه دوره موفق به کسب مدال شده. 

8. گفته بود هر وقت از روبروی دانشگاه تهران می‌گذرم طوافش می‌کنم. وصیت دل‌انگیزی که پسرش تا در ایران بود، هر روز تن می‌سپرد تا برسد پاساژ فروزنده و کتابفروشی نشر قصه. 

9. آخرین کشتی گیری که با تختی مبارزه کرد خیرالله امیری است .

10. نویسنده ای به اشتباه، تختی را رستم زمانه نامید و همین قیاس غلط، به سرعت سرزبان ها و نوک قلم ها تکثیر شد. اما چنان که بابک تختی به درستی نوشت، از کاراکترهای شاهنامه این سیاوش است که تختی بیشترین نسب را به او برده است؛ همان که فردوسی، منتهای خلاقیت اصیل خود را برای تجسم مظلومیت و پهلوانی در کالبدش دمیده است.

11. امامعلی حبیبی قهرمان بزرگ کشتی مازندران دو دهه پیش با حضور در برنامه ای در شبکه سوم به پیروزی هایش در نبرد های رودر رو با تختی اشاره کرد که باعث دلخوری طرفداران کشتی شد . آنها عقیده داشتند نیازی به یادآوری شکست جهان پهلوان در مسابقات با حریفهای ایرانی نبوده است . حبیبی در زمان مرگ دوست نزدیک تختی بود و نماینده بابل در مجلس وقتی به پزشکی قانونی آمده، دوستان کشتی گیر او در آغوشش گرفته و به او تسلیت گفتند .حبیبی مقدمات مراسم را فراهم کرد.

12. اولین مسابقه ورزشی بعد از انقلاب تورنمنت جام تختی در سال 58 بود که با حضور رقبای تختی، احمد آئیک، الکساندر مدویو و ... برگزارش شد و مسابقات با سخنرانی بابک پسر 12 ساله تختی شروع شد.

13.جمع آوری کمک برای برای مردم زلزله زده بویین زهرا بزرگترین کمپین ورزشی - اجتماعی تاریخ ایران است . روزی که همه با جهان پهلوان هم دست شدند .

14. هفته نامه نامه کیهان ورزشی برای مرگ تختی تیر زد:دل شیرخون شده بود ... 

15. تختی در سال 1345 پیشنهاد بازی در فیلم حسین کردشبستری را رد کرد. در دوران بی پولی او، رد کردن پیشنهاد 300 هزار تومانی سیامک یاسمی سخت بود، بعدها به جز فردین که از سال 38 بازیگر شده بود، مرحوم بلور و امامعلی حبیب از بزرگانی بودند که سینمایی شدند. حبیبی در فیلم ببر مازندران زمانی بازی کرد که نماینده مجلس هم بود ...

16.میزان محبوبیت تختی را شاید بتوان از آن جا نشانه زد که با انتشار خبر مرگ او هفت تن در شهرهای مختلف کشور خود را کشتند که از همه فجیع تر قصابی در کرمانشاه بود که خود را به قناره انداخت و یادداشت بزرگی بر شیشه مغازه اش گذاشت که "جهان بی جهان پهلوان ماندنی نیست."

17. هیچ کدام از اماکن عمومی تا سال 57 اجازه نصب عکس یا پوستری از تختی را نداشتند و این مساله فرضیه مقابله با رژیم توسط تختی را تقویت می‌ کرد.

18. در دنیا هیچ نامی به اندازه تختی، بر روی اماکن و استادیوم های ورزشی نهاده نشده است. تقریبا هر کدام از شهرهای ایران یک ورزشگاه به نام «تختی» دارند.

19. پروژه فیلم سینمایی تختی از دغدغه ها و علایق مرحوم حاتمی بود که پیش تولید آن 3 سال طول کشید و هنگام فیلمبرداری مرگ تختی فرارسید. خسرو نظافت دوست با یک گریم موفق به شکل تختی درآمد، تنها مشکل این بود که وزن او، سبک تر از تختی بود و اندامش کوچکتر ... بعد از مرگ حاتمی فیلم تختی را بهروز افخمی ساخت که متفاوت با پیش بینی ها بود .

20. پاتوق تختی در سال آخر عمر یک گلفروشی در خیابان ولیعصر، نزدیک چهارراه ولیعصر بود .