حال جوان امروز چطور است؟!
راستی حال جوان امروز چطور است، جوانی که با به دنیا آمدنش جنگ در کشورش تمام شده، شاهد هیچ جنگ خارجی نبوده اما تا دلتان بخواهد نظاره‌گر جنگ‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی در فکر و ذهن و اطراف خودش بوده است.
به گزارش ایسنا، در آستانه روز جوان خواستیم تا حالی از جوانان این روزها بپرسیم، به سراغ تعدادی از خبرنگاران مشغول در حوزه‌های مختلف در خراسان رضوی رفتیم و در مقابل سوالاتی از آنان داشتیم وپاسخ‌های جالبی را دریافت کردیم، در اصل خبرنگاران و عکاسان به دلیل اینکه از نزدیک شاهد تصمیم‌گیری‌ها و اتفاقات مهم درون جامعه بوده و البته هم با مسئولان و هم با مردم ارتباط مستقیمی دارند توانستند به نظرات و دانسته‌های با ارزشی برسند.
ایسنا از تعدادی از خبرنگاران و عکاسان پرسید اگر به 20 سالگی برمی‌گشتید چه تصمیمی می‌گرفتید؟ مشکلات و نیازهای اساسی جوان امروز چیست؟ چقدر جوان امروز مسئولیت‌پذیر است و با جوان نسل گذشته چه تفاوتی دارد؟ تفریحات جوان امروز در قشر متوسط جامعه چیست؟
اگر به 20 سالگی برگردم به شغلی غیر از خبرنگاری وارد خواهم شد
مهدی عسکری، خبرنگار روزنامه خراسان از اینکه خبرنگار است پشیمان بوده و می‌گوید: اگر به 20 سالگی برگردم دانشگاه را در رشته دیگری دنبال خواهم کرد، به شغلی غیر از خبرنگاری وارد خواهم شد و حتما تلاش خواهم کرد تا مقطع دکترا درس بخوانم؛ حتما عضو سازمان‌های مردم‌نهاد می‌شدم و شاید مشهد را ترک می‌کردم.
او با اعتقاد به اینکه اولین مشکل جوانان، مشکلات هویتی است و آنان هنوز خود را نشناخته‌اند، ادامه می‌دهد: مشکل بعدی بیکاری مفرط علی‌رغم وجود تحصیل‌کرده‌های فراوان است، استفاده ابزاری از جوانان مانند استفاده از آنها در انتخابات و موارد مشابه از دیگر مشکلاتشتنان است؛ درگیر شدن بیش از حد در صفحات فضای مجازی بسیاری از جوانان امروزی را بی اراده و بی احساس کرده است، اما از جمله نیازهای مهم آنان کار، ازدواج، هویت مستقل و ... است.
این خبرنگار در خصوص مسئولیت‌پذیری جوانان امروز و نسل گذشته، عنوان می‌کند: قطعا مسئولیت‌پذیری جوانان نسل قبل بسیار بیشتر بود به دلیل اینکه جا برای پذیرش مسئولیت توسط آنان زیاد بود یعنی از طرفی هم کار در خور شخصیت و تحصیل برای آنان فراهم بود و هم نسل باتجربه آن دوران به نسل جوان روزگارشان احترام می‌گذاشتند، نمونه آن را می‌توان در فرماندهان دوران جنگ دید که بسیاری از آنان زیر 25 سال سن داشتند، تعداد زیادی از وزرا و معاونان کابینه‌ها زیر 30 سال سن داشتند، اما در روزگار حال حاضر، جوانان ما اصلا مجالی برای عرض اندام ندارند، سرخورده‌اند و شاید مسئولیت‌ناپذیری آنان نیز پاسخ مناسبی باشد به موضوع بی اعتمادی به نسل جوان.
وی اضافه می‌کند: بازی در شبکه‌های اجتماعی، قدم زدن و خریدهای معمول در بازارها و مراکز خرید، هم صحبتی و مصاحبت با جنس مخالف از جمله تفریحات رایج میان جوانان امروز است، قطعا تفریحات مجالی برای پاسخ به هیجانات جوانی است و اگر به درستی هدایت شود می‌تواند موجب کامیابی شود.
جوانان آن‌طور که باید و شاید در جامعه امروز مورد اعتماد نیستند
فرزانه نثاری، خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی شهرداری مشهد است و در پاسخ به ایسنا، مطرح می‌کند: خوشبختانه از تصمیماتی که در سن 20 سالگی گرفتم رضایت دارم، چون به هدف خودم که همان خبرنگار شدن است رسیدم، اما اگر به این سن برمی‌گشتم، تصمیم جدی‌تری برای مهاجرت از ایران می‌گرفتم.
او ادامه می‌دهد: متاسفانه ما جوانان در جامعه امروزی آن طور که باید و شاید مورد اعتماد نیستیم و این مساله سبب شده تا ظرفیت‌های خود را دست کم بگیریم؛ از طرفی کمبود شغل نیز مزید بر علت شده که جوان ما منزوی شوند، این خود پیامدهای زیادی دارد که مهم‌ترین آن افزایش سن ازدواج یا ازدواج‌های ناموفق است.
نثاری خاطرنشان می‌کند: مساله مهم دیگر ترجیح دادن بسیاری از مسایل بی اهمیت به جای حل مشکلات جوانان است و خلاصه آنکه جوان ایرانی متاسفانه هیچ انگیزه‌ای برای زندگی کردن ندارد و این قطعا به جامعه ایران لطمه‌ای بزرگ و غیرقابل جبران وارد می‌کند.
او در مورد این عقیده که چرا جوان امروز نسبت به جوان نسل قبل، مسئولیت‌پذیری کمتری دارد، اضافه می‌کند: دلیل اصلی این اتفاق عدم اعتماد به جوانان است که قبلا عنوان شد، اگر اعتقاد دارند که جوانان امروزی مسئولیت‌پذیری کمتری نسبت به جوانان نسل گذشته دارند بهتر است موضوع عدم اعتماد را نادیده نگیریم.
این خبرنگار می‌گوید: شرایط امروز جامعه ما به گونه‌ای رقم خورده که متاسفانه جوانی که در خانواده‌ای متوسط زندگی می‌کند از تفریحات زیادی محروم است، اما مساله مهم‌تر عدم برنامه‌ریزی مسئولان برای ایجاد سازوکارهای تفریحات غنی است به طور مثال من یک جوان مشهدی هستم و برای اوقات بیکاری خود نمی‌توانم هیچ برنامه‌ریزی خوبی داشته باشم زیرا هیچ تفریحی که بتوانم از آن لذت ببرم در شهرم وجود ندارد.
وی ادامه می‌دهد: به نظر می‌رسد این محدودیت به واسطه کشیدن خط میان مذهب و تفریحات است، حال آنکه به عنوان مثال برگزاری یک کنسرت که خواننده آن دارای مجوز از وزارت ارشاد است، چه منافاتی با اعتقادات مردم دارد سوالی است که تاکنون هیچ جوابی برای آن یافت نشده و البته هزاران هزار سوال دیگر که متاسفانه بی پاسخ مانده است؛ خلاصه آنکه جامعه‌ای موفق است که جوانان آن انگیزه و امید به زندگی بالایی داشته باشند و از همه مهم‌تر شاد زندگی کنند.
جوان امروز دنیای شخصی قابل توجهی ندارد
مرتضی عنابستانی، خبرنگار ایسنا می‌گوید: من در 20 سالگی به شدت می‌نوشتم و در دنیای ذهنی خودم سیر می‌کردم، از زندگی خودم در آن دوران راضی‌ام و فکر نمی‌کنم بهتر از آن می‌شد تصمیم بگیرم، اما اگر دوباره به آن دوران برمی‌گشتم شاید سعی‌ام بر این بود که نظم بیشتری به زندگی‌ام بدهم که البته این به معنای از دست دادن دنیای ذهنی و بهانه‌های معنابخش زندگی‌ام بود؛ پس حرفم را پس می‌گیرم، برگردم به 20 سالگی، تاریخ را تکرار می‌کنم.
این فعال عرصه ادبی خاطرنشان می‌کند: غالب جوان امروزی متناقض، اجتماعی و خوش‌باش است؛ غالبا بدون آرمان‌خواهی؛ جوان امروزی پایش روی زمین است و نگاهش بیشتر مادی، صریح و لذت‌جویانه است، جوان امروز علاوه بر اینکه روی سطح زندگی می‌کند، بر این شیوه نیز تاکید دارد؛ جوان امروز دنیای شخصی قابل توجهی ندارد زیرا خود را همواره در جمع و جامعه تعریف کرده است، با این مقدمه کوتاه، به نظرم مشکل اصلی جوانان امروز، خودشان هستند؛ آنان نمی‌دانند چه چیز آرامشان می‌کند و بنابراین نیازهایشان شناور است و متغیر؛ مشکلات دیگر عبارتند از نبود امنیت شغلی و بدتر از آن نبود خلاقیت و کارآفرینی، کمبود تفریحات سالم و وفور تفریحات مجازی و بسیار چیزهای دیگر که همه گفته‌اند و می‌دانیم، اما مشکل اصلی به زعم بنده، مسکن، ازدواج، کار و تفریح نیست.
او اضافه می‌کند: همه این‌ها تا حدود زیادی معلول عللی هستند به نام بی‌هویتی و ضعیف‌پروری، بی‌هویتی و ساختار ضعیف‌پرور شالوده جوانان امروز ما را شکل داده است، نیاز اصلی جوانان ما عمق و ثبات و استحکام فکری است؛ به معنای کل منطق و فلسفه، طبیعتا همه علاقه‌ای به این فلسفه و منطق ندارند، اما می‌شود از راه‌های مختلف به دنبال تولید ذهن پرسشگر بود، به نظرم جامعه‌ای که پرسش‌های بیشتری دارد، مشکلات کمتری نیز خواهد داشت و راه برایش هموارتر می‌شود زیرا پاسخ‌ها چاله‌ها را پر می‌کند.
عنابستانی با بیان اینکه شاید بتوان گفت مسئولیت‌پذیری جوانان امروز در قبال جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند بیشتر از گذشتگان است، عنوان می‌کند: این امر در مراودات اجتماعی، گسترش سمن‌ها، فعالیت‌های مدنی و افزایش آگاهی سیاسی قابل لمس است، بخش زیادی از این امر را نیز گویا باید به دلیل سیطره رسانه بر زندگی امروز باید بدانیم، اما شاید بتوان ادعا کرد مسئولیت‌پذیری جوانان امروز در قبال خود و خانواده خود کم‌تر شده که آن هم دلایل متعددی دارد، مفهوم خانواده تغییر کرده و این یک حقیقت است همچنین خودبینی و خودخواهی بی‌مسئولیتی را در پی دارد؛ به همه این‌ها باید زمینه‌های مبسوط سیاسی و اجتماعی را نیز اضافه کرد.
وی ادامه می‌دهد: تفریحات بیشتر در اپلیکیشن‌های گوشی‌های همراه خلاصه می‌شود که آن هم تقریبا بیشتر از آن که یک تفریح باشد، یک فرار است از زندگی روزمره؛ دودگذرانی به معنای همنشینی دوستانه با سیگار و قلیان هم از ارکان تفریحات جوانان امروز است، البته جوانان امروز اقبال بیشتری به سینما و تئاتر و موسیقی دارند، به نظرم کسی می‌تواند خوب تفریح کند که خوب از خودش کار کشیده باشد، کار کشیدن از خود به معنای دغدغه داشتن و تلاش کردن در آن راه است، اما در همه جای دنیا مکان‌های مختلفی برای تفریح جوانان وجود دارد که همه آنها مهم و ضروری است؛ در جامعه ایران که تکلیفش با خیلی چیزها مشخص نیست و مانند آونگ در نوسان است، نیازهای اصلی بی‌اهمیت‌ترین نیازهاست.
ندا جواهری‌فر، خبرنگار خبرگزاری ایرنا، می‌گوید: اگر به 20 سال پیش بازمی‌گشتم به جای جستجوی شغل در دستگاه‌های دولتی و درجا زدن، به دنبال ایجاد یک شغل با سرمایه شخصی خود می‌رفتم.
او ادامه می‌دهد: جوانان امروز در تنگناهای زیادی به سر می‌برند؛ از تفریحات اجتماعی گرفته تا اشتغال و ازدواج، هر اقدامی که سبب کاهش این معضلات شود ارزنده خواهد بود، جوان امروز مسوولیت‌پذیرتر است، منتهی در شرایط نامناسب اقتصادی و اجتماعی موجود این مسوولیت‌پذیری به چشم نمی‌آید.
این فعال رسانه‌ای با بیان اینکه تفریح مناسبی برای قشر جوانان امروزی به جز ورزش آن هم در شرایط محدود وجود ندارد، اظهار می‌کند: با توجه به اینکه تفریحات نقش مهمی در سرزندگی نسل جدید دارد با محدودشدن برنامه‌های تفریحی نظیر برنامه‌های هنری و موسیقی فضای جامعه به سمت منزوی شدن می‌رود و بازدهی رو به افول خواهد رفت.
سیدمهرداد امیرکلالی، خبرنگار روزنامه دنیای اقتصاد نیز اظهار می‌کند: اگر بار دیگر در سن 20 سالگی بودم، در رشته تحصیلی دانشگاه بنا به علاقه شخصی که داشتم، تغییر رشته می‌دادم و البته در یادگیری زبان انگلیسی نیز تلاش بیشتری می‌کردم.
او با بیان اینکه زندگی بهتر و رفاه نسبی از اساسی‌ترین خواسته‌های جوانان است، ادامه می‌دهد: این موضوع مستلزم ایجاد بازار کار پایدار و یادگیری حرفه و تخصص مفید برای پیشبرد اهداف اقتصادی و اجتماعی هر فرد است، مشکل دیگری که باید ذکر شود عدم درک متقابل جوانان و نسل بزرگتر از آنان است از آن جهت که فرهنگ جامعه و مطالبات جوانان دنیای امروز با 20 سال و حتی 10 سال قبل بسیار متفاوت است و این حس عدم درک متقابل بین دو نسل در جامعه بسیار واضح است.
امیرکلالی در خصوص مسوولیت‌پذیری جوانان می‌گوید: مسلما جوانان نسل قدیم در این زمینه بهتر عمل کرده‌اند همان‌طوری که این حس مسوولیت‌پذیری را در پدران و مادران خود به وضوح مشاهده می‌کنیم، اما آنچه که در جامعه امروز می‌بینیم، این است که جوانان درگیر فضایی مملوء از ملغمه‌های فکری و اندیشه‌ای و بعضا سطحی است؛ اغلب جوانان امروز آن طور که باید و شاید در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در سطح جامعه حضور محسوسی ندارند و به عقیده بنده همین مسئله موجب عدم رغبت و اعتماد به نفس پایین در پذیرفتن مسئولیت‌های اجتماعی آنها شده است.
این فعال در عرصه رسانه خاطرنشان می‌کند: اوقات فراغت پیوند تنگاتنگی با شخصیت و زندگی معنوی و فرهنگی افراد دارد، زیرا از سویی از فرهنگ جامعه تاثیر می‌گیرد و از سویی دیگر بر آن تاثیر میگذارد، طبق آخرین آمارها، سهم فرهنگ، آموزش و تفریح در ایران تنها چهار درصد از هزینه خانوار‌هاست، همچنین طبق گزارش‌های بین‌المللی، از مجموع 142 کشور جهان، ایران در رتبه 101 شادی قرار دارد، گزارش‌هایی دیگر نیز نشان می‌دهد که ایران در طول سال‌های 2009 تا 2013 روند نزولی در این زمینه داشته است.
امیرکلالی اضافه می‌کند: به این ترتیب جوانان ایرانی شاد نیستند زیرا تفریح مناسبی ندارند و بنابراین ضد فرهنگ‌هایی مانند قلیان کشیدن، ویراژهای شبانه در خیابان‌ها، پاساژگردی و گذران وقت در کافی‌نت‌ها و گیم‌نت‌ها گسترش یافته است، در واقع تعریف جوان ایرانی از تفریح مخلوطی از موارد گفته شده است و جایی برای ورزش و آموزش‌های فوق برنامه، در لیست آنان وجود ندارد.
سردرگمی، جدی‌ترین مشکل جوان امروز
مژده رنگیان، خبرنگار خبرگزاری ایسنا می‌گوید: اگر برگردم به 20 سالگی، حتما می‌نشستم و برنامه زندگی ام تا 30 سالگی را روی کاغذ می‌آوردم، شاید مهم‌ترین اقدام من ترسیم آینده بود و قله‌ای که قرار بود 10 سال بعد به آن برسم، بیشتر تفریح می‌کردم، بیشتر کتاب می‌خواندم، بیشتر تلاش می‌کردم تا جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنم را بشناسم و البته بیشتر به سلامت جسم و روحم توجه می‌کردم.
او در خصوص مشکلات امروزه جوانان، عنوان می‌کند: سردرگم بودن، جدی‌ترین مشکل جوانان امروز است؛ هدف نداشتن و اسیر روزمرگی بودن، اینکه ذهن و فکرشان در اوج روزهای جوانی تبدیل به ذهنی پیر شده است برای جوان امروز مشکل بزرگی است، جوان امروز نیاز به یک الگوی خوب و متناسب با جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند دارد، او نیاز به هدف دارد، نیاز به هویت گمشده خود دارد تا آن را پیدا کند، جوان نیاز به آن دارد تا سیر تکاملی خلقت وجودی خود را در بستری سالم طی کند.
رنگیان با اعتقاد بر اینکه جوان امروز اصلا آزمایش نشده است که بخواهد نتیجه‌ای داشته باشد تا بدانیم مسئولیت‌پذیر است یا خیر، خاطرنشان می‌کند: این موضوع بازهم برمی‌گردد به اینکه هدفی به روشنی تعیین نشده است تا جوان بخواهد دست به کار شود و هدف را تحقق بخشد، جوان امروز با چشمانی بسته بدون نقشه در خیابانی شلوغ و ناامن رها شده بدون دست یاری رسانی و در مقابل از او می‌خواهند سالم به مقصد برسد.
این فعال حوزه ورزشی اضافه می‌کند: به جوان حتی درست تفریح کردن را یاد نداده‌اند و در عوض فقط گفته‌اند این کارها ممنوع است، وقتی جوان نداند تفریح چیست برای گذراندن وقت خود به هر کاری می‌تواند دست بزند، با نگاهی ساده به اطراف خودمان انواع شبه تفریح را می‌بینیم که برای جوانان تبدیل به تفریح شده است، این روزها سیر در فضای مجازی و گذران وقت در شبکه‌های اجتماعی بزرگترین تفریح ما شده است، کشیدن قلیان و سیگار، خیابان گردی، مصرف مواد، ارتباطات ناسالم با جنس مخالف و ... جای نبود تفریحات سالم و ضروری نیاز یک جوان را گرفته‌اند، تفریحاتی که روح را بهبود بخشد نه اینکه در جهت تخریب آن قدم بردارد.
وی یادآور می‌شود: زمانی که ابتدایی‌ترین نیازهای یک انسان و یک جوان نادیده گرفته شده و سرکوب می‌شود قطعا از چنین فردی توقع موفقیت و تکامل جسم و روح را نمی‌توان داشت، زمانی که این نیازهای ابتدایی در بستری سالم، امن و مناسب تامین شوند قطعا فردی از پس این مراحل شکل خواهد گرفت که می‌توان در بسیاری زمینه‌ها به وی و توانش اعتماد کرد.
صادق ذباح، عکاس روزنامه خراسان، عنوان می‌کند: اگر به 20 سالگی برگردم بازهم همین مسیر را ادامه می‌دهم فقط سعی می‌کنم اشتباهاتی که مرتکب شدم را تکرار نکنم.
وی مشکل اصلی جوان امروز را عدم هویت، خودباوری همچنین عدم وجود امید برای آینده می‌داند و می‌گوید: تصویر ناامیدکننده‌ای از آینده در ذهن اغلب جوانان وجود دارد؛ نسل قبل مسئولیت‌پذیرتر بود.
نقطه‌ی اشتراک صحبت‌های این افراد بر نبود تفریح برای جوانان و سردرگمی آنان تمعطوف شده بود، همچنین اینکه تاکنون ظرف مناسبی برای مسئولیت‌پذیری جوانان به وجود نیامده که خودشان را نشان دهند؛ این صحبت‌ها نشان می‌دهد که حال جوان امروزی چندان مساعد نیست و نیازمند بهبود است... .
