جنجال تازه بر سر ٤٠٠ میلیون‌دلاری که آمریکا به ایران داد
گزارش تازه وال‌استریت ژورنال، به مخالفان دولت در آمریکا یک بار دیگر فرصت داد تا اوباما را به باج‌دهی به ایران متهم کنند. موضوع همان ٤٠٠ میلیون دلار و تسویه‌حساب مربوط به یک قرارداد قدیمی است که هم‌زمان با اجرائی‌شدن توافق هسته‌ای و آزادی شهروندان آمریکایی در ایران، انجام شد و اکنون وزارت خارجه آمریکا می‌گوید از پرداخت این پول به‌عنوان اهرم فشاری برای آزادی شهروندانش استفاده کرده است.
جان کربی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، روز پنجشنبه در نشست خبری خود دراین‌باره گفت: «واشنگتن تا زمانی که از آزادی چهار شهروند آمریکایی در ایران اطمینان حاصل نکرد، ٤٠٠ میلیون دلار را به ایران نپرداخته بود». او افزود: «صادقانه بگویم به دلیل بی‌اعتمادی دوطرفه میان ایران و آمریکا، ما به‌طور قطع به دنبال حفظ حداکثر فشار تا لحظه آزادی شهروندان آمریکایی در ایران بودیم، این اولویت اول ما بود».
این اظهارات جان کربی زمینه‌ساز شد تا روزنامه وال‌استریت ژورنال که از اول مدعی بود این مبلغ به‌عنوان باج به ایران داده شده است تا شهروندان آمریکایی در ایران آزاد شوند؛ در گزارش دیگری جزئیات بیشتری از این ماجرا منتشر کند و بنویسد: «مقامات آمریکایی از افشای نحوه و زمان نقل‌وانتقال پول خودداری کرده‌اند، اما براساس اطلاعاتی که به این نشریه رسیده، مدیران شرکت هواپیمایی ایران‌ایر مسئول برنامه‌ریزی و اجرای پرواز تهران به ژنو برای تحویل‌گرفتن پول نقد به یورو و فرانک سوئیس بودند». این روزنامه به نقل از یک مقام آمریکایی که نام او را فاش نکرده است، نوشت: «اولویت اصلی و مهم برای ما، بازگرداندن آمریکاییان زندانی به کشور بود و به محض اینکه اطمینان حاصل شد که هواپیمای حامل زندانیان آزادشده در صبح ١٧ ژانویه از فرودگاه تهران به پرواز درآمده، هواپیمای ایرانی حامل پول به سوی ایران پرواز کرد».
ترامپ: اوباما دروغ‌گو است
گزارش مذکور و حرف‌های جان کربی، بهانه خوبی برای دونالد ترامپ، نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات آتی آمریکا بود تا یک بار دیگر باراک اوباما و حزب رقیبش را به باد انتقاد گیرد. او که به محض انتشار خبر پرداخت این پول دولت را متهم به باج‌دهی کرده و حتی گفته بود ویدئو مربوط به پرواز حامل پول‌ها را دیده است، این‌بار اوباما را به دروغ‌گویی درباره ماجرای پرداخت بدهی واشنگتن به تهران متهم کرد.
او در یک سخنرانی انتخاباتی گفت: «ما اکنون از آنچه وزارت امور خارجه اعلام کرد، می‌دانیم رئیس‌جمهور اوباما درباره ٤٠٠ میلیون دلار پول نقدی که به ایران فرستاد، دروغ گفته است. او گفت این پول برای آزادی گروگان‌ها نبوده اما در حقیقت بوده است».ترامپ با تأکید بر اینکه «او (اوباما) گفت ما باج نمی‌دهیم، اما خود این کار را کرد»، ادامه داد: «وی آشکارا و با وقاحت درباره گروگان‌ها دروغ گفت، همان‌طور که درباره طرح خدمات درمانی‌اش دروغ گفته بود. اوباما با این کار تمام شهروندان آمریکایی خارج از کشور، حتی نیروهای نظامی را در خطر قرار داد. هیلاری کلینتون رقیب انتخاباتی ترامپ معمار سیاست‌های اوباما در قبال ایران است و این دلیل دیگری است که وی هرگز نمی‌تواند رئیس‌جمهور آمریکا شود».
صرفا هم‌زمانی
همه این داد‌و‌فریاد‌ها و تلاش ترامپ برای بهر‌ه‌برداری انتخاباتی از این ماجرا در حالی است که این پول به خاطر حل‌وفصل یک مناقشه قدیمی میان دو کشور به ایران پرداخت شد. ماجرا مربوط به یک قرارداد خرید تسلیحات از آمریکا بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران اجرا نشده و به یکی از محورهای اختلاف میان دو کشور تبدیل شده بود. دو کشور نهایتا بر سر پرداخت ١,٧میلیارد دلار به ایران توافق کردند که ٤٠٠ میلیون آن مبلغ اصلی و مابقی سود پول ایران است.
این ٤٠٠ میلیون دلار درست هم‌زمان با اجرائی‌شدن توافق هسته‌ای و آزادی شهروندان آمریکایی در ایران به صورت به نقد به تهران فرستاده و در همان زمان نیز اعلام شد، اما چندی قبل، برخی از رسانه‌های آمریکایی دولت این کشور را متهم کردند که مبلغ مورد اشاره به خاطر آزادی شهروندان این کشور به ایران پرداخت شده است. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری و جان کری، وزیر خارجه آمریکا به این موضوع واکنش نشان دادند و تأکید کردند این مسائل از یکدیگر جدا بوده و صرفا هم‌زمان شده است. اوباما تأکید کرده بود ما به کسی باج نمی‌دهیم. اظهارات تازه جان کربی نیز در همین راستا بیان شده و سخنگوی وزارت خارجه این کشور مدعی است کشورش از مبلغ مورد اشاره و آن پرونده قدیمی به‌عنوان اهرم فشاری استفاده کرده است تا در فضای بی‌اعتمادی میان دو کشور زمینه آزادی شهروندانش را فراهم کند.
ناگفته نماند که برخی از رسانه‌ها و تندروهای آمریکایی پیش از این نیز سعی داشتند اجرائی‌شدن برجام را با مسئله آزادی زندانیان آمریکایی گره بزنند. مقامات ایرانی نیز تاکنون ضمن تأیید اینکه بخشی از مبلغ مربوط به قرارداد تسلیحاتی سال ١٩٧٠ را دریافته کرده‌اند، بر بی‌ارتباط‌بودن این موضوع با مسئله آزادی زندانیان آمریکایی تأکید داشته‌اند.
منبع: شرق
