برندگان و بازندگان توافق اخیر اوپک

توافق چهارشنبه (هفتم مهر ماه) کشورهای عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) در باره کاهش تولید به سیاست‎های ٢ سال گذشته ریاض برای تولید به میزان دلخواه پایان داد.

با معکوس شدن سیاست اوپک، مجموعه تازه ای از برندگان و بازندگان، پدیدار خواهد شد، هر چند که بازارهای جهانی نفت هنوز به این توافق واکنشی نشان نداده اند. اوپک بر ٦٠ درصد از تولید جهان تسلط ندارد و قراردادهای پیشین هم از هم پاشیده شده است.

بانک یو بی اس اعلام کرد که به علت ذخیره سازی های زیاد نفت و نبود اطمینان در باره ادامه اجرای این توافق، تصور نمی کند که قیمت‎های نفت به شدت اوج بگیرد.

بر اساس پیش بینی یو بی اس، قیمت های نفت در سه ماه چهارم سال جاری (٢٠١٦)، به ٥٢ دلار برای هر بشکه خواهد رسید در حالی که پیش از نشست الجزیره، ٤٦ دلار برای هر بشکه بود.

برنده این توافق، کشورهای تولید کننده نفت خواهند بود که دچار کسری بودجه هستند. قیمت‎های بالای نفت، هزینه برنامه های حمایت اجتماعی این کشورها را از ونزوئلا تا عربستان سعودی تامین خواهد کرد.

این کشورها هنگام کاهش قیمت های نفت، در پرداخت یارانه ها و دستمزدها ناتوان بودند.

کسری بودجه کنونی عربستان سعودی در میان ٢٠ اقتصاد بزرگ جهان، به بالاترین میزان رسیده که یکی از علل تغییر موضع ریاض در قبال راهبرد پیشین خود است.

تهران، برنده ویژه این توافق است، زیرا ایران حتی موظف به کاهش تولید خود نشده است. در پی اعمال تحریم‎ها، صادرات این کشور در سطح پائینی بود.

کشورهایی مانند روسیه و مکزیک از جمله برندگان در میان کشورهای غیرعضو اوپک هستند که با وجود شرکت نکردن در توافق برای کاهش تولید، از مزایای بالارفتن قیمت نفت بهره‎مند خواهند شد. هر چند که اگر آنان نیز در این توافق همکاری نکنند، هم این توافق و هم درآمد نفتی خود را تضعیف خواهند کرد.

بانک های مرکزی جهانی شامل بانک مرکزی ژاپن و بانک مرکزی اروپا که خواستار افزایش تورم برای دستیابی به اهداف خود برای کاهش فشار وام ها و کمک به احیای اقتصادهای آسیب دیده از بحران مالی هستند نیز از برندگان این توافق به شمار می روند.

قیمت‎های پائین نفت، مانعی در راه دستیابی آنان به این اهداف بود و حتی در آمریکا که تورم سال جاری (٢٠١٦) اندکی بالا رفته، بانک مرکزی این کشور وادار به متوقف کردن اجرای طرح افزایش نرخ بهره شده است.

به گفته سیمون پیانفتی، مدیر ارشد بخش راه حل های بازار در بانک اس ام بی سی تراست توکیو، بالا رفتن قیمت‎ها خبر خوبی برای بانک مرکزی ژاپن است، زیرا بی‌گمان به افزایش تورم کمک خواهد کرد.

شرکت‎های انرژی نیز از برندگان این توافق به شمار می روند: شاخص بازارهای سهام با افزایش سهام شرکت‎های انرژی و خدمات میدان‎های نفتی بالا رفت. در اروپا، ارزش سهام شرکت انگلیسی بریتیش پترولیوم ٤,٨ درصد، شرکت انگلیسی هلندی رویال داچ شل ٤.٩ درصد و توتال فرانسه ٤.٤ درصد افزایش یافت. تولید کنندگان نفت شیل آمریکا نیز از برندگان این توافق بودند.

یکی از اهداف ریاض در سال‎های گذشته، بیرون راندن صنعت تولید نفت پرهزینه شیل آمریکا از بازار بود که به بخشی از آن نیز دست یافت و اکنون هزاران چاه نفت از مدار تولید خارج شده اند.

یکی از بازندگان این توافق، شرکت‎های هواپیمایی هستند که قیمت‎های پایین نفت، نقش بزرگی در بهبود نتایج مالی این شرکت‎ها داشت.

در پی اعلام این توافق، شاخص جهانی شرکت‎های هواپیمایی بلومبرگ ٠,٦ درصد و ارزش سهام دویچه لوفتهانزا ٢.٩ درصد و هلدینگ رایان ایر ٢.٤ درصد کاهش یافت.

رانندگان خودروها نیز برای یک گالن بنزین در جایگاه‎های توزیع سوخت آمریکا در هفته جاری ٢ دلار و ٢٢ سنت پرداختند که نسبت به ٢ سال پیش که سه دلار و ٥٠ سنت بود، کاهش یافته است.

همچنین بهای یک لیتر بنزین سوپر در فرانسه حدود ١,٣٠ یورو (معادل یک دلار و ٤٦ سنت) بود که نزدیک به پائین‎ترین سطح از سال ٢٠٠٩ به این سو بود و نسبت به بالاترین میزان یعنی ١.٧٠ یورو در آوریل ٢٠٠٢ کاهش یافته است.

اکنون مقداری افزایش قیمت سوخت گریزناپذیر است، گرچه دوباره به میزان موفقیت اجرای توافق اوپک بستگی دارد.

منبع: شانا