با توجه به اسناد و مدارک موجود منبت‌کاری در ایران، سابقه این صنعت به ۱۵۰۰ سال می‌رسد و در بین شهرستان‌های استان همدان، ملایر از مراکزی است که در آن منبت‌کاری رواج بسیاری دارد. براساس آخرین آمار در حال حاضر 4000 کارگاه مبل و منبت در سطح این شهرستان به صورت فعال مشغول به کار هستند که تعداد قابل ملاحظه‌ای است.
امروزه با گسترش صنعت و ظهور دستگاه‌هایی از جمله "سی‌ان‌سی" هنرمندان و استادکاران این رشته هنری نگران از بین رفتن این هنر در بین جوانان و نسل‌های آینده هستند و معتقدند کار منبت با دست ارزش بالایی دارد اما با پیدایش این دستگاه نقش دست در این هنر کمتر شده است.
از طرفی ورود واسطه‌ها و دلال‌بازی در این صنعت دغدغه دیگری برای تولیدکنندگان به وجود آورده و از اینکه تولیداتشان با مبلغ ناچیزی به بازار یافت‌آباد عرضه می‌شود و سود اصلی به جیب آنان می‌رود، گلایه‌مند هستند و سخت احساس می‌کنند مهجور واقع شده‌اند.
با وجود اینکه مسئولان استان و شهرستان ادعای کمک و حمایت از این صنعت را دارند اما باز هم تولیدکنندگان از عدم حمایت مسئولان گلایه دارند شاید این حمایت‌ها هنوز نتوانسته نیاز این تولیدکنندگان را برآورده سازد.
البته لازم به ذکر است مسئولان به دنبال جهانی شدن ملایر به عنوان شهر مبل و منبت هستند تا از این طریق بتوانند هنرمندان این هنر گرانبها و اصیل را از مهجوریت درآورده و در این دوره کم‌آبی بتوانند صنعتی را جایگزین شغل کشاورزی کنند که اگر گل کند صادرات جهانی برایش دور از انتظار نیست! که این امر نیازمند همت و تعصب مسئولان ذیربط است.
نبود بازار فروش مشکل اصلی مبل و منبت ملایر
یک استادکار منبت در شهرستان ملایر در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه دولت هیچ‌گونه کمکی به منبت ملایر نکرده است، اظهار کرد: تنها مشکلی که در کارگاه‌های تولید مبل و منبت شهرستان وجود دارد، نبود بازار فروش است.
مهدی احمدوند که 22 سال است در این رشته فعالیت دارد، گفت: کارگاه‌داران مبل و منبت به هر صورت نقدینگی و مواد اولیه خود را تهیه می‌کنند اما مشکل اصلی ما در فروش تولیدات است.
وی با اشاره به اینکه برندسازی را باید دولت انجام دهد، بیان کرد: دولت باید از تولیدکننده حمایت کند در حالیکه امروز شاهد این هستیم که بازار سلیمانیه را هم از دست داده‌ایم.
وی عنوان کرد: تولیدکنندگان جرأت ندارند در کشور عراق فعالیت کنند چرا که امنیت کاری ما در این کشور تأمین نیست که در این زمینه باید تمهیداتی توسط اتاق بازرگانی اتخاذ شود.
بازار مبل ایران کساد است
احمدوند با تأکید بر اینکه بازار مبل ایران کساد شده است، تصریح کرد: متأسفانه در برهه‌ای کارهای با قیمت پایین و کم‌کیفیت به بازار عراق صادر شد و همین موضوع باعث شد مبل ایران مبلی بی‌کیفیت در بازار شناخته شود در حالیکه مبل ملایر از نظر کیفیت در دنیا شناخته شده است.
این استادکار منبت ملایر با بیان اینکه مبل و منبت ملایر بازار خارجی ندارد، افزود: یکی از مشکلات مبل و منبت ملایر این است که تولیدات آن به خارج از کشور نمی‌رود و برندسازی خاصی ندارد.
95 درصد مبلمان یافت‌آباد از ملایر تأمین می‌شود
وی خاطرنشان کرد: 95 درصد از نمایشگاه‌داران بازار مبل یافت‌آباد تهران تولیدات مبل و منبت ملایر را عرضه می‌کنند و تنها پارچه را خود آنان انتخاب کرده و کار می‌کنند.
وی بیان کرد: مردم درآمد زیادی ندارند به همین علت به دنبال جنس با کیفیت با قیمت بالا نیستند به‌طوریکه امروز برخی از کارگاه‌ها به علت نداشتن مشتری و عدم فروش کارهای خود تعطیل هستند و یا فعالیت کمی دارند.
احمدوند اظهار کرد: درحال حاضر وضعیت تولید کارگاه‌های ملایر کاهش چشمگیری یافته است به طوریکه کارگاهی که سالیانه 300 دست مبل تولید می‌کرد، امروز 150 دست تولید می‌کند.
وی نبود نیروی کار جوان را از دیگر مشکلات صنعت منبت ملایر عنوان کرد و گفت: هنرمندان قدیم ورشکست شده و یا اینکه نمی‌توانند کار کنند و نیروی جوان هم به دنبال کار با دستگاه هستند به طوریکه 75 درصد از کار را با دستگاه انجام می‌دهند.
ورود به بازارهای جهانی؛ خواسته منبت‌کاران ملایری
این تولیدکننده مبل و منبت ملایر با بیان اینکه خواسته تولیدکنندگان مبل و منبت ورود به بازارهای جهانی است، تأکید کرد: بزرگترین صنعت استان همدان مبل و منبت ملایر است درحالیکه از سوی مسئولان تبلیغ نمی‌شود.
وی با اشاره به ورود واسطه و دلال‌ها به این صنعت، گفت: حمایت استانی از صنایع‌دستی به ویژه مبل و منبت وجود ندارد و تنها در حد شعار بوده است.
احمدوند یادآور شد: منبت ملایر به قم رفته و در آنجا کپی شده و با قیمت پایینی به فروش می‌رسد و از طرفی مشتری هم به دنبال کالایی با قیمت پایین است.
تشکل مبل و منبت ملایر ایجاد می‌شود
معاون استاندار همدان و فرماندار ویژه ملایر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، از تشکیل تشکل مبل و منبت ملایر خبر داد و گفت: اشکال کار مبل و منبت ملایر این است که به صورت انفرادی کار شده و تعاونی در این زمینه وجود ندارد.
عبدالعظیم رضایی با اشاره به پتانسیل این شهرستان در تولید مبل و منبت اظهار کرد: جلسات مختلفی با افراد شاخص و منبت‌کار برگزار شد و متقاعد شدند تا تشکلی برای مبل و منبت تشکیل شود و از افراد متخصص خواستیم در زمینه برندسازی نیز کارهایی انجام دهند.
وی با بیان اینکه درحال حاضر تشکل مبل و منبت ملایر به‌صورت غیررسمی فعالیت دارد، تصریح کرد: درصورتی‌که این تشکل رسمی شود و تمامی فعالان در آن عضو شوند می‌توانند در تبلیغات و بازاریابی با پتانسیل جمعی موفق‌تر عمل کنند.
راه‌اندازی بازارچه مبل و منبت ملایر در اصفهان
وی با اشاره به ایجاد بازارهای داخلی مبل و منبت ملایر در استان‌های مختلف کشور، ادامه داد: همچنین با سرمایه‌گذارانی از استان تهران و اصفهان جلساتی تشکیل شده و استان اصفهان پذیرفت تا بازارچه‌ای برای عرضه مبل و منبت ملایر در این استان دایر کند تا ازاین راه بتوانیم بازارهای داخلی را تقویت کنیم.
وی افزود: کارهای راه‌اندازی بازارچه مبل ومنبت ملایر در اصفهان به پایان رسیده و تنها باید سرمایه‌گذار آن آغاز به‌کار کند.
رضایی درباره بازار عراق نیز اظهار کرد: از کشور عراق افرادی برای بررسی تولیدات به ملایر آمدند اما تقاضای آنان با تولیدات ملایر متناسب نبوده و از منبت استقبالی نکردند.
برندسازی و تشکل لازمه ثبت شهر جهانی مبل ومنبت
فرماندار ملایر با اشاره به ثبت ملایر به عنوان شهر جهانی مبل و منبت، عنوان کرد: برای اینکه ملایر به عنوان شهر جهانی مبل و منبت ثبت شود الزاماتی مورد نیاز است که باید داشته باشد به طوریکه برندسازی و ایجاد تشکل از جمله الزامات این کار است.
وی ادامه داد: مقدمات این کار از طریق سازمان میراث فرهنگی انجام شده و در بازدیدهایی که توسط رئیس میراث فرهنگی کشور صورت گرفته، پذیرفته شد که ملایر به عنوان شهر جهانی مبل و منبت ثبت شود.
رضایی درباره فروش تولیدات ملایر در بازارهای مبل تهران، خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مشکلات مبل و منبت ملایر این است که تولیدات این شهرستان از طریق واسطه به تهران برده شده و در آنجا با سودهای بالا فروخته می‌شود که این ظلم به تولیدکنندگان ملایر است.
وی تأکید کرد: به منظور از بین بردن واسطه‌ها به دنبال برندسازی و تشکل‌سازی برای مبل و منبت ملایر هستیم تا عرضه‌کننده اصلی ملایر باشد.
فرماندار ملایر یادآور شد: در حال حاضر در ملایر 4000 کارگاه مبل و منبت وجود دارد که برای 15 هزار نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم اشتغالزایی کرده است.
معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه مبل و منبت ملایر اشتغالزایی خوبی برای استان به همراه دارد، اظهار کرد: تمام حمایت خود را برای اینکه این صنعت هرچه بهتر نشان داده شود به کار می‌بندیم.
علیرضا قاسمی درباره صنایع تکمیلی این صنعت هنری، گفت: صنایع تکمیلی در چرخه تولید بوده و به سایر بخش‌ها مرتبط است اما ما نهایت حمایت خود را در این رابطه خواهیم داشت.
وی با اشاره به سرمایه‌گذاری در این زمینه، افزود: به منظور جذب سرمایه‌گذار سعی شده جذابیت‌های لازم در این زمینه ایجاد شود که البته درحال حاضر سرمایه‌گذاری‌هایی در زمینه رویه‌کوبی مبل در ملایر انجام گرفته است.
قاسمی با بیان اینکه پرونده ثبت ملایر به عنوان شهر جهانی مبل و منبت در حال تشکیل است، تصریح کرد: ثبت ملایر به عنوان شهر جهانی مبل و منبت در دستور کار ویژه سازمان میراث فرهنگی قرار گرفته است چرا که این شهرستان ظرفیت خوبی داشته و از طرفی آیتم‌های اقتصادی و اجتماعی برای شهر جهانی شدن را نیز دارد البته بازدیدهای اولیه انجام گرفته و نیاز به بررسی هیئت داوران دارد.
معاون صنایع‌دستی استان همدان عنوان کرد: امروزه شاهد نوآوری در هر صنعت و هنری هستیم و ناگزیر باید بتوانیم با وجود ورود صنایع این هنر را حفظ کنیم.
وی تصریح کرد: با ایجاد جمع‌های حمایتی و بازدیدهای نظارتی و تشویق به آموزش سعی می‌کنیم صنعت را با سنت و فرهنگ اصیل بومی حفظ کنیم.
قاسمی با اشاره به آموزش هنر منبت توسط این اداره‌کل گفت: به منظور آموزش و ترویج رشته‌های صنایع‌دستی از جمله منبت سالانه دوره‌های آموزشی برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه صادرات مبل و منبت از استان همدان انجام نمی‌شود، گفت: به علت اینکه صنایع تکمیلی این هنر در ملایر وجود ندارد اگر صادراتی هم صورت بگیرد از سایر استان‌هاست و درحال حاضر اصلی‌ترین صادرات صنایع‌دستی در حوزه سفال است.
معاون صنایع‌دستی استان همدان با تأکید بر ایجاد فرهنگ برندسازی در بین منبت‌کاران، تصریح کرد: برندسازی و تجاری‌سازی در تمامی رشته‌های صنایع‌دستی جزء اولویت‌های کاری میراث فرهنگی است که خوشبختانه با اطلاع‌رسانی‌های صورت گرفته چند کارگاه در ملایر برند خود را ثبت کرده‌اند.
