ريختن قبح اجتماعي يا قانونمند كردن ازدواج فرزند خوانده

اين ماده از لايحه كه با 127 راي موافق به تصويب رسيد در كمتر از 24 ساعت نظرات مخالف فعالان حقوق كودك و حقوقدانان را برانگيخت زيرا به زعم آنان حتي وجود اين ماده قانوني مي تواند زمينه ساز بروز مشكلاتي در آينده باشد چرا كه اين ماده از لايحه هم ممنوعيت تام براي ازدواج سرپرست و فرزندخوانده قائل نشده و انجام آن را منوط به نظر دادگاه دانسته است. البته يك نكته نبايد پنهان بماند و اينكه وقتي ماده قانوني مصوب مي شود حتما زمينه يي از گذشته داشته و قانونگذار براي رفع مشكلات آتي نسبت به تقرير قانون اقدام كرده است. اما در حالي كه تا امروز خبري از ازدواج سرپرستان با فرزندخواندگان خود شنيده نشده، به نظر مي رسد كه به گفته فعالان مدني، اين احتمال از موارد نادري باشد كه شايد قانونگذار فقط حدي از وقوع آن را در ذهن خود متصور بوده است. «اعتماد» در گفت وگو با فعالان مدني و دانشگاهي و نمايندگان مجلس ضرورت وجود ماده 27 را بررسي كرده است:
   
   
   
   

    اخلاقيات و عرف اجتماعي زير سوال مي رود
    شهلامير گلو بيات
    وقتي يك خانواده فرزندي را به فرزندخواندگي قبول مي كند بايد مثل فرزند واقعي به او نگاه كند. اگر چنين نگاهي وجود ندارد نمي تواند فرزندخوانده را به خوبي تربيت كرده و او را به عنوان يك فرد موثر و سازنده وارد جامعه كند. من مخالف ازدواج سرپرست با فرزند خوانده هستم و احساس مي كنم كه با چنين اتفاقي، ماهيت انساني فرزندخواندگي تحت الشعاع قرار مي گيرد. شايد از نظر شرع اين اتفاق مورد ايراد نباشد اما از نظر اخلاقيات و عرف اجتماعي حتما زير سوال خواهد بود.
   
   
   
عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس
    چطور ممكن است با فرزند خوانده مان رابطه زنا شويي برقرار كنيم
    محمد مهدي زاهدي اصل*
    من حتي ورود قانون به اين موضوع را جالب نمي بينم زيرا به طور كلي ما در نظام سرپرستي از ايتام و تمام كودكاني كه به هر علت از سرپرستي موثر محروم هستند با چهار روش نگهداري در پرورشگاه، شبه خانواده، خانواده داوطلب يا فرزندخواندگي مواجه هستيم و فرزندخواندگي تعريف حقوقي دارد يعني كودك تحت فرزندخواندگي به طور حقوقي و قانوني، فرزند پدر و مادر مي شود و آنها به نام خود براي او شناسنامه مي گيرند. فرزندخواندگي معمولادر سنين بسيار پايين انجام مي شود و من موارد بسياري را مشاهده كردم كه فرزند پسر يا دختر حتي تا زمان ازدواج هم نمي دانسته كه اين پدرخوانده و مادرخوانده، والدين حقيقي او نيستند. حالادر چنين شرايطي چگونه قابل تصور است كه اين فرزندخوانده در نگاه پدر يا مادرخوانده جلوه زن يا شوهر آينده را داشته باشد؟ حتي طرح موضوع از نظر من سنگين است و از عجايب است كه نمايندگان مجلس مشكلات مهم مردم را كنار گذاشته و به اين موضوع پرداخته اند. آيا ازدواج فرزندخوانده با سرپرست مي تواند مفهوم داشته باشد آن هم وقتي با فاصله سني 18 و 20 و 25 سال مواجهيم و تمام تحقيقات نشان داده كه يكي از مهم ترين علل فروپاشي خانواده ها فاصله سني زن و مرد است زيرا آنها درك مشترك از يكديگر ندارند؟ حال در چنين شرايطي قانوني وضع مي شود كه ازدواج سرپرست با فرزند خوانده را منوط به اجازه دادگاه صالحه مي كند. اصلادادگاه صالحه نبايد وارد اين موضوع شود كه پسر يا دختري كه 30 سال به عنوان فرزندخوانده با يك خانواده زندگي كرده و اين سرپرست، تا ديروز جاي پدر يا مادر او بوده حالابا او زندگي مشترك يا رابطه زناشويي داشته باشد. با وضع چنين قانوني، در واقع به اين گونه ازدواج ها جنبه رسميت مي دهيم علاوه بر آنكه به علت مركزيت تمام مسائل با محور مسائل جنسي، قبح پدري و مادري و روابط عاطفي هم فرو مي ريزد.
   
   
   
استاد تمام مددكاري اجتماعي دانشگاه علامه طباطبايي
    با كاهش فرزند خواندگي مواجه خواهيم شد
    عبدالرضا عزيزي
    من مخالف ازدواج سرپرست خانواده با فرزندخوانده هستم. ماده ممنوعيت ازدواج با فرزندخوانده هم در لايحه حمايت از كودكان بي سرپرست و بدسرپرست آمده است. اين ماده از لايحه هم تفاوتي با فرزندخواندگي دختر و پسر قائل نشده و سرپرست اعم از مادر يا پدرخوانده مشمول ماده 27 خواهد بود. به هر حال همچنان كه سرپرست بايد از تمكن مالي براي فرزندخواندگي برخوردار باشد، بايد نسبت به اصول اخلاقي هم پايبند باشد. البته با اجراي اين ماده از لايحه ما شاهد كاهش فرزندخواندگي خواهيم بود.
   
   
   
رييس كميسيون اجتماعي مجلس
    دختر خوانده يي كه هووي همسر مي شود
    عبدالرضا مصري
    من موافق تصويب ماده 27 لايحه حمايت از كودكان بي سرپرست و بدسرپرست هستم. ماهيت فرزند خواندگي اين است كه فردي كه يك كودك را به فرزندخواندگي قبول مي كند در واقع او را به سمت اميد نسبت به يك محيط امن سوق مي دهد. والدين هم به اتفاق هم در فرزندخواندگي و پذيرش فرزندخوانده سهيم هستند و دادگاه حضانت يك دختربچه را به مرد مجرد نمي دهد. حال اگر ازدواج سرپرست با اين فرزند خوانده مجاز باشد و دخترخوانده در اصطلاح ما به هووي مادر تبديل شود ديگر كسي به اين دختر نگاه هم نخواهد كرد و آسيب جدي تر اين است كه فرزندخواندگي هم به ويژه درباره دختران متوقف مي شود و خانواده ها به پذيرش فرزندخوانده پسر متمايل خواهند شد. اما حتي در اين صورت هم اين قبح اجتماعي شكسته مي شود زيرا چه تضميني وجود دارد كه پسرخوانده روزي با مادر خوانده خود ازدواج نكند؟ بايد بسيار مراقب باشيم كه يك كار انساني در آينده تبديل به معضل اجتماعي نشود.
   
   
   
وزير رفاه و تامين اجتماعي دولت نهم
    قانونگذار براي احتمالات نادر قانون وضع كرده است
    شهلااعزازي*
    قانونگذار با وضع ماده 27 به مسائلي فكر كرده كه معمولابراي خانواده اتفاق نمي افتد. به گمان من فرزندخواندگي، زندگي با خانواده مثل يك خانواده واقعي است و بايد با فرزندخوانده مثل فرزند واقعي رفتار شود در حالي كه مجاز بودن يا منع ازدواج با فرزند خوانده، اساس فرزندخواندگي را هم زير سوال مي برد زيرا حالابا اين تصور كودك را به فرزندي قبول مي كنند كه در آينده با او ازدواج كنند و بنابراين به او به چشم فرزند واقعي نگاه نخواهد شد. اين چگونه ازدواجي است وقتي ما با فاصله سني 30 يا 40 سال مواجهيم؟ البته قانون بايد بسياري از احتمالات را هم در نظر بگيرد اما احتمال ازدواج فرزند خوانده با سرپرست از موارد بسيار نادر است و فكر مي كنم كه وضع قانون حتي براي ممنوعيت اين ازدواج مي تواند نتيجه معكوس داشته باشد يعني حالامردان و زنان ما به اين فكر باشند كه پس ازدواج با فرزندخوانده هم با اجازه دادگاه مجاز خواهد بود. در حالي كه به نظر من حتي وضع اين قانون علاوه بر آنكه مي تواند به ضرر كودك باشد زيرا كه پدر و مادر ديگر او را به چشم فرزند نمي بينند و رفتار تربيتي موثري با او نخواهند داشت بلكه زنان با قايل شدن محدوديت براي فرزندخوانده پسر، مي خواهند او را به عنوان شوهر آينده و مردان هم با قايل شدن محدوديت براي فرزندخوانده دختر او را به عنوان همسر آينده خود پرورش دهند.

منبع: اعتماد