ایران: خرید «ایرباس» با نصف قیمت رسمی
«خرید «ایرباس» با نصف قیمت رسمی»، «قهرمان اصلی مردم هستند»، «انتظار 50 ساله مستأجران برای ساماندهی اجاره بها»، «هاشمی بر صیانت از آرای مردم تأکید داشت»، «مهار آلودگی هوا، درگرو مدیریت یکپارچه است» و «صداوسیما در مسیر اصلاح یا بی اعتنا به انتقادها» از مهم ترین موضوع های روزنامه ایران در شماره یکشنبه 26 دی است.
**خرید «ایرباس» با نصف قیمت رسمی
«تا پیش از سال 1979، حمل و نقل هوایی غیرنظامی ایران 189 مرگ و میر را تجربه کرده بود، اما از این زمان به بعد به خاطر تحریم‌ها، این میزان مرگ و میر به 1672 مورد افزایش یافته است. حالا که مقابله با برنامه هسته‌ای این کشور و تحریم‌ها به تبع آن، به پایان رسیده است، طلوع تازه‌ای برای هوانوردی ایران آغاز شده است.ایرباس و بوئینگ، ایران را بازاری با ظرفیت 20 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری جهت جایگزینی موزه هوایی این کشور می‌بینند.» نشریه معتبر فوربز، در زمان کمی پس از رسیدن ایران و 1+5 به توافق هسته‌ای، چنین از حمل و نقل هوایی ایران نوشته و با عبارت «موزه هوایی» به هواپیماهای پیر و فرتوت ایران، کنایه زده بود.
خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ در سال گذشته مطرح و از همان زمان رقم‌های مختلفی برای این قرارداد اعلام شد. رویترز، رقم قرارداد ایران با ایرباس را 18 تا 20 میلیارد دلار برآورد کرده بود.
اصغر فخریه کاشان، قائم مقام وزیر راه وشهرسازی در امور بین‌الملل درباره رقم کلی این قرارداد به «ایران» می‌گوید:«اعداد اعلام شده، بر اساس کاتالوگ پرایس است، یعنی ارقامی که در دفترچه قیمت‌های شرکت نوشته می‌شود. رقم قرارداد با بوئینگ را بر همین اساس، 16.6 میلیارد دلار و قرارداد ایرباس را 18میلیارد دلار اعلام کرده‌اند. این ارقام برای خرید 118 هواپیما بوده ولی حالا که تعداد آن به 100 هواپیما رسیده، قطعاً این رقم کمتر شده است. در کل به هیچ وجه قیمت‌هایی که ما خرید کرده‌ایم، از 50 درصد کاتالوگ بالاتر نیست و تخفیف‌های بسیار زیادی از هر دو طرف گرفته شده است.»
او با بیان دلیل اعلام نکردن جزئیات، ادامه می‌دهد:«استاندارد شرکت‌های هواپیمایی این است که برای هر مشتری قیمتی دارند و قیمت‌های اصلی‌شان را اعلام نمی‌کنند. استاندارد قراردادهای هوایی این است که به خاطر اینکه شرکت‌ها نمی‌خواهند، قیمت‌هایی که با یک مشتری توافق می‌کنند برای مشتریان دیگر هم مطرح شود، معمولاً شرط دارند که باید قیمت‌ها محرمانه بماند. دوستانی که ادعا می‌کنند این قرارداد، غیرشفاف است قواعد این نوع تجارت را نمی‌دانند. از نظر ما قرارداد شفاف است. به دستگاه دولت و به مقاماتی که باید جزئیات آن ارائه شود، همه چیز به طور شفاف ارائه شده است. سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و شورای اقتصاد که طرح را تصویب کرده‌اند، اعداد و ارقام واقعی را داشتند. طبیعی است که نمی‌توانیم همه چیز را با جزئیات برای عموم اعلام کنیم.»
**قهرمان اصلی مردم هستند
شوک و بهت ارتحال آیت‌الله هاشمی رفسنجانی هنوز در فضای کشور حاکم است؛ نامی که حتی ضمیمه کردن پیشوند مرحوم در کنار اسم او برای نوشتن سخت است. مصطفی معین از او به‌عنوان مغز متفکر انقلاب یاد کرده و در این گفتوگو به بیان پیام‌های حضور میلیونی مردم در بدرقه 21 دی ماه پرداخت و گفت که مشابه آقای هاشمی نداریم. او از همین گذر تأکید کرد که دوران قهرمان‌سازی و قهرمان پرستی گذشته و قهرمان خودِ مردم هستند. وزیر کابینه دولت سازندگی و اصلاحات همچنین این حضور را تأیید ادامه را ه هاشمی و به نوعی«آری» به حسن روحانی در انتخابات بعدی ریاست جمهوری دانست و تأکید کرد که دولت تدبیر و امید باید از این سرمایه اجتماعی پاسداری کند. متن این گفتوگو را می‌خوانید.
خبر ارتحال آقای هاشمی برای همه غیرمنتظره بود، برخی حضور بی‌سابقه مردم در مراسم تشییع ایشان را هم غیرمنتظره می‌دانند. به نظر شما این بدرقه مردمی چه پیام‌هایی به همراه داشت؟
حضور مردم در مراسم تشییع مرحوم آقای هاشمی بیانگر آن است که مسائل اجتماعی از پیچیدگی‌هایی برخوردار است که پدیده‌هایی به نظر غیرمنتظره می‌رسد؛ اما سیری که طی می‌شود تا یک پدیده اجتماعی ناگهان خود را نشان دهد، واقعی و برگرفته از تأثیر مجموعه شرایط جامعه و نیز زندگی یک شخصیت و بازتاب عملکرد او در جامعه است. باید جامعه شناسان این حضور میلیونی مردم را بررسی و نتایج آن را برای مردم و مسئولان اعلام کنند تا عبرت آور باشد. به نظر من نخستین پیام حضور مردم در مراسم تشییع جناب آقای هاشمی، قدرشناسی از ایشان بود که با حضور تیپ‌های مختلف گروه‌های اجتماعی، مذهبی، فرهنگی، سیاسی و از گروه‌های سنی مختلف مردم همراه شد تا از خدمتگزارشان قدردانی کرده و وحدت و حماسه میلیونی مردمی را ترسیم کنند. قدرشناسی یک اصل اخلاقی است و این اقدام مردم نشان می‌دهد که با وجود تشدید آسیب‌های اجتماعی ناشی از سوء مدیریت‌های دوره قبل، هنوز در عمق تفکر و فرهنگ ملت ما پایبندی به ارزش‌های اجتماعی از جمله قدرشناسی و انصاف زنده است. معتقدم این حضور بیش از آنکه سیاسی باشد، یک حضور اخلاقی بود. مردم تاکنون از کدام شخصیت در این سطح اینگونه قدرشناسی کرده‌اند؟ افراد دیگری هم مرحوم شدند، اما حضور مردم قابل قیاس با حضور 21 دی ماه برای آقای هاشمی نبود. پس از تشییع باشکوه امام(ره)، این دومین تشییع در این سطح بود که با گذشت سال‌های طولانی از اتفاق نخست رقم خورد.
**انتظار 50 ساله مستأجران برای ساماندهی اجاره بها
در گذشته می‌گفتند اجاره‌نشینی و خوش‌نشینی.ولی اکنون این اصطلاح را در صحبت هیچ‌کدام از اجاره‌نشین‌ها نمی‌توان یافت.وقتی اسم اجاره‌نشینی و جابه‌جایی مسکن می‌آید تن مستأجر به لرزه می‌افتد که چه کند؟این روزها مستأجران کفش آهنی به پا می‌کنند و سرتا سر محله خود را می‌گردند تا با بودجه‌ای که دارند واحد مسکونی مناسبی پیدا کنند. اغلب هم که پیدا نمی‌کنند به ناچار باید به محله‌هایی بروند که زمانی از آوردن نامش ابا داشتند یا آنکه بر اجاره و پول پیش خود بیفزایند تا شاید موجر راضی شود.اما معمولاً درخواست افزایش اجاره و پول پیش، بیش از حد توان مستأجر است و همین امر متقاضی را به سمت گرفتن وام یا زدن از سایر هزینه‌ها سوق می‌دهد.
مهرداد هاشم زاده تحلیلگر حوزه مسکن هم درباره اینکه چگونه می‌توان بر بازار آشفته اجاره بها نظارت کرد به گونه‌ای که مردم بیش از این متضرر نشوند اینگونه درد دل کرد.50سال است که دولت ها می‌خواهند اجاره بها را کنترل کنند اما موفق نشده‌اند.به نظر می‌رسد تنها راه برای کنترل قیمت اجاره بها ورود میان مدت و بلند مدت شهرداری، دولت و تعاونی‌های شهروندی است.
با حضور قوی این بخش‌ها قیمت کنترل خواهد شد ودیگر موجرها قیمت‌ها را سر به فلک نمی‌برند. وی به ماه‌های پایانی دولت اصلاحات اشاره کرد که طرح جامع مسکن با موضوعات مسکن استیجاری و اجتماعی دیده شد ولی در دولت احمدی‌نژاد تبدیل به مسکن مهر شد و نتیجه‌ای در بر نداشت.حال وزارت راه طرح جامع مسکن را دوباره بازنگری کرد تا شاید با استفاده از تجربیات گذشته بتواند بازار مسکن را ساماندهی کند.
**هاشمی بر صیانت از آرای مردم تأکید داشت
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، شخصیتی تاریخ ساز و تحول آفرین بود، چهره‌ای تأثیرگذار و بی‌تکرار در جمهوری اسلامی که در مقاطع حساس با تصمیم‌ها، مدیریت و کنش‌های خود، فرایندهای سیاسی و اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده و هدایت می‌کرد. از مزیت‌های تاریخ انقلاب اسلامی است که این چهره، خاطرات خود را نوشته و در دوران حیات خود منتشر کرده است. اما این خاطرات برای شناسایی وجوه مختلف شخصیت او کفایت می‌کند؟ برای ارائه تصویری جامع‌تر از این شخصیت تاریخی، می‌توان به کسانی رجوع کرد که سال‌ها با او کار کرده و زیسته‌اند. علی محمد بشارتی، از جمله این چهره‌هاست.
او نه تنها از ابتدای انقلاب با آیت‌الله هاشمی رفسنجانی همراه بوده است، بلکه سمت‌های مهمی در دولت او داشته است، از جمله وزیر کشور دولت دوم آیت‌الله هاشمی بود و هم او بود که انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری را برگزار کرد. درباره شخصیت، منش و شیوه مدیریت رئیس دولت‌های پنجم و ششم، با او گفتوگو کرده‌ایم. او هاشمی را مدیری همه جانبه نگر می‌داند که ملاک انتخاب افراد نزد او، کارآمدی بوده است، نه خط و خطوط سیاسی. بشارتی البته به این نکته اشاره می‌کند که هاشمی، باوجود سعه صدر خود، از هجمه‌هایی که به او می‌شد، رنجیده می‌شد، هجمه‌هایی بی‌پایه و اثبات نشده که بی‌محابا از سوی چهره‌های مدعی اسلام و انقلاب علیه او روا داشته می‌شد. این گفتوگو را می‌خوانید.
چطور می‌شود که همه طیف‌های سیاسی در کابینه هاشمی حضور داشتند، چطور آقای هاشمی اینها را برای مدیریت اجرایی کشور همراستا می‌کردند؟
هنر مدیریت نیز همین است. رمز شخصیت آقای هاشمی در همین سؤال شما نهفته است. اگر کسی مدیریت نیرومندی داشته باشد، اجازه نمی‌دهد که افراد به سلیقه خود عمل کنند. مجبور هستند که خط مشی‌ای که چنین مدیری ارائه می‌دهد دنبال کنند. آقای هاشمی به لحاظ تفکر هر کجا بود، بالاتر و برتر از همه بود. رئیس دولت اصلاحات یا عبد‌الله نوری یا دیگران که وزیر ایشان بودند، می‌خواستند چه چیزی بالاتر از تفکر مستقل آقای هاشمی ارائه کنند؟ آقای هاشمی تأکید می کرد رأی مردم را باید پاس‌داشت و باید از آرای آنان صیانت کرد.
**مهار آلودگی هوا، درگرو مدیریت یکپارچه است
همان‌طور که می‌دانیم، رشد شهر و شهرنشینی بارزترین ویژگی تحولات اجتماعی - اقتصادی در دو قرن اخیر بوده است. در حال حاضر نیز رشد شهرها، مخصوصاً در کشورهای در حال توسعه، منجر به شهرنشینی همراه با ضایعات زیست محیطی می‌شود. از این رو، تحلیل پیامدهای شهری شدن جامعه ایران، از جمله تأثیرات آن بر روی آلودگی هوا- که خود عاملی در جهت کاهش کیفیت زندگی در شهرهاست - از ضرورت‌های مطالعات در حوزه اقتصاد و محیط زیست هستند. نتایج نشان می‌دهند که همراه با رشد شهرها و شهرنشینی در ایران، تغییرات به سمت مصرف انرژی و آلودگی هوا بیشتر شده است.در این زمینه، با دکتر مظاهر معین الدینی، دکترای تخصصی محیط زیست و عضو هیأت علمی گروه محیط زیست دانشگاه تهران گفت‌و‌گویی شده تا ارزیابی‌شان را در زمینه کلانشهر تهران داشته باشیم.
به عنوان پژوهشگر، کیفیت محیط‌زیستی کلانشهر تهران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همه کلانشهرهای دنیا بویژه شهر تهران، مشکلات محیط‌زیستی متعددی دارند که این مشکلات تأثیر مستقیمی بر سلامت شهروندان دارند. برای تعیین کیفیت محیط‌زیست شهر تهران باید مجموعه‌ای از عوامل مانند کیفیت هوا، کیفیت آب، توسعه ناوگان حمل‌ونقل، توسعه شبکه راه‌ها و معابر، دسترسی آسان به زیرساخت‌های شهری، تسهیل در بوروکراسی اداری، مسئولیت‌پذیری شهروندان و بخش‌های تصمیم‌گیر و اجراکننده را در کنار یکدیگر گذاشت.
در حقیقت کاهش و کنترل انتشار آلاینده‌ها از منابع متحرک و ثابت کارآمدترین راه افزایش کیفیت هوا در کلانشهر تهران است. در واقع یکی از معضلات در زمینه مسائل محیط زیست نبود یکپارچگی در بررسی مسأله آلودگی هوا است. سازمان‌های زیادی نسبت به موضوع گردوغبار، کیفیت هوای شهر و... متولی بوده و این موضوع از دیدگاه تضارب آرا بسیار مناسب بوده ولی در برخی بخش‌ها باعث ناهماهنگی و دوباره کاری‌ها و بعضاً پیش نرفتن بعضی طرح‌ها و برنامه ها به علت نبود انسجام سازمانی می‌شود. همچنین شهروندان با داشتن اطلاعات صحیح و بموقع می‌توانند به این مهم کمک کنند.
**صداوسیما در مسیر اصلاح یا بی اعتنا به انتقادها
مراسم تشییع پیکر آیت‌الله هاشمی، فرصتی شد برای مسئولان صدا و سیما تا بدون واسطه صدای بلند اعتراض‌ها و انتقادها نسبت به عملکرد خود را بشنوند. آنجا که خیل عظیم شرکت کنندگان در این مراسم در مقابل دوربین‌های صدا و سیما، شعارهای اعتراضی سر داده و خواستار تجدید نظر این رسانه در برنامه‌سازی‌های خود شدند.
این صدا البته خیلی زود به گوش علی عسگری، رئیس سازمان رسید که خود نیز از جمله مقامات و مسئولان حاضر در مراسم بدرقه میلیونی آیت‌الله بود. او در مقابل این انتقادها تأکید کرد: «انتقادها را روی چشم می‌گذاریم و سعی می‌کنیم نسبت به انتقادها، عملکردمان را اصلاح کنیم.»
علی میرباقری، معاون سیاسی رئیس صدا و سیما نیز دو روز بعدتر گفت که «موضع علی عسگری، موضع رسمی این رسانه است». این اظهار نظرها، اگر چه در بادی امر امیدها برای ملی شدن رویکرد صدا و سیما را تقویت می‌کند، اما سوابق طولانی بی‌توجهی‌ها به نقطه نظرات منتقدان، سؤال‌ها درباره امکان تجدید نظر در این رسانه فراگیر را همچنان بی پاسخ می‌گذارد.
صادق زیباکلام به «ایران» گفت: بعید می‌دانم آقای علی عسگری بتواند گامی در جهت تغییر رویکرد این رسانه بردارد.
وی، انتظار اینکه صدا و سیما رسانه‌ای منصف، بدون جهت‌گیری سیاسی و متعهد به خبررسانی و اطلاع‌رسانی حرفه‌ای شود را آرزویی نزدیک به محال دانست و افزود: دلیل آن این است که همه بخش‌ها و به تعبیری سلول‌های صدا و سیما با افکار، عقاید و مدیران و مسئولان یک جریان فکری و سیاسی خاص عجین شده است و آقای علی عسگری حتی اگر بخواهد هم نمی‌تواند این رسانه را از خطی و جناحی بودن دور کند.
آذر منصوری، عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت اسلامی اما معتقد است که باید وعده رئیس سازمان صدا و سیما به مردم را به فال نیک گرفت و منتظر ماند و دید که آیا این رسانه می‌تواند انتقادها را به حداقل برساند یا خیر. وی در گفتوگو با «ایران» با اشاره به غیرقابل دفاع بودن کارنامه و پیشینه صدا و سیما بویژه در پوشش دادن همه صداهای موجود در کشور، همچون زیباکلام تأکید کرد که بخش‌هایی از صدا و سیما و تولیدات آن، اساساً در اختیار رئیس این سازمان نیست و از جای دیگری تأمین می‌شود.
