رشتی‌دوزی، هنر خاص زنان دیار باران
قلاب‌دوزی رشت که به رشتی‌دوزی معروف است یکی از هنرهای اصیل بانوان شهر رشت در حال حاضر می‌باشد.
به گزارش ایسنا، رشتی‌دوزی یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی شهر رشت است که با عنوان قلاب‌دوزی رشت با شماره 235 مورخ 90/3/25 در فهرست میراث معنوی به ثبت رسیده است.
قلاب‌دوزی یکی از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی شهر رشت است و عبارت است از تزئین پارچه‌های ارزنده‌ی ضخیم از طریق رودوزی. بدین ترتیب که زمینه‌ی پارچه به وسیله‌ی نخ‌های ابریشمین تزیین می‌شود. به عبارت دیگر به روی پارچه‌های ضخیم، نقش‌های زیبایی با نخ ابریشمین و وسیله‌ای که قلاب نام دارد دوخته می‌شود.
در فرهنگ معین قلاب‌دوزی عبارت است از دوختن نقش و نگار، از ابریشم یا خامه یا رشته‌های طلا و نقشه به روی پارچه با قلاب.
در گیلان ترسیم نقوش قلاب‌دوزی اغلب ذهنی بوده و اکثراً از قدیم نسل به نسل منتقل شده است. نقوشی که بیشتر مورد توجه بوده و بازار بهتری دارد نقش‌های قدیمی کج بوته‌ای نقشه ترنجی و گرد می‌باشد.
قلاب‌دوزان طرحی را که قصد دارند روی پارچه ماهوت قلاب‌دوزی کنند، ابتدا روی کاغذی که ابعاد آن کمی بزرگتر از اندازه پارچه مورد نظرشان است ترسیم کرده و سپس با یک سنجاق تمامی خطوط طرح را روی کاغذ با فواصل نزدیک به هم سوراخ می‌کنند. آنگاه مقداری گچ روی کاغذ ریخته، کاملا آن را روی صفحه کاغذ پخش می‌کنند تا از داخل سوراخهای کاغذ گذشته و بر روی ماهوت بنشیند و بعد از برداشتن کاغذ از روی ماهوت، طرح بر روی ماهوت قلم گیری شده و صنعتگر با کمک قلاب، شروع به دوخت می‌کند.
رشتی‌دوزی در حال حاضر برای تزئین سجاده، جا قرآنی، لبه پرده، زیرلیوانی، رویه میز، رویه کوسن، رویه دمپایی زنانه، کفش زنانه، بقچه سوزنی و… مورد استفاده قرار می‌گیرد.
داده‌های باستان‌شناسی حاکی از سابقه تاریخی قلاب دوزی در منطقه گیلان است و در کشف‌های باستان‌شناسی در لولمان گیلان قطعاتی از ملیله‌دوزی و قلاب‌دوزی بدست آمده که پژوهشگران آن را متعلق به دوره هخامنشیان می‌دانند. قدیمی‌ترین نمونه‌های رشتی‌دوزی جدا از مجموعه‌های خصوصی، در موزه آستان قدس رضوی و موزه هنرهای تزئینی ایران نگهداری می‌شود.
به گزارش ایسنا، مهارت سنتی این هنر با شماره 235 مورخ 90/3/25 در فهرست میراث معنوی ملی به ثبت رسیده است.
