کلید در قفل انتخابات چرخید؛ شد آنچه باید می شد

سرویس سیاسی خرداد/ رضا رئیسی: «انتخابات» و «دموکراسی» هر چند واژگانی جهان شمولی بوده و در وادی نظری و ادبیات سیاسی شامل بر مولفه های مشخص و مالوفی هستند اما به هنگام اجرا در بسترهای مختلف جوامع متفاوت، سر و شکل مختص به خود را یافته و متمایز به مرحله اجرا می رسند.

به گزارش خرداد؛ کشور ما نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست و انتخابات در آن علاوه بر تفاوت های سخت افزای و ساز و کارهای رسمی انتخاباتی، شامل بر رفتارورزی های نرم افزاری مختص به خود است و مدل های دیگر گونه ای دارد.

تجربه انتخابات های مختلف در کشور ما در ادوار و برهه های متفاوت نشانگر آنست که در جملگی انتخابات ها، نتیجه غایی و نهایی این ضیافت مردم سالارانه، برآمده از موج آفرینی مقطعی و ناگهانی و خروش جمعی هماهنگ در لایه های مختلف و متکثر اجتماعی در روزهای پایانی، در قالب خیزشی تدریجی اما با سرعتی مثال زدنی و سونامی وار رقم خورده و به منصه ظهور می رسد.

در خرداد 76، دو ماه مانده به انتخابات شاید کسری کم تر از یک بیستم جمعیت نام محمد خاتمی را در یاد داشته و بسیار قلیل تر از آن نیز شناخت حداقلی از او داشتند، یک هفته مانده به انتخابات نیز کم تر تحلیل گر و چهره سیاسی بود که خاتمی را شانس جدی ریاست جمهوری بداند اما او نه تنها پیروز انتخابات شد که با فاصله مثال زدنی و سرعت برق و باد از رقیب پیش گرفت و بر مسند ریاست جمهوری تکیه زد.

در خرداد 80 جو عمومی چند وقت مانده به انتخابات سرد و کنسل کننده می نمود و بسیاری مشارکت را پایین و رای خاتمی را بسیار اندک تر از دوره قبل پیش بینی می کردند اما یک نام نویسی و بغض چند ثانیه ای به یکباره صحنه را عوض و طی مدتی کوتاه چنان جوی براه افتاد که خاتمی را با رایی بیش تر از دوره قبل به پاستور فرستاد

در تیرماه 84 احمدی نژادی که تنها 5 میلیون رای را هفته قبل ثبت و با فاصله از هاشمی عقب بود، تنها طی یک هفته بعد با سرعت از او سبقت گرفت و ره صد ساله را یک شبه رفت.

همه آمار و ارقام و گمانه زنی ها در ابتدای خرداد ماه 92 حکایت از برتری قالیباف در انتخابات می داد، در اواسط خرداد، روحانی پیش آمده بود و انتخابات دو مرحله ای می نمود اما با اجماعی که رقم خورد تنها طی یک هفته همه چیز دیگرگونه شده و روحانی با اختلاف 3 برابری قالیباف را پس زد و در همان مرحله اول هفتمین رئیس جمهوری تاریخ ایران شد.

حالا باز یک هفته تا انتخابات وقت باقیمانده، همانند سال 80 تا یکماه به انتخابات مانده بسیاری مشارکت را اندک و اقبال به روحانی را کم ارزیابی می کردند، تا همین چند روز پیش هم و حتی در همین روزها رسانه های اصولگرا مدعی هستند که انتخابات دو مرحله ای خواهد بود و برای این استدلال خود به برخی نظر سنجی ها اشاره می کنند اما آنچه که تجربه به ما آموخته حکایت از نکته دیگری دارد.

همانند انتخابات های گذشته که شرح آن رفت، این بار نیز نشانه های آغاز و شروع آن جرقه انتخاباتی خود را کم کمک نمودار می کند و از 10 روز به انتخابات مانده به تدریج اتفاقاتی رخ نمایانده که حکایت از آن دارد که آن حرکت تدریجی اما سونامی وار خیزشی در حال شکل گیری است و می تواند وضعیت حسن روحانی در انتخابات پیش رو را دیگر گونه از روزهای گذشته کند.

سفرهای استانی روحانی به ارومیه، همدان و کرمانشاه نشان داد که استقبال عمومی به وی بسیار فراتر از نامزدهای رقیب و سفرهای استانی آنان است. از دیگر سو همانند چند انتخابات گذشته، موج عظیمی به تدریج در میان نخبگان سیاسی و اقتصادی و اهالی فرهنگ و هنر براه افتاده و آنان یک به یک به میدان آمده و به اعلام حمایت از روحانی می پردازند. از متفکران و اندیشمندان و اساتید ایرانی علوم انسانی دانشگاه های خارجی تا نویسندگان و روشنفکرانی چون محمود دولت آبادی و نامه 2000 هزار امضایی اهالی فرهنگ و هنر گرفته تا بیانیه حمایتی پر امضای نمایندگان مجلس و نامه 50 اقتصاددان برجسته و بالاخره ستاره های هنری و چهره های محبوبی که با استفاده از شبکه های اجتماعی و با بداعت و نوآوری، از هر طریق ممکن به میدان آمده و از روحانی حمایت کرده اند.

این برون نمایی های تدریجی اما شتابان و سرعت گرفته، آن حضورهای مردمی در استان ها و مراسم شیرودی، نشان از دغدغه مندی و به همپیوستگی نانوشته اما ملموس و فراگیری می دهد که بدنه پیشرو و خلاق جامعه را یکبار دیگر از سر دغدغه مندی برای حفظ دستاوردهای حاصله و عدم بازگشت به ورطه تاریکی های به خیزش و کنش واداشته و تجربه نشان داده که با این تکانه در راس هرم، در نهایت و با فاصله ای اندک، بدنه حامی نیز از پوسته خمودگی و کسالت بیرون آمده و آن کار کارستان را محقق خواهد کرد.

شاید همین نشانه هاست که رقبا را یکبار دیگر دستپاچه کرده و به رغم فیگورهای تبلیغاتی درباره دو مرحله ای شدن انتخابات، طی 2 روز گذشته نامزدها را بر آن داشته که مواضع بسیار تند تری علیه روحانی گرفته و با صراحت بی سابقه و علنی تر از هر زمان دیگری شخص او را هدف بگیرند.

برای اثبات این ادعا تنها کمی صبر و تحمل لازم است و البته نگاه به مناظره فردا نیز می تواند خود گویای بسیاری از نکات باشد.