موفقيتي ديگر دركارنامه روحاني/ درخشش ديپلماسي هسته اي ايران در ژنو
كاترين اشتون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و رييس تيم مذاكره كننده گروه ۱+۵، اين دور از مذاكرات را مثبت خواند و تاكيد كرد كه براي نخستين‌بار روي يك بيانيه مشترك توافق كرديم.
اشتون همچنين با اشاره به طرح ارايه شده توسط ايران درمذاكرات، تصريح كرد كه كامل‌ترين طرح ايران را در ژنو ديديم.
به گزارش ايرنا، كاترين اشتون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا و رييس تيم مذاكره كننده گروه ۱+۵، اين دور از مذاكرات را مثبت خواند و تاكيد كرد كه براي نخستين‌بار روي يك بيانيه مشترك توافق كرديم.
اشتون همچنين با اشاره به طرح ارايه شده توسط ايران درمذاكرات، تصريح كرد كه كامل‌ترين طرح ايران را در ژنو ديديم.
محمد جواد ظريف وزيرامور خارجه و رييس تيم مذاكراتي ايران نيز پس از پايان مذاكرات گفت: مذاكرات پرثمري پشت سر گذاشتيم؛ اميدواريم اين مذاكرات آغازي براي فاز جديد در روابط باشد تا بحران غيرضروري را خاتمه داده و افق‌هاي جديدي باز كند.
وي افزود: وضعيت موجود بين‌الملل امروزبراي حل وفصل موضوعات موجود راه‌حل‌هاي دراز مدت را طلب مي‌كند. ما درنيويورك وژنو با اين ذهنيت‌ها وارد مذاكره شديم ونمايندگان ۱+۵ هم اراده لازم سياسي را نشان دادند.
ظريف خاطرنشان كرد: نياز داريم مذاكرات را با عمق بيشتري انجام دهيم، بحث‌هاي خود را در سطح كارشناسان ادامه خواهيم داد وقرار است ادامه مذاكرات ششم وهفتم نوامبر (۱۶ و ۱۷ آبان) در ژنو دنبال شود.
** كارشناسان چه مي گويند؟
جورج جان صاحبنظر سوييسي كه مذاكرات ژنو را از نزديك دنبال مي كند، معتقد است كه هيچ زماني شانس موفقيت مذاكرات هسته اي مانند امروز تا اين حد خوب نبوده است.
وي با اشاره به تفاوت تيم مذاكراتي ايران نسبت به گذشته، خاطرنشان كرد: در راس هيات ايراني محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران قرار دارد كه يكي از برجسته ترين ديپلمات هاي ايران است و درسال ۱۹۸۸ دربرقراري آتش بس بين كشورش وعراق درجنگ هشت ساله نقش بسزايي داشت.
اين صاحبنظر سوييسي يادآور شد كه تاكنون خواسته غرب اين بود كه ايران اصلا غني سازي اورانيوم نداشته باشد وگروه پنج به علاوه يك نيز از ۱۰ سال پيش با همين هدف وارد مذاكره با ايران شد، ولي امروز با توجه به شرايط جديد، اين موضوع از روي ميز برداشته شده است.
گوردن هارر تحليلگر روزنامه اتريشي استاندارد نيز با اشاره به اينكه نگاهها در دور جديد مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ به ظريف دوخته شده بود، وزير خارجه ايران را اينگونه توصيف مي كند: يك ديپلمات مانند شاخه هاي زيتون.
وي دوشنبه شب، در ضيافت شامي كه توسط نمايندگي ايران درژنو ترتيب داده شده بود با كاترين اشتون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ديدار و گفت وگو كرد.
ظريف دردور نخست مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ پيشنهاد جديد ايران با عنوان پاياني بريك بحران غير ضروري ؛ آغازي براي افق هاي جديد را ارايه كرد.
دور دوم مذاكرات بدون حضور ظريف و اشتون و درسطح معاونان برگزار شد و ظريف سه شنبه شب نيز به منظور جمع بندي مذاكرات انجام شده با اشتون به گفت و گو پرداخت.
وزير خارجه ايران برغم درد شديد، صبح چهارشنبه و ساعاتي قبل از آغاز دور سوم مذاكرات ايران وگروه ۱+۵ با وزير امور خارجه سوييس به گفت و گو نشست.
دور سوم مذاكرات ايران با گروه ۱+۵ نيز به رياست عباس عراقچي معاون حقوقي و بين المللي وزير امور خارجه و هلگا اشميد معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا ظهر چهارشنبه برگزار شد وپس ازآن در دور چهارم و آخر مذاكرات، ظريف واشتون به جمع مذاكره كنندگان پيوستند.
عراقچي طي دو روز گذشته با سرگئي ريابكوف معاون وزيرخارجه روسيه ، وندي شرمن معاون وزير امور خارجه ايالات متحده آمريكا، هانس ديتر لوكاس نماينده آلمان وژاك اوديبر نماينده فرانسه درمذاكرات ، به صورت جداگانه ديدار وگفت وگو كرد.
مجيد تخت روانچي معاون اروپا وآمريكاي وزيرامور خارجه وعضو ديگر تيم مذاكرات هسته اي ايران نيز علاوه برحضور درمذاكرات باگروه ۱+۵ با سايمون گس مديركل سياسي وزارت خارجه ونماينده انگليس درمذاكرات هسته اي بطور جداگانه ديدار وگفت وگو كرد.
درپي اين ديدار، ايران وانگليس توافق كردند طي دوهفته آينده كاردارهاي خود را معرفي كنند.
** طرح ايران مبتني بربازي برد - برد
در دور اول مذاكرات ايران وگروه ۱+۵ كه صبح روزسه شنبه درمحل دفتر اروپايي سازمان ملل متحد درژنو برگزار شد، جمهوري اسلامي ايران طرح پيشنهادي جديد خود را درقالب يك پاورپوينت به اعضاي گروه ۱+۵ متشكل از كشورهاي آمريكا، روسيه، انگليس، فرانسه، چين وآلمان ارائه كرد.
سطح وميزان غني سازي ونيز اجراي پروتكل الحاقي ازموضوعات مورد بحث در دور دوم مذاكرات بود وبه گفته عراقچي، اجراي پروتكل الحاقي وسطح وميزان غني سازي ازگام هاي پاياني مذاكرات خواهد بود.
در اين حال وزير امور خارجه گفت كه مبناي طرح ما زمان است يكي از روش هايي كه ايجاد اعتماد مي كند، اين است كه زمان را باز نگذاريم و دريك بازه زماني محدود مذاكرات را پيش ببريم تا هيچ يك ازطرف ها تصور نكنند مي توانند با وقت كشي برخي اهداف جانبي شان را به پيش ببرند.
وي افزود: مراحل مقدماتي را فكر مي كنيم بتوانيم ظرف يكي دو ماه اجرا كنيم، حتي زودتر از آن هم امكان پذير است ولي فكر مي كنم برخي از اعضاي گروه ۱+۵ به دليل سازوكارهاي داخلي خود نياز به زمان بيشتري دارند.
وي افزود: اصولا اعتقاد دارم كه روش دست كشيدن از حقوق و فشار آوردن به ايران كار خوبي براي رفع نگراني هاي غرب هم نيست، آن ها بايد ازاين طريق بيشتر نگران شوند.
رييس دستگاه ديپلماسي كشورگفت: اگر ازاين روش ها استفاده كنند توانمندي هاي بومي ايران درانرژي هسته اي به شكلي است كه اين توان قابل ازبين بردن نيست وبا تحريم وفشار ازبين نمي رود، لذا بايد راهكاري پيدا كنيم كه ضمن اجراي حقوق هسته اي كشورمان، ديگران هم اطمينان حاصل كنند كه ما برنامه ديگري به جز برنامه صلح آميز هسته اي نداريم.
ظريف با تاكيد براين كه برنامه هسته اي ايران صلح آميز است، افزود: ما هم از نظر فتواي رهبري و هم از نظر ملاحظات استراتژيك و امنيتي، سلاح هسته اي را به نفع سياست وامنيت ايران نمي دانيم لذا بايد اين نگراني ها رفع شود و نبايد اين نگراني ها ادامه يابد.
وي درپاسخ به سوال ديگري مبني براين كه آيا قرار است ايران درمذاكرات خود امتيازي بدهد؟ گفت : اصلا مبناي ما درمذاكرات امتياز دادن وامتياز گرفتن نيست، من معتقدم كساني كه با ديدگاه حاصل جمع صفر وارد معادلات بين المللي مي شوند، ضرر خودشان وطرف مقابل را تضمين مي كنند.
** بازي برد - برد: ۲=۲
كارشناسان معتقدند كه سياست خارجي عرصه بازي با حاصل جمع مثبت و بازي برد - برد است و راه حل موضوع هسته اي ايران نيز درنتيجه مثبت براي هر دو طرف نهفته است.
به عقيده آنها در مذاكرات گروه ۱+۵ با ايران بايد بسته پيشنهادي جديدي روي ميز قرار گيرد كه شامل تمامي خواسته هاي طرفين باشد.
كارشناسان با اشاره به اينكه ايران وغرب هركدام دو خواسته اصلي دارند، پيشنهاد مي كنند كه مجموع اين چهار خواسته دربسته پيشنهادي جديد ارايه و بررسي شود.
به عقيده آنها، دراين بسته پيشنهادي ايران متعهد شود كه اصول حداكثري در شفاف سازي وهمچنين اعتماد سازي را تضمين كرده اطمينان دهد كه برنامه هاي اتمي اش هرگز درمسير ساخت سلاح پيش نرفته وايران براي هميشه يك كشور عاري ازسلاح اتمي باقي خواهد ماند.
درمقابل، اعضاي گروه ۱+۵ نيز بايد درمورد لغو تحريم ها به ايران اطمينان بدهند وحقوق ايران را درچارچوب معاهده ان پي تي به رسميت بشناسند و دراين راستا اجازه غني سازي اورانيوم براي اهداف صلح آميز را به ايران بدهند.
به عقيده كارشناسان بازي برد - برد درموضوع هسته اي اين است كه دو خواسته غرب به طور مساوي دربرابر دو خواسته ايران قرار بگيرد و درمذاكرات براي زمان بندي گام هاي متقابل طرفين، توافق شود.
والتر برم كارشناس مسايل بين المللي دربرن بااشاره به تاكيد حسن روحاني رييس جمهوري ايران بربازي برد - برد درمذاكرات هسته اي، خاطرنشان مي كند: وقتي رييس جمهوري ايران مي گويد كه ديگر زمان معادلات با حاصل جمع صفر پايان يافته، حق دارد، زيرا درمذاكرات نبايد اينگونه تداعي شود كه طرفي توانسته ديگري را تسليم كند، بدون آنكه خود امتيازي بدهد.
وي با اشاره به اينكه گروه ۱+۵ بايد بسته پيشنهادي جديدي به ايران ارايه كند كه در آن لغو تحريم ها لحاظ شده باشد، خاطرنشان كرد: گروه ۱+۵ خوب مي داند كه بهبود درروابط شان با ايران، مي تواند كليد حل مسائل خاورميانه باشد.
نكته جالب اين كه جان كري وزير امور خارجه آمريكا نيز در آستانه مذاكرات ژنو، تاكيد كرد كه ايران حق غني سازي با درصد پايين را دارد.
همزمان ليناس لينكويسيوس وزير امور خارجه ليتواني كه كشورش تا پايان سال ميلادي جاري رياست دوره اي اتحاديه اروپا را برعهده دارد، خبر داد كه اروپا در حال بررسي تداوم غني سازي پنج درصد در ايران است.
سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه نيز درآستانه دور جديد مذاكرات ايران و گروه ۱+۵ بر حق ايران براي غني سازي اورانيوم تاكيد كرد.
ديپلمات ها در وين به دور جديد مذاكرات ايران وگروه ۱+۵ در ژنو خوشبين و اميدوارند درفرصت جديدي كه با روي كار آمدن دولت تدبير واميد فراهم شده است، طرفين بتوانند درخصوص حق غني سازي ايران وهمچنين شفافيت و بازرسي بيشتر از تاسيسات هسته اي و لغو تحريم ها توافق كنند.
