هر ساله حدود 7.3 میلیون دختر نوجوان برای نخستینبار مادر میشوند که 2 میلیون نفر از آنها کمتر از 15 سال دارند و اگر این روند ادامه یابد تا سال 2030 تعداد این دختران سالیانه به 3 میلیون نفر خواهد رسید.
به گزارش خبرآنلاین، بر اساس آخرین گزارش صندوق جمعیت ملل متحد 2013 اکثریت قریب به اتفاق یعنی حدود 95 درصد از این نوزادان متولد شده در کشورهای در حال توسعه، به ویژه در غرب آفریقا و آفریقای مرکزی هستند. و بیش از 90 درصد از مادران آنها، با وجود سن کم، متاهل هستند.
عواقب این بارداریها در سن نوجوانی چهار خطر عمده اجتماعی، سلامتی، عدم برخورداری از تسهیلات و عدم بهبود اقتصاد را در پی دارد. افسردگی، ایزوله شدن و انگ خوردن مهمترین عواقب اجتماعی روانی این مسئله خواهد بود.
بارداری در دوران نوجوانی برای مادر و کودک اثرات سوئی دارد در بسیاری مواقع این بارداری ریسک مرگ مادر را زیاد کرد و در صورت زنده ماندن مادر مشکلاتی مثل کمخونی و خونریزی را در پی خواهد داشت. همچنین کودکان نارس، کموزن و مرده محصول این بارداریها هستند.
دور باطل فقر در پدیده مادر کودک
معمولا دختران فقیر که در مناطق روستایی زندگی می کنند و بی سواد هستند و یا آموزش و پرورش کمی دارند، بیشتر احتمال بارداری پیش از 18 سال دارند تا همتایان شهری شان لذا فرزندان آنان نیز به دلیل عدم دسترسی به آموزش و منابع مالی مجبورند در سنین زیر 18 و چه بسا 15 ازدواج و باردار شوند. و این دور باطل در جوامع فقیر ادامه دارد
جدول زیر وضعیت چند کشور منطقه را در مورد این پدیده نشان میدهد:
ردیف | کشور |
متوسط تعداد مادران زیر 18 سال ( در هر هزار نوچوان) |
1 | افغانستان | 90 |
2 | یمن | 80 |
3 | عراق | 68 |
4 | هند | 76 |
5 | ترکیه | 38 |
6 | امارات | 34 |
7 | ایران | 31 |
8 | ارمنستان | 28 |
9 | پاکستان | 16 |
10 | عربستان | 7 |
وضعیت کشورهای آفریقایی در این زمینه وخیم است:
ردیف | کشور | مادران زیر 18 سال |
1 | نیجر | 199 |
2 | مالی | 190 |
3 | آنگولا | 165 |
4 | زامبیا | 151 |
5 | گابن | 144 |
6 | بورکینافاسو | 130 |
7 | سومالی | 123 |
8 | زیمباوه | 115 |
9 | موریتانی | 88 |
10 | اریتره | 85 |
در گزارش جدید ملل متحد تصریح شده است: "دولتها باید با در دسترس قرار دادن کلیه خدمات مربوط به سلامت و بهداشت، دختران را مساعدت نمایند."
همچنین در گزارش صندوق جمعیت ملل متحد که در مورد وضعیت جمعیت در سال 2013 منتشر شده است، بیان شده است که از میان 7.3 میلیون بارداری در سنین نوجوانی، 2 میلیون نفر دختران زیر 14 سال بوده و بسیاری از آنان از وضعیت نامساعد بهداشتی و سلامتی رنج میبرند؛ تا آنجا که سالیانه بالغ بر 70000 دختر نوجوان در کشورهای در حال توسعه، به دلیل آثار و تبعات سوء ناشی از بارداری، جان خود را از دست میدهند.
این گزارش ادامه میدهد: "دختران نوجوان باردار عمدتاً در جوامع، تقبیح شده و مورد سرزنش قرار میگیرند؛ در حالی که واقعیت این است که بارداری نوجوانان در بسیاری از موارد، ناخواسته و خارج از کنترل و خواست خود آنهاست."
همچنین تأکید شده است که در رابطه با موضوع بارداری نوجوانان، فقط نباید بر روی رفتار و عملکرد دختران، پیش از بارداری تأکید و تکیه داشت، بلکه باید سهم خانواده، جامعه و دولت را نیز مدنظر قرار داد.
نیز آمده است: "دولتها فقط نباید از بارداری دختران نوجوان پیشگیری بعمل آورند، بلکه باید با سرمایهگذاری بر روی دختران، زمینه تحقق توسعه بینالمللی دختران نوجوان در سراسر جهان را فراهم آورند."
به گزارش مهرخانه، نکته قابل تأمل درخصوص گزارش اخیر ملل متحد در مورد بارداری در سنین نوجوانی این است که اگر چه در بسیاری از موارد، بارداری دختران نوجوان ناخواسته است، لیکن باید توجه داشت که این به معنای مسلوبالاراده بودن آنان نیست، بلکه آنچه حایز است اینکه میتوان اساساً در جوامع زمینه بروز چنین معضلاتی را فراهم نیاورد.
وقتی نهادها و سازوکارهای بینالمللی در رابطه با حقوق کودکان که در رأس آنها کمیته حقوق کودک است، در نظریات تفسیری خود صراحتاً به رسمیت شناختن حقوق و آزادیهای جنسی کامل برای کودکان (کلیه افراد زیر 18 سال) را یکی از مصادیق حق سلامت کودک برمیشمارد، بیتردید باید تبعات منفی ناشی از آن از جمله بارداری ناخواسته دختران نوجوان را نیز پذیرفت؛ نمیتوان از یک سو برخورداری کودکان از حقوق و آزادیهای جنسی را به رسمیت شناخت و از سوی دیگر، بارداری نوجوانان را نفی نمود.
نکته دیگر آنکه اگر چه در گزارش صندوق ملل متحد در مورد وضعیت جمعیت در سال 2013، اذعان شده است که معضل حاملگی در سنین نوجوانی، بیشتر در کشورهای در حال توسعه رایج است، لیکن با توجه شواهد موجود در کشورهای توسعهیافته مبنی بر جواز سقط جنین و حتی تشویق به سقط جنین، و نیز وجود تسهیلات فراوان مبنی بر پیشگیری از بارداری در کودکان و نوجوانان، نمیتوان با قطعیت اذعان داشت که بارداری در سنین نوجوانی، معضلی مختص کشورهای در حال توسعه است، بلکه در کشورهای توسعهیافته نیز وجود داشته، و فقط با راهکارهای فوق که صرفاً برای سلامت و بهداشت نوجوانان مضر و زیانبار است، از ظهور و بروز آن جلوگیری بعمل میآید. این در حالی است که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که قوانین و مقررات آنها مبتنی بر آموزههای اخلاقی و مذهبی است، اساساً سقط جنین و روابط جنسی نامشروع، امری غیرمجاز بوده و ایجاد تسهیلات و تجهیزات در این زمینه هم امری غیرقانونی و غیرمجاز است.
و آخرین نکته در این گزارش آن است که از دولتها درخواست شده با حاملگی دختران، صرفاً مقابله نکنند، بلکه مبادرت به ایجاد تغییر در نگرش و رویکردهای افراد جامعه نیز داشته باشند. همچنین از دولتها درخواست شده است که حق دسترسی دختران به کلیه خدمات مربوط به سلامت جنسی و باروری از جمله وسایل پیشگیری از بارداری را بطور کامل به رسمیت شناخته و از بارداری در سنین نوجوانی پیشگیری بعمل آورند.
منبع:مهرخانه و تابناك