کودک در روز کودک
یونیسف، صندوق کودکان سازمان ملل، مسئولیت بزرگداشت روز جهانی کودک در ۲۰ نوامبر را برعهده دارد. این سازمان با جمع‌آوری آمار و اطلاعات دقیق از اقصی نقاط جهان و ارائه راهکارها و پیشنهادهای فرهنگی و تصویب قطعنامه و کنوانسیون‌های جهانی که به امضای کشورهای عضو درمی‌آیند، برای بهبود شرایط کودکان تلاش می‌کند.
طبق درخواست مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۵۶، کشورهای مختلف روزهای مختلفی از سال را به عنوان روز جهانی کودک می‌شناسند؛ اما روز جهانی کودک در تقویم سازمان ملل ۲۰ نوامبر در سالروز تصویب اعلامیه حقوق کودک در ۱۹۵۹ و کنوانسیون حقوق کودک در ۱۹۸۹ است.
به گزارش مهرخانه، یونیسف، صندوق کودکان سازمان ملل، مسئولیت بزرگداشت روز جهانی کودک در ۲۰ نوامبر را برعهده دارد. این سازمان با جمع‌آوری آمار و اطلاعات دقیق از اقصی نقاط جهان و ارائه راهکارها و پیشنهادهای فرهنگی و تصویب قطعنامه و کنوانسیون‌های جهانی که به امضای کشورهای عضو درمی‌آیند، برای بهبود شرایط کودکان تلاش می‌کند.
طبق اطلاعات سازمان سرشماری ایالات متحده، سالانه ۵۶ میلیون کودک در کشورهای مختلف جهانی متولد می‌شوند و این دلیل خوبی برای توجه به روز جهانی کودک است. این کودکان بر جمعیتی افزوده می‌شوند که در مباحث مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و سلامت، بخش قابل توجهی از مذاکرات و محاسبات را به خود اختصاص داده‌اند.
مرگ و میر کودکان
بخش اعظم مرگ و میر کودکان، در کشورهای در حال توسعه آفریقای جنوبی و جنوب آسیا رخ می‌دهد. از ۷ میلیون مرگ و میر سالانه کودکان زیر ۵ سال، ۴۰ درصد مربوط به نوزادان زیر ۲۸ روز و به دلیل اختلالات بارداری و حمل وضع است. از همین روی، بهبود شرایط نوزادان و کودکان و کاهش آمار مربوط به میرایی کودکان، از اهداف برنامه توسعه هزاره چهارم است. برنامه توسعه هزاره، برنامه‌ایست که در نشست سال ۲۰۰۰ سران کشورها برای دستیابی همه کشورها به مؤلفه‌های عمده توسعه‌یافتگی تا پایان سال ۲۰۱۵ تدوین شد.
با وجود کاهش قابل توجه مرگ و میر کودکان زیر ۵ سال، از ۱۳ هزار کودک در سال در ۱۹۹۰ به ۷ میلیون کودک در سال در ۲۰۱۲، باید گفت مرگ روزانه ۱۸ هزار کودک همچنان دردناک به نظر می‌رسد. علل این مرگ و میر بسیار متنوع و فراوان است. در این میان، ذات‌الریه با ۱۸ درصد برابر با ۱.۲ میلیون و اسهال با ۱۱ درصد برابر با ۷۵۰ هزار مرگ در سال، عوامل اصلی مرگ و میر کودکان به حساب می‌آیند. در قاره آفریقا در هر دقیقه یک کودک در اثر ابتلا به مالاریا جان می‌دهد و این در حالی است که دهه حاضر تا سال ۲۰۲۰ از سوی سازمان بهداشت جهانی با عنوان دهه واکسیناسیون نام‌گذاری شده است.
سوءتغذیه کودکان
یک‌سوم مرگ و میر کودکان جهان ناشی از سوءتغذیه است. کودکانی که از سوءتغذیه رنج می‌برند بسیار بیش از سایر کودکان در معرض ابتلا به بیماری‌های مرگبار هستند و به همین علت، امنیت غذایی خانوار در کشورها و مناطق محروم از نظر کیفی و کمی، آموزش به خانواده‌ها درباره نیازهای غذایی بدن کودک در سنین مختلف، ایمن‌سازی کودک در برابر بیماری‌ها از طریق تأمین آب پاکیزه، تغذیه در دوران بیماری، آموزش درباره ریزمغذی‌ها، و موادغذایی ویژه مورد نیاز دختران و زنان، می‌باید مورد توجه سازمان‌های بین‌المللی، سازمان‌های خیریه جهانی و محلی، دولت‌ها و جامعه مدنی قرار گیرد.
وزن کم نوزاد در هنگام تولد که ناشی از سوءتغذیه مادر در هنگام بارداری است، یکی دیگر از عوامل مسبب اختلال در رشد و یادگیری کودک و آسیب‌پذیری در برابر بیماری‌ها، و عامل مهمی در مرگ و میر کودکان در ماه‌های آغازین تولد است. ۱۵ درصد تولدها در سطح جهان با کمبود وزن نوزاد (۲۵۰ گرم و کمتر) همراه است.
از دیگر عوامل مورد توجه متخصصین سلامت کودکان و نوزادان، کمبود ید به عنوان عامل درجه یک کندذهنی، کمبود ویتامین آ به عنوان عامل اصلی ضعف چشم و سیستم ایمنی بدن، و ناتوانی یا بی‌توجهی مادران به تغذیه کودک با شیر مادر و نحوه اجرای آن است.
آب و فاضلاب
علاوه بر این، کودکان زیر ۵ سال، ۹۰ درصد مرگ و میر ناشی از مصرف آب آلوده و فاضلاب و بهداشت ناکافی را به خود اختصاص می‌دهند. مطالعات نشان داده است صرف هر یک دلار هزینه برای بهبود در شرایط آب و فاضلاب، می‌تواند ۵ تا ۴۶ دلار از هزینه‌های درمانی و غیره را برای دولت‌ها کاهش دهد و آمار مرگ و میر جهانی را تا ۶ درصد و بیماری‌های عمده کودکان را تا ۹ درصد، کاهش بخشد.
آموزش
یکی از اهداف برنامه چهارم توسعه هزاره، بهبود وضعیت آموزش کودکان به خصوص برای دختران است. تحصیل کودکان عاملی برای نجات افراد و جوامع از فقر شناحته می‌شود و می‌تواند مهارت‌های زندگی را به خانواده‌ها بیاموزد. بااین‌حال، ۶۷ میلیون کودک در سنین دبستان که با احتساب کودکان در سنین دبیرستان به ۷۲ میلیون می‌رسد، در مناطق مختلف جهان از تحصیل محروم‌اند. ۵۳ درصد از این تعداد را دختران تشکیل می‌دهند.
خشونت و کودک‌آزاری
یونیسف خشونت علیه کودکان را شامل «استفاده تعمدی از نیروهای فیزیکی زور، چه تهدیدی و چه عملی، که عملاً یا احتمالاً منجر به صدمه، مرگ، لطمه روحی، اختلال رشدی، یا محرومیت گردد» تعریف می‌کند. این خشونت می‌تواند در خانواده، مدرسه، مؤسسات متکفل کودک، جامعه یا محل کار رخ دهد.
همچنین، محیط‌ها و شرایط ویژه که به طور خاص با امر خشونت علیه کودکان سروکار دارند نیز برای بررسی و رصد خشونت‌های روحی به کودک شناسایی شده‌اند، از جمله رسانه‌ها در قالب پورنوگرافی، سنت‌های مخرب نظیر ختنه دختران یا ازدواج اجباری کودکان، خشونت علیه کودکان قومیت‌های اقلیت و مهاجر، و کودکان خشونت‌ورز یا بزهکار به خصوص در فضای اینترنت.
تبعیض
کودکان ممکن است بر اساس جنسیت، ناتوانی جسمی یا تعلق به اقلیت، مورد تبعیض و خشونت قرار گیرند. کودکان معلول بیش از هر دسته‌ای در معرض تبعیض و فراموشی والدین و جامعه قرار دارند و این امر شرایط زندگی آتی و اشتغال آنها را شدیداً مخدوش می‌کند.
کودکان قربانی خشونت یا تبعیض، به شکل معناداری بیش از سایر کودکان در معرض بیماری‌های جسمی، روحی و ذهنی، ایدز، محرومیت از تحصیل، و مرگ قرار دارند. حمایت از کودکان در برابر این همه، از مسئولیت‌های خانواده، جامعه و دولت‌هاست، اما این موضوع به دلیل گزارش نشدن از سوی اطرافیان، عدم تشخیص به موقع، و فراوانی زیاد مورد غفلت بسیار قرار دارد و از این‌رو آسیب‌های جدی آن به طور کامل قابل کنترل نیستند.
کودکان کار
سازمان کار جهانی از سال ۱۹۹۲ برنامه مبارزه با کار کودکان را راه‌اندازی کرده است. طبق اطلاعات این سازمان، در حال حاضر ۱۰ و نیم میلیون کودک در سطح جهان به کارهای مختلف عمدتاً کار منزل به شکل برده‌وار مشغول هستند. از این تعداد ۶ و نیم میلیون بین ۵ تا ۱۴ سال دارند و ۷۱ درصد دختر هستند.
این کودکان در شرایط دوری از خانواده و بی‌اطلاعی پلیس، در معرض خشونت و سوءاستفاده فیزیکی، جنسی، و روانی قرار دارند.
علاوه بر این، نزدیک به ۵ میلیون کودک که در قوانین کشور متبوع‌شان حائز سن قانونی هستند اما در عرف بین‌الملل کودک شناخته می‌شوند، نیز در ازای دستمزد و یا بدون دستمزد و به دلیل وابستگی حیاتی به کارفرما مشغول به انجام کارهای مختلف، عمدتاً کار خانه نظیر بچه‌داری، نظافت، باغبانی، پرستاری و نظیر این، هستند.
اهمیت این داده‌ها از آن جهت است که کار خانگی در سیستم حقوقی اکثر کشورها کار کودک و غیرقانونی تلقی نمی‌شود و لذا شناسایی دقیق آمار و شرایط موجود در این زمینه کار بسیار دشواری است.
سازمان کار جهانی در روز کودک خود (۱۲ ژوئن) از دولت‌ها و جامعه مدنی خواسته است تا با وضع قانون برای تعیین سن قانونی کار برای کار خانگی و تعیین استانداردهای محیط کار برای کارگران خانگی که عمدتاً دختران هستند، در راستای تأمین فضای کار مناسب و محترمانه و حداقل حقوق تلاش نمایند.
پی‌نوشت
1. http://en.wikipedia.org/wiki/World_population
2. http://www.childinfo.org/newborncare.html
3. http://www.childinfo.org/files/Child_Mortality_Report_2013.pdf
4. http://www.childinfo.org/pneumonia.html
5. http://www.childinfo.org/diarrhoea.html
6. http://www.childinfo.org/malaria.html
7. http://www.childinfo.org/immunization.html
8. http://www.childinfo.org/malnutrition.html
9. http://www.childinfo.org/low_birthweight.html
10. http://www.childinfo.org/idd.html
11. http://www.childinfo.org/vitamina.html
12. http://www.childinfo.org/breastfeeding.html
13. http://www.childinfo.org/water.html
14. http://www.childinfo.org/education.html
15. http://www.unicef.org/media/media_27277.html
16. http://www.childinfo.org/disability.html
17. http://www.childinfo.org/protection.html
18. http://www.timeanddate.com/holidays/un/universal-childrens-day
19.http://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_215170/lang--en/index.htm
