آشتي با شادي

 سرویس اجتماعی خرداد/ پژمان عاطفي منش: شما چقدر شاد هستيد و به شاد بودن خود فكر مي كـنيد ؟
 آيا براي اينكه شاد باشيد تلاش مي كنيد ؟
 قضاوت خودتان درباه ميزان شادي تان چقدر است ؟
  قضاوت ديگران درباره ميزان شادي شما چگونه است ؟
 با طرح اين سؤالات قصد نداریم تا به شـما بـگويیم بـايد در تمامي لحظات زندگي شاد باشيد و هرگز از اوج شادي فرود نياييد ! خير زيرا چنين تصور و انتظاري بيهوده است . انسان مجمو عه اي از احساسات و هيجان ها را در زندگي روزمره تجربه مي كند و ماندن دائم در وضعيت نـشاط و شادماني نه تنها مشكل بلكه غير ممكن است به نحوي كه مي توان پذيرفت كساني كه دائماً و در همه شرايط و حـالات به شـادي مي پردازند دچار اختلالات روان شناختي باشند ؟  اما ذكر اين نكته ضروري است كه فاصله¬ي بين دوران كودكي و بزرگسالي در نحوه و ميزان شـاد بـودن افــراد بوجود مي آيد كه مقصود اصلي اين نوشته تاكيد و توجه بدان است. انسان ها تا زمانيكه كودك هستند و دوران كودكي را سپري مي كنند عموماً شاد هستند اما بعد از مدتي ديگر شـادي بـراي آنـها مفهوم خاصـي نـدارد. آنها تصور مي كنند شاد بودن در بزرگسالي وبا انبوه مشـكلات و مسئوليتها چيزي دست نيافتني است و به جاي تلاش براي كسب آن بهترين راه را صرفنظر كردن از شادي مي دانند. هسـتند كسـاني كه مـدتها از تـه دل خـنديـدن را تجربه نكرده اند و تنها به تبسمي اكتفا نموده اند و حتي از آن هم دريغ كرده انـد. آيا واقعـاً نشـاط و شادمانـي را فراموش كرده اند؟ 
آيا شاد بودن كار دشواري اسـت؟ آيا بـراي شـاد بـودن بايد خيلـي تلاش كـرد؟ البته ممكن است اين افراد نيز تمايل داشته باشند تا شاد باشنـد و بتوانند با خنده آشتي كنند اما شرايط و برخوردار نبودن از مهارتهاي لازم مانع آن ميشود كه بتوانند بخندند و شاد باشند. خنده بر هر درد بي درمان دواست. امروزه در بسياري از كشورها كلاسها و دوره هايي براي خنديدن و خنداندن مردم برپا مي شود زيرا تاثيرات روان شناختي آن كاملا " مشهود است.كنون كه مي خواهيم به خنديدن بيانديشيم ، آيا زمان آن فرا نرسيده تا لبخند بر لب داشته و به خواندن ادامه مطالب بپردازيد؟  شاد بودن حالتي ناپايدار و گذرا است و بستگي به عوامل زيادي ( مسائل خانوادگي- زيستي - اجتماعي - مشكلات روزمره - آب و هوا و... ) دارد. راه هاي زيادي وجود دارد كه ميتوان با انجام آن به جاي عصبانيت ، اضطراب و ناراحتي به شادي برسيد،
  اكنون چه بايد كرد ؟ از ميان راههاي زير آنهايي را كه مي تواند بر اساس روحيه و توان تان موثر واقع شود را برگزينيد و عمل نماييد. 
  1 - تمركزكردن را تمرين نماييد:
  در لحظه باشيد، به جاي اين كه نگران نتيجه معاينه پزشكي فردا باشيد ، به اين جا و اكنون متمركز شويد به غذايي كه سرميز شام مي خوريد، دوستان و گفت وگويي كه با آنها انجام مي دهيد.
  2 – با صداي بلند بخنديد :
  درست متعاقب يك واقعه شاد و بامزه ميزان آندروفين و سايرهورمون هايي كه باعث افزايش شادي در بدن مي شوند زياد مي شود و ميزان هورمون هاي استرس زا پايين مي آيد. محققين در دانشگاه كالفرنيا 16 مرد را انتخاب كردند كه همه معتقد بودند يك نوار ويدئويي مشخص خنده دار است. به نيمي از آنان سه روز زودتر گفته شد كه آن نوار را تماشا خواهند كرد. آنها به سرعت تغييرات بيولوژيكي را تجربه كردند. وقتي كه واقعاً ويدئو را تماشا كردند ميزان هورمون استرس زاي آنها به طور قابل توجهي پايين آمد در حاليكه ميزان آندروفين آنها 57 درصد بالا رفت و ميزان هورمون هاي رشد آنها ( كه نشان دهنده بهبود سيستم ايمني ميباشند ) 87 درصد بالا رفت.
 3-  خوب بخوابید:
  خواب شبانه بهترين و مناسب ترين زمان براي افراد است سعي كنيد برنامه تان را طوري تنظيم نماييد تا شب ها به مدت 8 ساعت بخوابيد و از شب زنده داري بپرهيزيد.
  4 – آواز يا آهنگ را زمزمه نماييد :
  موسيقي بيشتر حيوانات وحشي را نيز آرام مي نمايد، مطالعات نشان ميدهند كه موسيقي بخش هايي از مغز را كه ايجاد شادي مي نمايند تحريك مي كند، موسيقي همچنين آرام بخش مي باشد. در يك مطالعه بزرگسالاني كه به موسيقي انتخابي خود در طول يك عمل جراحي سرپايي چشم، گوش مي دادند، به ميزان قابل توجهي، ضربان قلب و فشارخون پايين تري نسبت به آنهايي كه جراحي ساكت كرده بودند داشتند.
 
  5- در كارها نظم و ترتيب داشته باشيد :
  وقتي همه جا با كاغذ، صورتحساب، و مجلات پوشيده شده است، تقريباً غيرممكن است كه مراقبه كنيد، نفس عميق بكشيد، تمرين ريلكسشن نماييد، زیرا قفسه های شما جاي خالي ندارد. بنابراین با رفع این موارد و انجام كارهاي تميزكاري مثل جارو كردن، گردگيري، و شستن مي توان به خودي خود اثر مراقبه اي ایجاد کرد.
  6- فقط بگوييد نه :
  فعاليت هايي را كه لازم نيستند و از آنها لذت نمي بريد حذف كنيد و بگذاريد كس ديگري اين كار را انجام دهد.
  7- ليست تهيه نماييد :
  هيچ چيز مانند اين كه كارهاي خود را يادداشت كنيد به شما كمك نمي كند تا افكار خود را سازماندهي نماييد و اضطراب خود را كاهش دهيد، علامت زدن هر مورد، حس رضايت بزرگي را فراهم مي نمايد.
  8- در هر زمان فقط يك كار را انجام دهيد و بر روي آن تمركز كنيد :
  دكتر ادواردسوارز استادروانپزشكي دانشگاه دوك دريافت مردمي كه هم زمان چندين كار مختلف را با هم انجام ميدهند ممكن است فشار خون بالاتري داشته باشند. بايد اين نصيحت را آويزه گوش خود نماييد.  به حاي آنكه درحالي كه لباس ها را در ماشين لباسشويي مي اندازيد يا آشپزخانه را تميز مي كنيد با تلفن صحبت نماييد روي يك صندلي راحتي بنشينيد و همه توجه خودتان را معطوف مكالمه نماييد يا به جاي اين كه در حالي كه مشغول انجام پروژه هاي كاري هستيد ايميل هاي خود را چك كنيد رايانه خود را خاموش نماييد تا وقتي كه گزارشي را كه مي نويسيد تمام شده باشد، اين كار شبيه تمركز كردن مي باشد.
 
    9 – باغباني كنيد :
  هواي تازه و ورزش نه تنها استرس را كاهش مي دهند و احساس سلامتي مي آورند، بلكه احساس موفقيتي كه از پاك كردن علف هاي
 هرز و يا تماشاي دانه هايي كه تبديل به گل مي شوند و يا هرس كردن شاخه ها به دست مي آيد ساعت ها بلكه روزها طول خواهد كشيد.
  10 – به اخبار گوش ندهيد :
  يك هفته را بدون خواندن روزنامه، تماشاي اخبار، يا جست وجوي عناوين جاري خبري بگذرانيد. به جاي ناراحتي هايي كه ما هر روز توسط وسايل ارتباط جمعي در برخورد با آن هستيم به خود يك تعطيلات بدهيد و از آن زمان براي پياده روي، مراقبه، يا نوشتن در دفتر خاطراتتان استفاده كنيد.
  11 – براي پرندگان دانه بپاشيد :
  مطالعات زيادي مزاياي استرس زدايي ارتباط با حيوانات خانگي را تاييد مي نمايد، در يك بررسي محققين نشان داده است، افرادي كه ارتباط خوبي با حيوانات خانگي دارند و يا براي ديدن آنها به باغ وحش مي روند وقتي در معرض مسائل استرس زا قرار مي گرفتند به ميزان قابل توجهي ضربان قلب و فشار خون پايين تري داشتند.
  12 – هوا را خوشبو نماييد :
  تحقيقات نشان مي دهند كه عطر درماني در كاهش استرس موثر مي باشد، در يك مطالعه مردمي كه در معرض رايحه رزماري قرار گرفتند استرس كمتري داشتند، هوشياري آنها افزايش مي يافت و محاسبات رياضي را سريع ترانجام مي دادند. بزرگسالاني كه در معرض رايحه اسطوخودوس قرار مي گرفتند، افزايشي را در نوع امواج مغزي كه نشان دهنده آرامش بودند نشان مي دادند، امروز شما روش هاي متعددي را براي خوشبو كردن اتاق ها داريد، از اسپري خوشبو كننده تا روغن هاي معطر و شمع هاي خوشبوكننده.
  13- به ديدن يك مكان ساكت برويد :
 مسجد كتابخانه¬ها، موزه ها، باغ¬ها و مكان¬هاي زیارتی، جزيره هاي آرامش و آسودگی دنياي پر اضطراب امروزی بشمار می روند. بنابراین مكان آرامي را نزديك خانه خود پيدا كنيد و آن را خلوتگاه سري خود قرار دهيد.
 
  14- داوطلب كمك به ديگران شويد :
  كمك كردن به ديگران شما را قادر مي سازد تا مشكلات خود را بهتر درك كنيد و همچنين تعامل اجتماعي برايتان فراهم مي سازد، در حالي كه افراد شاد احتمال بسشترش دارند تا به ديگران كمك نمايند كمك كردن به مردم شاديتان را افزايش مي دهد. يك بررسي نشان داد كه داوطلب كمك به ديگران شش جنبه شادي، رضايت از زندگي، سلامت روان، عزت نفس، احساس كنترل برروي زندگي و سلامت جسماني را بهبود مي بخشد.
  15- اوقاتي را به تنهايي بگذرانيد :
  اگر چه داشتن روابط اجتماعي يكي از بهترين راه هاي مبارزه با استرس مي باشد، بعضي اوقات براي انديشيدن و سرحال شدن نياز به تنهايي داريد، به تنهايي به يك رستوران يا سينما برويد يا به سادگي بعدازظهر را به مطالعه يا ورق زدن كتاب هاي كتابفروشي يا ديدن عتيقه جات بگذرانيد.
  16- با دقت ( تمركز ) راه برويد :
  احتمالاً شما قبلاً مي دانسته ايد كه ورزش موثرتر از قرص آرام بخش براي رهايي از اضطراب و استرس است اما آن چه با ذهن خود در هنگام پياده روي انجام دهيد مي تواند به شما كمك كند كه حتي سودمندتر پياده روي كنيد.
  17- به روابط نزديك وصميمي اهميت بدهيد :
  يك مطالعه روي بيش از 1300 زن و مرد نشان داد كه آنهايي كه دوستان صميمي بيشتري داشتند نسبت به كساني كه دوستان نزديك كمتري داشتند فشار خون سالم تر، ميزان كلسترول، قند خون و متابوليسم و ميزان هورمون استرس كمتري داشتند. همچنين به نظر مي رسيد كه این افراد از روابط خوب با والدين و همسرانشان سود مي برند. مطالعات نشان داد مردمي كه احساس تنهايي، انزوا و افسردگي مي كنند نسبت به كساني كه روابط اجتماعي دارند سه تا پنج برابر بيشتر احتمال مريض شدن و مرگ زودرس دارند.
 
    18- از روان خود مراقبت نماييد:
  مطالعات نشان مي دهد كه افراد دین¬دار و مذهبي شادتر هستند و بهتر با بحران ها مقابله مي نمايند بر اساس گفته "دكتر مايرز" استاد روان شناسي كالج هوپ در ميشيگان، ایمان و باورهای مذهبی، براي انسان هاي زيادي يك حامي، يك حس ویژه، معناي زندگي، احساس تأييد تا سر حدنهايي، دليلي براي تمركز و يك چشم انداز بدون غم و سرمشقی برای زندگي است، يك معنويت قوي و باور عمیق دینی، سود مندي هاي زيادي را برای شما به ارمغان مي¬آورد.
  19- نعمت هاي زندگي خودرا حساب كنيد:
  مردمي كه هر روز زماني را صرف اندیشیدن به بعضي از جنبه هاي مثبت زندگي شان مي نمايند براي مثال سلامتي، دوستان، خانواده،
آزادي، تحصيلات و غيره، يك حس قوي خوشبختي را تجربه مي نمايند.
  20- وآخرين پيام:
  سعي كنيد اكنون كه مطالب را مطالعه كرده ايد و به تأثير شگفت انگيز شاد بودن آشنا شده ايد، لبخند را به چهره تان دعوت كنيد و با آن آشتي كنيد
 انسانها وقتي لبخند بر لب دارند پذيرفتني تر و دوست داشتني تر هستند.
   منــابع
"ده راه براي رسيدن به نيروي نبوغ كلامي" نويسنده : توني بازان، مترجم : حورزاد صالحي
 "زندگي عاقلانه" مؤلف : آلبرت اليس- رابرت هارپر، مترجم : مهرداد فيروز بخت
"روانشناس اجتماعي" نويسنده : استفن ال. فرنزوي، مترجم : مهرداد فيروز بخت- منصور قنادان