بلایی که برنزه كردن بر سر پوست شما می‌آورد

به گزارش خرداد و به نقل از افکارنیوز، ويتامين D يكي از ويتامين هاي مورد نياز بدن ماست كه بخش عمده اي از آن با قرار گرفتن در معرض نور خورشيد توليد مي شود؛ به همين دليل توصيه مي شود در تمام طول سال، روزانه ۱۵ دقيقه در معرض نور خورشيد باشيم. اما در سال هاي اخير با فرار رسيدن فصل تابستان، خيلي ها بي رحمانه خودشان را به دست اشعه آفتاب مي سپارند و اين كار را نه به خاطر سلامتي، كه براي تغيير رنگ پوست و به اصطلاح برنزه كردن انجام مي دهند؛ مدي كه در چند سال اخير بسياري را درگير كرده و البته از سوي ديگر، بيماري هاي پوستي زيادي را به همراه آورده است. در اين بين، برنزه كردن با دستگاه سولاريوم راه ديگري است كه بعضي ها براي دور ماندن از تاثير نامناسب اشعه خورشيد انتخاب مي كنند اما تحقيقات نشان داده اين دستگاه ها هم مي توانند بسيار مضر بوده و عوارض غير قابل جبراني داشته باشند.

تاثير اشعه هاي خورشيد روي پوست

پوست بزرگترين اندام بدن و سد اصلي بين بدن و محيط بيرون است. پوست همچنين داراي سلول هايي است كه به دستگاه ايمني در مقابله با عفونت ها كمك مي كند. اشعه هاي مختلف نور خورشيد مي تواند لايه هاي مختلف پوست را تحت تاثير قرار داده و به آن آسيب برساند. نور خورشيد حاوي دو نوع پرتو ماورابنفش است كه به پوست برخورد مي كند: اشعه ماوراءبنفش (AUVA) و اشعه ماوراءبنفش (BUVB). پرتوهاي UVB لايه بالايي پوست (اپيدرم) را مي سوزانند و باعث آفتاب سوختگي مي شوند، در حالي كه پرتوهاي UVA كه به لايه هاي عميق تر پوست نفوذ مي كنند، باعث مي شوند تا پوست حالت برنزه پيدا كند. هنگامي كه پرتوهاي ماوراءبنفش به پوست شما برخورد مي كنند، سلول هايي به نام ملانوسيت را كه مولد رنگدانه اي قهوه اي به نام ملانين هستند، تحريك مي كنند. ملانوسيت ها با توليد هر چه بيشتر ملانين به اين تحريك پاسخ مي دهند تا از پوست شما محافظت بيشتري به عمل بيايد. ملانين مانند نوعي چتر براي سلول هاي پوست عمل مي كنند و در عين حال رنگ قهوه اي مشخصه برنزه شدن را به وجود مي آورند.

سرطان پوست

وقتي پوست در معرض اشعه ماوراءبنفش قرار مي گيرد، آنزيم هايي براي ترميم آسيب هاي وارده توليد مي كند. با اين وجود، همه آنزيم هاي توليد شده باعث ترميم پوست نمي شود؛ در مقابل بعضي از اين آنزيم ها باعث آسيب پوست و افزايش احتمال ابتلا به انواع سرطان پوست مي شود. براساس مطالعات، تاثير منفي اشعه خورشيد روي افراد جوان، بيشتر است. در واقع برنزه كردن در سنين زير ۳۵ سال، احتمال ابتلا به سرطان پوست را تا ۷۵ درصد افزايش مي دهد.

اثرات منفي سولاريوم

سولاريوم يك دستگاه براي برنزه كردن پوست است كه شامل تختي است كه در ديواره هاي لامپ هاي اشعه فرابنفش تعبيه شده است. در دستگاه هاي سولاريوم معمولاً از اشعه ماورابنفش نوع A استفاده مي شود. گرچه به تازگي اشعه ماوراءبنفش نوع B نيز در اين دستگاه ها به كار برده شده است. قرار گرفتن در اين دستگاه اثراتي مانند قرار گرفتن در نور آفتاب دارد و با همين مكانيسم پوست را برنزه مي كند؛ ولي به دليل اثرات مضر آن، سازمان بهداشت جهاني استفاده از اين دستگاه ها را ممنوع اعلام كرده است. همچنين نتايج يك مطالعه نشان داده كه استفاده از دستگاه سولاريوم مي تواند موجب اعتياد فرد شود زيرا با تابش اشعه ماوراءبنفش بر سطح پوست در فرآيند توليد ويتامين D، هورمون آندورفين نيز به ميزان بيشتري توليد شده و فرد استفاده كننده دچار احساس سرخوشي مي شود. براساس اينكه شما چند بار از اين دستگاه استفاده كرده ايد، شدت اشعه ماوراءبنفش دستگاه سولاريوم چقدر است و نوع اشعه آن چيست، تاثيرات متفاوتي روي بدن تان به جا خواهد گذاشت.

تاثيرات منفي برنزه كردن روي پوست

از كار افتادن دستگاه ايمني: برنزه كردن همچنين مي تواند دستگاه ايمني بدن را دچار مشكل كند و به اين ترتيب بدن فرد قابليت دفاع در مقابل ويروس ها و عفونت ها را از دست مي دهد. براساس گزارش سازمان جهاني بهداشت، هر فردي، فارغ از نژاد و رنگ پوست، در معرض اين خطر قرار دارد. البته افرادي كه سيستم ايمني ضعيف تري دارند و بدن شان در مقابل ويروس ها آسيب پذيرتر است، ممكن است با مشكلات بيشتري مواجه شوند.

مشكلات چشمي: تاثير منفي اشعه ماوراءبنفش تنها روي پوست نيست؛ بلكه باعث آسيب رسيدن به چشم ها نيز مي شود. سرطان چشم يكي از اثرات قرار گرفتن مقابل مقدار قابل توجهي از اشعه ماوراءبنفش است. بعضي از مشكلاتي كه براي چشم در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش سولاريوم ها ايجاد مي شود، قابل ترميم است اما بعضي انواع ديگر ممكن است با گذشت زمان تشديد شود.

پيري زودرس: آفتاب گرفتن و برنزه كردن مي تواند موجب پيري زودرس پوست شود؛ اتفاقي كه حاصل قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش است. بافت پوست در اثر برنزه كردن پرچين و چروك شده و شادابي اش را از دست مي دهد و روي آن پر از خال و لكه مي شود. اشعه هاي ماوراءبنفشي كه لايه هاي عميق تر پوست را تحت تاثير قرار مي دهند، مسئول اين اثر منفي هستند.

تاثيرات منفي ديگر: معمولاً تخت هاي سولاريومي كه به اندازه كافي تميز نمي شوند، مي توانند موجب ابتلا به بيماري عفوني و قارچي شوند. علاوه بر اين، از آنجايي كه در سولاريوم ها، برخلاف نور خورشيد كه شدت اشعه ها در طول سال تغيير مي كند، شدت اشعه هميشه ثابت است، افرادي كه از سولاريوم استفاده مي كنند، بيشتر در معرض خطر قرار دارند، در واقع، براساس تحقيقات، ميزان اشعه ماوراءبنفش در سولاريوم ها، سه برابر اشعه خورشيد است.

محافظت از پوست

گاهي اوقات قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش خورشيد غيرقابل اجتناب است؛ اما مي توانيد با رعايت نكات زير، احتمال آسيب پوست تان را كاهش دهيد:

ـ در روزهاي آفتابي، بين ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر از خانه خارج نشويد. در اين ساعات دو سوم اشعه ماوراءبنفش خورشيد به زمين مي رسد و احتمال آسيب رسيدن به پوست را افزايش مي دهد.
ـ از كلاه لبه دار استفاده كنيد و لباس هايي بپوشيد كه بيشتر سطح پوست تان را بپوشاند.
ـ عينك آفتابي را فراموش نكنيد. عينك هايي استفاده كنيد كه از چشم هايتان در مقابل اشعه فرابنفش را به طور كامل محافظت مي كند.
ـ پيش از اينكه پوست تان قرمز شود، از معرض نور خورشيد خارج شويد.
ـ حتي در روزهاي ابري نيز موارد احتياطي را رعايت كنيد.

استفاده از كرم هاي ضد آفتاب

به طور روزمره، حتي در هواي ابري و هنگامي كه زمان زيادي را در خارج از خانه سپري نمي كنيد، از كرم ضد آفتاب با SPF حداقل ۱۵ استفاده كنيد. استفاده از كرم ضد آفتاب به طور روزمره به اين خاطر است كه متخصصان پوست معتقدند بيش از ۸۰ درصد قرارگيري ها در معرض نور خورشيد به طور اتفاقي صورت مي گيرد؛ مثلاً زماني كه براي پياده روي به پارك مي رويد يا بيرون از خانه ناهار مي خوريد. اگر نمي خواهيد از يك كرم ضد آفتاب خالص استفاده كنيد، مي توانيد مرطب كننده هايي كه مواد ضد آفتاب درون خود دارند را به كار ببريد. مطمئن شويد كه كرم ضد آفتابي كه به كار مي بريد، هر دو نوع اشعه UVA و UVB را مهار كند؛ علاوه بر اين بايد به اندازه كافي كرم روي پوست گذاشت تا موثر واقع شود. اغلب افراد به اندازه كافي از كرم استفاده نمي كنند و همين مسئله موجب مي شود تا عليرغم استفاده از كرم هاي ضد آفتاب، دچار آفتاب سوختگي شوند. يك نكته مهم ديگر اينكه اگر زمان بيرون ماندن شما از منزل زياد است، بايد هر ۳ـ۲ ساعت دوباره به پوست تان كرم بزنيد.

زندگي ايراني/ شماره ۴۷/ مرداد ماه ۹۲/ صفحه ۱۸