مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک‌ها مقاومت میکروبی در افراد ایجاد می‌کند

به گزارش سرویس اجتماعی خرداد، دکتر"فیروزه استخری" روز یکشنبه 24 آذرماه در یک کارگاه آموزشی مصرف دارو، در شیراز گفت: مقاومت میکروبی، یعنی ایجاد محیطی در بدن فرد که باوجود استفاده از آنتی‌بیوتیک، میکروارکانیسم‌های بیماری‌زا قادر به ادامه حیات و ایجاد و تشدید بیماری باشند.

او گفت: توانایی آنتی بیوتیک‌ها در درمان عفونت، بستگی به قدرت آنها در از بین بردن یا توقف رشد باکتری‌ها دارد، بنابراین برخی باکتری‌ها نسبت به بعضی آنتی بیوتیک‌ها مقاومت طبیعی دارند، به این معنا که با توجه به طیف اثر آنتی‌بیوتیک‌ها، برخی از آنها روی یک سری از باکتری‌ها اثری ندارند.

این کارشناس خاطرنشان کرد: یک نوع دیگر از مقاومت میکروبی، به صورت اکتسابی است که باکتری‌ها هنگامی که در مقابل ناسازگاری محیطی قرار می‌گیرند آن را کسب می‌کنند.

وی ادامه داد: باکتری‌ها موجودات زنده هوشمندی هستند که در مقابل ناسازگاری‌های محیطی مانند قرار گرفتن در معرض آنتی بیوتیک‌ها از خود عکس‌العمل نشان می‌دهند. به بیان دیگر تغییرات ژنتیکی از جمله جهش که در باکتری‌ها رخ می‌دهد منجر به مقاوم شدن آنها و ظهور باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک‌ها می‌شوند.

استخری خاطرنشان کرد: مصرف بی رویه، نامناسب یا بیش از حد آنتی بیوتیک‌ها سبب گسترش مقاومت میکروبی می‌شود، میکروب‌ها با ایجاد ژن مقاوم در برابر آنتی بیوتیک‌ها، این مقاومت را از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌کنند و حتی این ژن مقاومت می‌تواند از یک گونه میکروبی به گونه دیگر انتقال یابد. اینجاست که با وجود تجویز آنتی بیوتیک در مقادیر بالا نه تنها نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود بلکه عوارض جانبی بیشتری به جای گذاشته و عفونت پایدار می‌ماند.

کارشناس مدیریت تحقیق و توسعه غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گفت: برای ایجاد اثر، غلظت خونی داروهای آنتی بیوتیک باید در محدوده خاصی حفظ شود و حفظ این محدوده برای تداوم اثر الزامی است، چنانچه مقدار مصرف آنتی بیوتیک از میزان تجویز شده توسط پزشک کمتر باشد احتمال بروز مقاومت میکروبی افزایش می‌یابد.

دکتر استخری افزود: کامل نکردن دوره درمان نیز ممکن است در بروز مقاومت میکروبی مؤثر باشد، به این دلیل که نه تنها درمان درست انجام نمی‌شود بلکه امکان ظهور باکتری‌های مقاوم هم در میانه مسیر درمان به وجود می‌آید.

او خاطرنشان کرد: اگر چه علایم بیماری ممکن است دو تا سه روز پس از شروع درمان از بین برود، اما این عامل دلیلی بر خاتمه روند درمان با آنتی بیوتیک نیست.

دکتر استخری گفت: اگر آنتی بیوتیک به درستی مصرف نشود، تنها باکتری‌های حساس را از بین می‌برد و تعدادی را در محل درگیر باقی می‌گذارد که ممکن است منجر به رشد دوباره باکتری‌های مقاوم و بروز عفونت‌های ثانویه در همان محل نیز شود؛ بنابراین مصرف منطقی آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند احتمال بروز عفونت‌های فرصت طلب را که ناشی از باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک است کاهش دهد.

این کارشناس تصریح کرد: تنها بیماران نیستند که از نتایج حاصل از مقاومت میکروبی رنج می‌برند، بلکه افراد سالم جامعه هم از این مسأله ضرر می‌بینند، چرا که مقاومت، بین افراد جامعه گسترش یافته و سلامت افراد جامعه با گونه‌های میکروبی جدیدی که به سختی و با هزینه درمانی زیادتری درمان می‌شوند، تهدید خواهد شد.

ایسنا