از امیر کبیر تا حجاریان؛ وقتی اصولگرایان سردرگم آتش می کنند

سرویس سیاسی خرداد/ عبدالرضا کنی: آنان فاتحان بلامنازع دهسال اخیر صحنه سیاسی کشوربودند؛ علاوه بر مواضع انتصابی که اکثریت قابل توجه همواره با طیف راست یا همان اصولگرایان بوده، پس از انتخابات مجلس هفتم و کم رمق شدن اصلاح طلبان بواسطه کنارگذاری آنان از عرصه رقابت انتخاباتی، تفوق اصولگرایان با قهر انتخاباتی سال 82 و شورای شهر دوم آغاز شد، بتدریج آنان هم قوه مجریه را بطور کامل از آن خود کردند و هم پارلمان را با حذف تدریجی رقیب بطور مطلق العنان در اختیار گرفتند. من حیث المجموع آنان تمامی اضلاع قدرت را در اختیار گرفته و فعال مایشاء عرصه سیاسی شدند.

با اتفاقات سال 88 و چالش های پیامدی آن برخی اصولگرایان نقشه ماندگاری چند دهه ای خود و حذف و هدم اصلاح طلبان را در سر می پروراندند اما انتخابات سال 92 تمامی بازی ها و پیش فرض های آنان را ابتر و بلاموضوع کرد.

طیفی بر سر کار آمده بود که اگر در تعارض با اندیشه و خاستگاه سیاسی جریان اصولگرا قرار نداشت در تزاحم با آن نیز نبود. به خصوص که اصلاح طلبان محذوف توانسته بودند با همه مضایق و کاستی های تحمیلی و رقابتی نامتوازن اراده سیاسی خود را بر کرسی بنشانند و دولتی همسو و همپوشان با خود را بر مسند امور قرار دهند.

پس از شوک اولیه اصولگرایان به خود آمدند، آنان ضربه سختی را متحمل شده بودند و بتدریج به جای آنکه رویه تعاملی پیش بگیرند سویه های تقابلی از خود نشان دادند

اما نکته کلیدی در این میانه آن بود که اصولگرایان امتیاز ویژه ای در برابر دولت نداشتند. عملکردهای دولت مورد حمایت شان ارزش افزوده ای برای این طیف باقی نگذاشته بود و در افق پیش رو نیز آنان دستمایه ای برای عرض اندام بطور معمول نداشتند.

حوزه توسعه سیاسی و مولفه های پیرامونی آن از اساس قرابتی با اندیشه ها و چارچوب های حاملان این اردوگاه سیاسی نداشت، پس آنان برگ برنده ای در این زمینه برای تهییج و ترغیب طیف نخبه و الیت و یا جامعه متوسط شهری نداشتند، پس تنها حوزه باقیمانده تکیه بر مولفه های اقتصادی و تمرکز بر روی معیشت مردم بود.

آنان در دوران دولت اصلاحات بر روی همین نکته متمرکز شده و با رسانه های فراگیر خود چنین القا کردند که دولت اصلاحات بدنبال ماجراجویی های سیاسی بوده و به حوزه معیشت مردم توجه نداشت اما این پروپاگاندا در طول هشت سال گذشته رنگ باخت، آنجایی که مردم کوچه و بازار و قشر ضعیف جامعه به عینه ثمره و نتیجه عملکردهای دولت عدالت محور را حس کرده و باسونامی تورم و گرانی و بیکاری روبرو شده و هزینه های زندگی آنان نزدیک به 3 برابر شد. از سوی دیگر با گسترش رسانه های ارتباطی و سطح دانش آموختگی جامعه، مردم با آمارهایی روبرو شدند که آن تبلیغات را بلاموضوع می کرد و در قیاس با عملکردهای هشت ساله دولت اصولگرایان بسیار مثبت تر می نمود.

تورم نزدیک به تک رقمی، نرخ رشد 6 درصدی؛ اشتغال سالیانه نزدیک به 800 هزار نفری و رسیدن به نرخ بیکاری 11 درصدی، حجم نقدینگی 67 هزار میلیاردی، رسیدن به خودکفایی در تولید گندم و ... میراثی بود که با درآمدهای نازل نفتی و خشکسالی دولت خاتمی به دولت احمدی نژاد تحویل داد و در مقابل تورم بیش از 40 درصدی، نرخ رشد منفی 5.8 ، اشتغال مفید با رقمی آنچنان نازل و غیر قابل باور که برخی کارشناسان آن را تا 14 هزار نفر در سال اعلام می کنند، رشد خیر کننده نقدینگی تا رقم 500 میلیارد تومان و رکورد فزاینده در فعالیت های کشاورزی و صنعتی که ما را به عنوان مثال در زمینه گندم به واردات 7.2 میلیون تنی رهنمون کرده و تعطیلی و نیمه تعطیلی بسیاری از کارخانه ها از دستاوردهای دولتی است که درآمد خیر کننده 700 میلیارد دلاری داشت و کشور را به این مرحله رهنمون کرد.

حال بدیهی است که اصولگرایان به این اوصاف دستمایه مانور بر روی مسائل معیشتی را هم نداشته باشند و ازطرف دیگر با موفقیت محتمل دولت در زمینه مذاکرات هسته ای و بهبود شاخصه های اقتصادی هیچ برگ برنده ای برای جلب نظر مردم در انتخابات آتی برای آنان قابل تصور نخواهد بود.

اینگونه است که اصولگرایان بدون چشم انداز مثبت و فقدان پراکسیس (کنش معطوف به هدف)دچار تشتت و بی برنامگی مفرط شده و کنش هایی رقم می زنند که نمی توان آن ها را متعارف ارزیابی کرد.

آنان در چند صباح اخیر از یکسو تنها بر مدار انتقادات بدون هدف علیه عملکردهای دولت متمرکز شده اند تا وجود و تاثیر گذاری خود را به رخ بکشند و از سوی دیگر در جهت احیای جایگاه خود در بدنه حامیان سنتی بر روی نکاتی پای می فشرند که عجیب و غیره منتظره می نمایاند.

مرور سخنان روح الله حسینیان، حیدر مصلحی، مهرداد بذرپاش که جملگی بر روی فتنه متمرکز اند و به گذشته ارجاع می دهند و برای دولت خط و نشان می کشند از همین دست گفتارهاست که البته چاشنی انتقاد از مذاکرات و ظریف و خیانت طرف مقابل هم برای عقب نماندن از تحولات روز به آن اضافه می شود.

در سوی دیگر سخنان آیت الله اعلم الهدی پیرامون دانشگاه و حوزه آنهم در هفته وحدت دانشگاه و حوزه که از سوی امام راحل مورد تاکید قرار داشت، از نکاتی است که به خوبی این سردرگمی را نشان می دهد. او کلیت پیدایش نهاد دانشگاه را زیر سئوال می برد و امیر کبیر را سکولار می خواند و ...

از سوی دیگر اصولگرایانی که همواره منتقدان دو آتشه آیت الله هاشمی بوده اند تنها به این خاطر که یکی از اعضای هیئت اروپایی در برابر آیت الله هاشمی نایستاده؛ گریبان چاک می کنند و دایه مهربان تر از مادر شده و فردی چون رسایی می گوید که به هیچ وجه از توهین به آیت الله هاشمی نمی گذریم.

یا در نمونه دیگر یک مصاحبه از سوی سعید حجاریان آنان را به تکاپوی دو چندان انداخته که از ورای یک جمله ساده و مشخص تاویل هرمونتیکی بدیع استنتاج کنند. جمله ای که به ساختار مالوف سیستم های پارلمانی مبنی بر انحلال پارلمان به پیشنهاد رئیس دولت و برگزاری انتخابات مجدد در وضعیت عدم تفاهم اشاره دارد (آنهم در قالب اصلاح قانون اساسی) نکته ای که یک نظر است و در بهترین حالت یک پیشنهاد اما سوژه ای از سلسله واکنش ها میشود برای مخدوش جلوه دادن رقیب سیاسی در انظار عمومی.   

این فعل و انفعالات بخوبی نشان می دهد که اصولگرایان برای تاثیر گذاری در چشم انداز پیش رو هدف و راهبرد مشخصی ندارند و در دم دست ترین اقدام بر مدار انتقادات تند برای جلب توجه افکار عمومی حرکت می کنند البته از این نکته نیز نگذریم که با موضوع سعید مرتضوی و پرونده قشم و موارد مشابه دیگر آنان باید لااقل در برابر افکار عمومی پاسخگو بوده و چه بهتر که با انتقادات و اقدامات ایذایی اذهان را به سمت و سوی دیگر معطوف کنند