با تعطیلی مدارس به دلیل آلودگی هوا
صدای معاون رئیس جمهور هم به جایی نمی رسد
در چند سال اخیر با سرد شدن هوا و بروز پدیده ی «وارونگی» بالا رفتن آلودگی هوا در شهرهای بزرگ مسئولین را مجبور می کند که مدارس را تعطیل اعلام کنند. منتها هرگز راه حلی برای مادران شاغلی که نمی دانند این روزها فرزندان خود را کجا بگذارند ارائه نمی شود.
سرویس زنان و خانواده خرداد/بهمن بالایی: این روزها که مدارس به دلیل آلودگی هوا تعطیل می شوند ، بچه‌ها هیجان‌زده از تعطیلی پیش‌بینی نشده مدرسه و مهد کودک می‌خواهند بیشتر بخوابند، اما پدر و مادر باید سر کار خود حاضر باشند و بچه‌ها را نمی شود در خانه تنها گذاشت. چه باید کرد؟ چرا این مشکل که چند سالی است بارها توسط مادران شاغل مطرح شده رفع نمی شود؟ چرا تصمیم گیری در کشور ما تا این اندازه زمانبر است؟ آیا واقعاً موضوع اینقدر پیچیده است؟ به نظر می رسد حتی وقتی معاون رئیس جمهور این مشکل را مطرح می کند ، راه حلی برای آن پیدا نمی شود. حتی صدای بالاترین مقام حوزه ی زنان هم به جایی نمی رسد. وقتی مشکلی که قاعدتاً حل آن بسیار ساده تر از طرح انتقال پایتخت است حل نمی شود ، چگونه طرح انتقال پایتخت مطرح می شود؟
بالا رفتن میزان آلاینده ها در هوای شهرهای بزرگ ، مخصوصاً تهران ، مهدکودک ها ، پیش دبستان ها و مدارس ابتدایی را به تعطیلی کشاند. رخدادی که چند سالی است در فصول سرد ، تکرار می شود و دیگر شنیدن خبر آن چندان تعجب برانگیز نیست. در همه ی این سال ها ، مشکل عدم تعطیلی مادران شاغل مطرح شده و این سؤال که در چنین روزهایی ، مادران شاغل باید چه بکنند سؤالی است که همواره بی پاسخ مانده است. معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده ، رسماً موضوع را به به دولت تذکر داد. در تاریخ 7 آذر 92 ، پیشنهاد شهیندخت مولاوردی در این خصوص به واحد حقوقی دولت رفت. با گذشت حدود یک ماه از انتشار خبر ارجاع این پیشنهاد به واحد حقوقی دولت ، هنوز خبری از نتیجه ی بررسی های کارشناسی در این مورد نشده است. دردسری که هر روز گریبان بسیاری از خانواده ها را می گیرد و زنان شاغل مدت هاست در انتظار تصمیم گیری دولت جهت رفع این معضل هستند. تصمیمی که سال هاست قرار است گرفته شود و هنوز خبری از آن نیست!
بحث آلودگی هوای تهران اولین‌بار توسط یک روحانی سال 1346 در مجلس مطرح شد. بعدها دکتر تقی ابتکار پدر دکتر معصومه ابتکار ، در سال 1354 هم روی این موضوع پافشاری کرد و طرح‌هایی برای مقابله با آلودگی هوا به شهرداری وقت ارائه داد. در برنامه عمرانی پنجم کشور (1356- 1352 ) که نخستین برنامه حفاظت محیط زیست کشور نیزدرآن مشاهده می گردد ، فصل نخست به موضوع آلودگی هوا اختصاص یافته است. منتها با توجه به اینکه در آن زمان این موضوع چندان جدی شمرده نمی شد ، مسئولین اجرایی کشور نیز عزم راسخی برای مقابله با آن نداشتند و طبعاً برنامه های پیشنهادی در برنامه ی اجرایی ، عملاً عقیم ماند.
در سال های اولیه ی بعد از انقلاب نیز با توجه به بحران هایی نظیر جنگ تحمیلی ، چندان جدیتی در مقابله با آلودگی هوا در برنامه های اجرایی کشور دیده نشد. در نخستین برنامه پنجساله جمهوری اسلامی ایران 1366 – 1362 ( برنامه غیر مصوب ) موضوع آلودگی هوا در سطح 24 استان کشور مطرح گردیده است و در برنامه اول مصوب (72 – 1368 ) به طور کاملا” خلاصه – برخلاف برنامه اول غیر مصوب – دو سر فصل در ارتباط با آلودگی هوا وجود داشت. در سال 1372 پزشکان قلب و ریه و کارشناسان محیط زیست در بیانیه ای موضوع آلودگی هوا را هشداد دادند که مثل بسیاری از موارد مشابه چندان جدی گرفته نشد.
آلودگی هوای تهران آنقدر ادامه پیدا کرد تا در سال 1377 پایتخت را به تعطیلی یک هفته ای فرستاد. در سال 84 نیز دولت به اجبار چهار روز مدارس را تعطیل کرد. بعد از آن در اکثر سال ها ، در فصول سرد و بروز پدیده ی وارونگی انتشار یک خبر به پدیده ای تکراری تبدیل شده است: تشکیل جلسه ی کمیته ی اضطراری آلودگی هوای تهران و تعطیلی مدارس ابتدایی.
غرض از بیان این تاریخچه ی کوتاه آن نیست که این بحث مطرح شود که اساساً در این سال ها برای کاهش آلودگی هوا چه تمهیداتی اندیشیده شده و تا چه حد اثر بخش بوده اند. نویسنده تخصصی در این زمینه ندارد و این موضوع باید به متخصصین امر سپرده شود. موضوع این نوشتار آن است که با وجود اینکه سال هاست مشکل آلودگی هوا مطرح شده و اقلاً 8 سال است که تعطیلی مدارس در چنین مواقعی به عنوان راهکاری مناسب و لااقل مسکّن شناخته شده است ، چطور هنوز مسئولین به موضوع مادران شاغل نپرداخته اند؟ از همان روزهای اول که تعطیلی مدارس به عنوان روشی جهت جلوگیری از آسیب کودکان ، پیشنهاد شد و دولت تصمیم گرفت تا در شرایط بالارفتن آلاینده ها ، کودکان را از خطر حفظ کند ، این سؤال مطرح شد که مادران شاغل باید چه کنند؟
مشکل تعطیل بودن فرزندان و تعطیل نبودن والدین آنها تازگی ندارد و زمانی که تعطیلی پنجشنبه مدارس مطرح شد هم این دغدغه‌ها به وجود آمد. در آن زمان مریم مجتهدزاده، رئیس مرکز امور زنان و خانواده با اشاره به نگرانی زنان شاغل از تعطیلی مدارس در روزهای پنجشنبه و تنها ماندن فرزندان در خانه گفته بود که طرح‌هایی برای تعطیلی یا دورکاری زنان شاغل در روزهای پنجشنبه به هیئت دولت ارائه می‌شود. هرچند این طرح‌ها در هیات وزیران اینطور به تصویب رسید که زنان شاغلی که فرزندان زیر هفت سال یا دانش‌آموز دوره ابتدایی دارند می‌توانند ساعات کارشان در روزهای پنجشنبه را در سایر روزهای هفته یا از طریق دورکاری جبران کنند، اما به مرحله اجرا نرسید و تنها محل بحثی شد برای ارائه نظر مخالفان کاهش ساعت کاری زنان و موافقان آن.
این روزها با تعطیلی مدارس و مهدهای کودک به دلیل آلودگی هوا، باز هم مشکل زوج‌های شاغل برای نگهداری از فرزندان مطرح شده است. برای حل این مشکل، شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان و خانواده دولت یازدهم راهکاری ارائه داده است. راهکاری که این حقوقدان در جلسه هیات دولت برای حل مشکل زنان شاغل ارائه داده این است که معاونت امور زنان و خانواده در کمیته هماهنگی و نظارت مواقع اضطراری آلودگی هوای تهران عضویت داشته باشد و خبر داده که این معاونت پیش‌بینی مرخصی برای مادران شاغل در تعطیلی مهدهای کودک، پیش‌دبستانی‌ها و مدارس ابتدایی را هم ارائه می‌کند.
جالب آنکه هنوز هیچ پاسخی از مسئولین جهت حل این مشکل دریافت نشده است. مادران شاغل که هر روز در همین هوای آلوده باید کودکان خود را از خانه بیرون برده و سلامتی آنها را به خطر بیندازند، بارها و بارها به روش های مختلف اعتراض خود بیان کرده اند ولی انگار کسی نمی شنود. انگار تصمیم گیری جهت رفع این مشکل آنقدر پیچیده است که بعد از گذشت سال ها هنوز مسئولین نتوانسته اند راهکاری برای آن پیدا کنند. در همین حال امروز سه شنبه 3 دیماه ، نمایندگان مجلس شورای اسلامی به کلیات طرح تشکیل شورای عالی انتقال پایتخت رأی دادند تا در افق های زمانی کوتاه مدت ، میان مدت و بلند مدت ، پایتخت جابجا شود. سؤال اینجاست که وقتی حل مشکل مادران شاغل و فرزندانشان در روزهای تشدید آلودگی هوا سال ها زمان برده و هنوز حل نشده است ، طرح انتقال پایتخت به چه سرانجامی خواهد رسید؟
