معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت طی نامهای خطاب به وزیر بهداشت در راستای شواهد قوی علمی خواستار بازبینی تصمیم ستاد ملی کرونا و منع تجمع دستههای عزاداری در فضاهای بسته حتی با رعایت کامل پروتکلهای بهداشتی شد.
دکتر فرید نجفی معاون تحقیقات وزارت بهداشت صبح چهارشنبه بیستم مرداد ماه در نامهای خطاب به وزیر بهداشت ضمن طرح پیشنهاداتی به منظور کاهش شیوع سویه دلتای ویروس کووید_۱۹ خواستار منع تجمع دستههای عزاداری شد. وی همچنین پیشنهاد تشکیل شورای معین علمی در کنار ستاد ملی کرونا با حضور متخصصان برجسته رشتههای مختلف را مطرح کرد.
رونوشت نامه یاد شده به تمامی معاونان وزارت بهداشت و روسای دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور ارسال شده است.
بنابر اعلام روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، متن کامل این نامه به این شرح است:
«جناب آقای دکتر سعید نمکی
وزیرمحترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
باسلام و احترام
معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در راستای تهیه شواهد علمی برای سیاستگذاران کشور و پیرو جلسات بحث و بررسی و نظرات جمع منتخبی از اساتید کشور در رشتههای مختلف، چالشهای پیش روی کشور در خصوص کووید_۱۹ و چگونگی تعامل بین نهادهای اجرایی و دانشی در مواجهه با رویدادهای اجتماعی پیش رو و اثرات آن بر پیک پنجم کووید_۱۹ در کشور را مورد بحث و بررسی قرار داده است. به رغم نظرات مختلفی در خصوص چگونگی شیوه مدیریت و منع احتمالی تبادلات اجتماعی و فیزیکی وجود دارد، همه متخصصان بر خطیر بودن وضعیت پیک پنجم کرونا در کشور بر اساس مستندات زیر که حضرتعالی نیز به خوبی بر آنها واقف هستید، متفقالقول بودند:
- پوشش ناکافی واکسیناسیون در کشور علیرغم تلاشهای صورت گرفته و روند صعودی تعداد موارد تلقیح روزانه.
- غلبه سوی دلتا در کشور که بر اساس مستندات علمی این سویه سرایت پذیری بسیار بالاتر داشته به طوریکه هر فرد آلوده میتواند بین ۵ تا ۱۰ نفر را آلوده کند، مقاومت بیشتری از خود در مقابل آنتیبادی موجود در بدن نشان میدهد، طول دوره سرایتپذیری بسیار بیشتری دارد و همچنین شانس عفونت مجدد هم در این سویه بالاتر است که این میزان میتواند تا دو برابر سویه آلفا باشد. همچنین این سویه میتواند بیماری به مراتب شدیدتری نیز ایجاد کند. به طوری که شانس بستری با این سویه میتواند تا دو نیم برابر بیشتر باشد.
- افزایش تبادلات اجتماعی ناشی از گردهماییها، مسافرتها و دورهمیهای خانوادگی در دو ماهه اخیر و ماههای پیش رو با توجه با ایام سوگواری سالار شهیدان (ع) و شهادت حضرت رسول اکرم (ص) و امامان معصوم (ع) در ماههای محرم و صفر همراه با اوجگیری تعداد مراسم ازدواج بعد از محرم و صفر.
- کاهش قابل توجه رعایت پروتکلهای بهداشتی در مجامع عمومی
- افزایش قابل توجه موارد مرگ گزارش شده در کشور که بر اساس مدلهای پیشبینی موجود و با فرض ادامه روند فعلی (و نه بدتر شدن وضعیت در روزهای آینده که البته بسیار محتمل به نظر میرسد)، میتواند به حدود روزانه ۸۰۰ مورد در روز نیز برسد.
- نزدیک شدن به تکمیل ظرفیت پاسخگویی نظام سلامت خصوصا در بیمارستانها
- واقعیت آن است که که سیاستگذاران امروز عرصه سلامت باید با قرار دادن مستندات علمی فوق در کنار وضعیت فعلی نظام سلامت، بهترین شواهد و راهنماییها را در اختیار تصمیمگیران کلان کشور قرار دهند تا از فرو رفتن کشور در بحرانی بزرگ ممانعت کند.
به نظر میرسد در چنین شرایطی باید بعضی از تصمیمات ستاد ملی کرونا مورد بازنگری قرار گیرد و تصمیمات با توحه به همه شواهد قوی علمی به روزرسانی شود. براین اساس موارد زیر پیشنهاد میگردد:
- ضمن احترام فراوان به همه آحاد مردم ایران که عاشق و دلباخته سرور و سالار شهیدان و آزادگان جهان هستند و با سپاس از سازمانهای مرتبط که در سال گذشته برای ایجاد شیوههای نوین عزاداری و ترغیب مردم به عزاداریهای سالمتر تلاش فراوانی کردند، پیشنهاد میشود که تجمع دستههای عزاداری در فضاهای بسته تحت هر عنوانی، در وضعیت کنونی منع شود، حتی رعایت کامل پروتکلها در فضاهای سربسته نیز نمیتواند عملا ما را از عدم انتقال بیماری مطمئن کند.
۲- واقعیت آن است که سویه جدید به راحتی میتواند حتی در فضای باز هم منتقل شود و از طرفی چنین به نظر میرسد که روح حاکم بر شیوه عزاداری سالار شهیدان به خاطر اوج تالمات روحی عزاداران، با رعایت پروتکلهایی از قبیل حفظ فاصله فیزیکی، عدم تماس فیزیکی افراد با هم، استفاده از ماسک و غیره سازگار نبوده و عملا رعایت این قبیل پروتکلها قابل انتظار نخواهد بود. لذا مناسب است حتی المقدور شرایطی فراهم گردد تا بیشترین استفاده را از فضای مجازی برای استفاده معنوی مردم از عزاداریهای ارزشمند ماههای محرم و صفر فراهم گردد.
۳- در کنار اقدامات فوق، اجرای دقیق مصوبات قبلی ستاد ملی کرونا در منع سفرها و نظارت بر رعایت کامل پروتکلها در زندگی روزمره مردم و نظارت بر سایر مراسم ملی و خانوادگی میتواند شائبه نادرست تاکید یکجانبه ستاد بر تعلیق انتخابی تجمعات را از بین برده و در این خصوص وفاق ملی بیشتری ایجاد کند.
۴- پیشنهاد میشود برای تقویت ستاد ملی کرونا، یک شورای معین علمی در ذیل معاونت تحقیقات و فناوری یا خود ستاد با حضور متخصصان برجسته رشتههای مختلف تشکیل گردد، به گونهای که پیشنهادهای ارجاعی به ستاد برای تصویب، قبل از هرگونه تصمیم گیری در ستاد، در این شورا مورد بررسی علمی قرار گرفته و شواهد علمی به نفع یا ضرر آن ضمیمه و برای تصمیم گیری نهایی به ستاد ملی ارسال گردد. چنین شورایی میتواند پشتوانه علمی محکمی برای ستاد ملی بوده و در به روزرسانی تصمیمات ستاد نیز کمک شایان توجهی نماید».
فعلا دستکم ۵۰۰ مرگ در روز
بر اساس آمار اعلام شده توسط روابط عمومی وزارت بهداشت شمار مرگ روزانه ناشی از ابتلا به ویروس کرونا برای پنجمین روز پیاپی بیشتر از ۵۰۰ نفر بوده است.
وزارت بهداشت روز پنجشنبه ۲۱ مرداد اعلام کرد که در روز گذشته ۵۶۸ نفر در کشور در اثر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ جان خود را از دست دادهاند و مجموع جان باختگان این بیماری به ۹۶ هزار و ۲۱۵ نفر رسیده است.
پیشتر بالاترین شمار مرگ روزانه ناشی از ابتلا به ویروس کرونا در بیست و چهار ساعت منتهی به روز یکشنبه ۱۸ مرداد (۹ اوت) در ایران، ۵۸۸ فوتی ثبت شده بود. این در حالی است که بالاترین شمار مرگ روزانه ناشی از کرونا در جریان موج چهارم شیوع این ویروس، ۴۹۶ مورد و در روز ۶ اردیبشت ثبت شده بود.
به گفته این وزارتخانه ۳۹ هزار و ۴۹ بیمار جدید مبتلا به کووید ۱۹ در کشور شناسایی و ۴ هزار و ۹۳۸ نفر از آنها در بیمارستان بستری شده اند. هفت هزار و ۴۸ نفر از بیماران بدحال نیز در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستانها تحت مراقبت قرار دارند.
در حالیکه رهبری روز گذشته خواستار تامین گسترده واکسن کرونا شد، معاون درمان ستاد فرماندهی مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران روز پنجشنبه ۲۱ مرداد در گفتوگو با ایرنا از شکسته شدن رکورد واکسیناسیون در این شهر طی روزهای گذشته خبر داد.
نادر توکلی به خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت که در روز ۱۷ مرداد ۹۶ هزار دُز واکسن به ساکنان تهران تزریق شد و وعده داد که روزهای آینده با افزایش تعداد مراکز تجمیعی، واکسیناسیون از تعداد ۱۰۰ هزار دُز در روز عبور کند.
براساس آخرین آمار وزارت بهداشت تاکنون ۱۳ میلیون و ۸۹۳ هزار و ۳۱۰ نفر دز اول واکسن کرونا و سه میلیون و ۴۰۱ هزار و ۴۸۷ نفر نیز دز دوم را دریافت کردهاند و مجموع واکسنهای تزریق شده در کشور به ۱۷ میلیون و ۲۹۴ هزار و ۷۹۷ دز رسیده است.
از سوی دیگر جمعیت هلال احمر ایران نیز از ورود سیزدهمین محموله واکسن تهیه شده توسط این سازمان به تعداد یک میلیون و ۱۱۰ هزار دز خبر داد.
کریم همتی، رییس جمعیت هلال احمر گفت: «صبح امروز پنجشنبه ۲۱ مرداد ۱۴۰۰، سیزدهمین محموله واکسن تهیه شده توسط جمعیت هلال احمر در فرودگاه امام خمینی برای توزیع سریع به وزارت بهداشت تحویل داده شد.»
وی همچنین با اشاره به سخنان روز گذشته رهبری وعده داد که جمعیت هلال احمر برای واردات بیشتر واکسن کرونا تلاش بیشتری انجام دهد و در این زمینه با وزارت بهداشت همکاری کند.
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و داروی ایران نیز ضمن اشاره به این موضوع که «منعی برای هیچ برند مورد تایید مانند آسترازنکا، فایزر، مدرنا و غیره نبوده و هر برندی که تاییدیه سازمان جهانی بهداشت یا سازمان غذا و دارو به جز واکسنهای تولید شده در آمریکا و بریتانیا داشته باشد، در کشور مورد استفاده قرار میگیرد»، وعده داد تا پایان پائیز ۴۰ میلیون دز واکسن وارد کشور شود.
به گزارش ایرنا تا کنون تنها ۷ درصد واکسنهای تزریق شده در ایران تولید داخلی بوده و تولیدکنندگان داخلی وعده دادهاند که این رقم تا پایان شهریور به ۳۵ درصد برسد.
انگشت اتهام مسئولین به یکدیگر در زمینه واردات واکسن
سخنان روز گذشته علیرضا زالی، رئیس ستاد مقابله با کرونا در تهران درباره سیاستهای واکسیناسیون و متهم کردن دیپلماتهای ایران به کمکاری در این زمینه واکنشهای بسیاری از جمله جواد ظریف، وزیر امور خارجه دولت روحانی در دفاع و کاربران شبکههای اجتماعی در انتقاد از عملکرد مسئولان را در پی داشت.
وی با اشاره به «پنهان کردن آمار فوتیها از سازمان بهداشت جهانی» از «ممنوعیت واردات واکسن و بازگرداندن کمکهای بینالمللی» گفت که دیپلماتهای ایرانی و سفیرها به دنبال تهیه واکسن نبودند.
رئیس ستاد مقابله با کرونا در تهران همچنین گفت: «ما ۷۲۰ میلیون یورو خرج رمدسیویر کردیم و این پول را باید خرج واکسن میکردیم چطور در تحریم حاضریم تجهیزات نفتی را ۳ برابر قیمت بخریم، ولی در مورد واکسن این کار را نمیکنیم.» وی همچنین در بخش دیگری از سخنانش افزود: «سفیران ما در کشورهای خارجی بدنبال تأمین واکسن نبودند. با سفیر ژاپن صحبت کردم، گفت اصلا سفیر ایران دنبال واکسن نیامده است.»
این اظهارات با واکنش شدید محمد جواد ظریف روبرو شد. وی در حساب اینستاگرام خود انگشت اتهام را به سمت نهادهای دیگر در دولت نشانه رفت و نوشت: «نگذارید از سکوت پشیمان شویم و بپرسیم: اولین بار چه کسی در دولت بحث کرونا را مطرح کرد؟ چه پاسخی به او داده شد؟ [...] کدام دستگاه پیشنهاد تمهید واردات واکسن از چین را در شهریور گذشته مطرح کرد؟ دقیقا همان کاری که بعد از آن تاریخ امارات (برای سینوفارم) و ترکیه (برای سینوواک) انجام دادند؟ چه کسانی گفتند مردم ما موش آزمایشگاهی نیستند؟ کدام وزیر تولید مشترک واکسن کوبایی با پاستور را در سفرش به کوبا در پاییز سال گذشته کلید زد؟ چرا این قدر زمان تلف شد؟ کدام دستگاه پروفورمای ورود ۲۰ میلیون واکسن از اروپا را رد کرد؟ باز هم بگویم؟»
در همین حال محمدحسن قوسیانمقدم، دبیرکل جمعیت هلال احمر ایران، در گفتوگو با عصر ایران ضمن اشاره به مانعتراشی داخلی در واردات واکسن اعلام کرد که این نهاد از بهمن ۱۳۹۹ میتوانست واردات واکسن را آغاز کند، اما موفق به کسب مجوز نشد.
از سوی دیگر علیرضا مرندی، رییس فرهنگستان علوم پزشکی به دفاع از وزیر امور خارجه سابق ایران پرداخته و در نامهای خطاب به جواد ظریف از اقدامات وزارت امور خارجه تقدیر کرده است.
آقای مرندی در این نامه نوشت: «متاسفانه تلاشهای دستگاه دیپلماسی به مسوولیت جنابعالی در تامین به موقع واکسن از چین در سال گذشته آن هم در حد وسیع، توسط عدهای که سخنانشان در رسانههای غربی و معاند نظام خریدار دارد و دائما افکار عمومی را بر علیه واکسنهای چینی و روسی تهییج مینمودند، در زمان خود موثر واقع نشد و متاسفانه ایمن سازی عمومی را بر ضد کرونا به تاخیر انداخت.»
به نوشته یورونیوز، وی همچنین از اقدامات دستگاه سیاست خارجی دولت ایران برای تامین واکسن تقدیر کرد و نوشت: «تمهیدات جنابعالی و همکاران شریفتان در تامین واکسن کشور از یک سال پیش در شهریور ماه سال گذشته، که کشور چین آمادگی داشت فاز سوم تست بالینی را در ایران انجام دهد و برای این کار حتی واکسن رایگان در مقیاس وسیع هم ارائه میداد، قابل تقدیر است.»
علیرضا مرندی، رییس فرهنگستان علوم پزشکی و رئیس تیم پزشکی رهبری، سال گذشته ضمن ابراز امیدواری به واکسنهای ایرانی گفته بود که در آینده نزدیک ایران واکسن تولیدی خود را میتواند به کشورهای دیگر نیز صادر کند.