«شاهین» از ایران عبور کرد
احتمال وقوع توفان‌های حاره‌ای در جنوب ایران چقدر است؟
«شاهین»، توفان حاره‌ای که چند روز است اخبار آن به گوش می‌رسد روز شنبه (۱۰مهر) به سواحل سیستان‌وبلوچستان و هرمزگان رسید و در نهایت روز گذشته بعد از ۲ روز از ایران عبور کرد. هرچند این توفان هم‌اکنون با تغییر مسیر به سمت جنوب و غرب مرزهای دریایی ایران حرکت کرده است اما ورودش به کشور بدون خسارت نبود. تاسیسات برق به‌ویژه در چابهار آسیب دید و آنطور که مسئولان و کارشناسان می‌گویند به‌دلیل احتمال بروز مخاطرات، فعالیت‌های دریایی همچنان ممنوع است. با این حال زندگی در شهرهای جنوبی سیستان‌وبلوچستان به حالت عادی برگشته است و مردم فعالیت‌های روزانه را از سر گرفته‌اند.
مرگ یک صیاد بر اثر توفان
مدیرکل دفتر ستاد مدیریت بحران استانداری سیستان‌وبلوچستان به همشهری می‌گوید: از صبح یکشنبه بارندگی قطع شد و گرچه وزش باد چند ساعتی ادامه داشت اما هوا آرام شد. هم‌اکنون برآورد خسارت توفان در حال انجام است تا بتوانیم بازسازی و بازتوانی منطقه را آغاز کنیم. علیرضا شهرکی با بیان اینکه بیشترین خسارت سیستان و بلوچستان در زمینه برق بود به‌طوری که سیستم برق این مناطق حدود ۳۰ تا ۴۰میلیارد تومان خسارت دید، می‌افزاید: شکستگی تیر برق و قطع کابل‌ها، صدمه‌دیدن فیبرهای نوری مخابرات و مسدودشدن ۲جاده از خسارت‌های وارد شده بود که البته راه‌ها باز شده است. وی درباره خسارت‌های وارد شده به بخش شیلات هم می‌گوید: تاسیسات شیلات به‌ویژه در مزارع کشت میگو آسیب دیده است.
همچنین ۲شناور هم به‌دلیل بی‌احتیاطی صاحبانشان غرق شدند که بر اثر این حادثه یک نفر متأسفانه جان خود را از دست داد. مدیرکل دفتر ستاد مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان گزارش مفقودی ۵نفر در پسابندر شهرستان دشتیاری که از سوی رسانه‌ها منتشر شده است را تأیید نمی‌کند و توضیح می‌دهد: فعلا ما فقط فوت یک نفر را تأیید می‌کنیم و بیشتر افراد مصدوم هم فقط به خدمات سرپایی نیاز داشتند و کسی بستری نشد.
شهرکی درباره روستاهایی که پیش از این اعلام شده بود درصورت افزایش شدت توفان تخلیه خواهند شد نیز می‌گوید: روستاهای پرخطر با هماهنگی ستادهای بحران شهرستان و فرمانداران از افراد بیمار، سالمندان و کودکان تخلیه شد. قاعدتا بعضی از اعضای خانواده‌ها در خانه خود باقی مانده بودند، اما بقیه افراد به منزل اقوام و دوستان خود رفتند. امکانات برای متقاضیان اسکان اضطراری نیز وجود داشت و در کنار آن، برای افراد بی‌خانمان و کارتن‌خواب هم امکان اسکان فراهم شد تا در توفان آسیب نبینند. روستاهای ما از وضعیت خطر خارج شده و شرایط آرام است. وی با بیان اینکه در حوزه کشاورزی هم خسارتی رخ نداده است، می‌افزاید: بارش باران طی توفان برای بخش کشاورزی نعمت بود و از آنجا که خوشبختانه در فصل برداشت محصول قرار نداشتیم، خسارت قابل توجهی به این بخش وارد نشد. منابع آب و خاک هم خوشبختانه تقویت شد و بحرانی در این زمینه وجود ندارد. مدیرکل دفتر ستاد مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان درباره خسارت به حوزه مسکن نیز می‌گوید: شهرداری شهرهای در معرض توفان یعنی کنارک، دشتیاری، زرآباد و به‌ویژه چابهار از آبگرفتگی پیش آمده در شنبه شب دچار مشکلاتی شدند. در کنارک و چابهار آبگرفتگی معابر هم پیش آمد، اما خرابی ساختمان‌ها و منازل بر اثر توفان اتفاق نیفتاد. فقط بعضی خانه‌های قدیمی خشت‌وگلی و کپرها آسیب‌پذیر بودند که با توزیع نایلون کمک کردیم مردم از آسیب‌دیدن بیشتر سرپناه خود جلوگیری کنند. شهرکی با بیان اینکه روند عادی زندگی در شهرهای ساحلی ادامه دارد، می‌افزاید: حتی در روزهایی که باد شدید و توفان می‌وزید نانوایی‌ها، سوپرمارکت‌ها و جایگاه‌های سوخت تعطیل نشدند و اکنون هم فعالیت‌های روزمره در جریان است. وی با بیان اینکه آماده‌باش نیروها تا اعلام شخص استاندار ادامه دارد، می‌گوید: در حوزه سیستان اما همچنان توفان ۱۲۰روزه ادامه دارد، ریزگردها افزایش پیدا کرده است و مردم هنوز در سختی هستند که امیدواریم این بلا هم از استان دور شود.
اسکان اضطراری ۵۸۰ نفر توفان‌زده در کنارک
نیروهای هلال‌احمر هنگام بروز توفان شاهین هم مانند دیگر بحران‌ها در حالت آماده‌باش بودند. مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان‌وبلوچستان در این‌باره به همشهری می‌گوید: ۵۸۰نفر به‌دنبال صدور دستور تخلیه روستاهای در معرض خطر توفان حاره‌ای شاهین در شهرستان کنارک اسکان اضطراری داده شدند.
علیرضا میربهاالدین با بیان اینکه این توفان موجب بارش شدید باران در نوار ساحلی جنوب سیستان‌وبلوچستان به‌ویژه بنادر چابهار و کنارک شد، می‌افزاید: برای جلوگیری از خسارت‌های جانی دستور تخلیه روستاهای در معرض خطر توفان حاره‌ای صادر و مقدمات اسکان ضروری در منطقه ایجاد شد. به‌گفته وی، همچنین ۴۵ امدادگر متخصص هلال‌احمر به منطقه اعزام شدند و اکنون در آنجا مستقر هستند.
نیروهای هلال‌احمر آماده‌اند
سرپرست سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر نیز به همشهری می‌گوید: با هشدارهایی که سازمان‌های امداد و نجات و مسئولان استانی داده بودند، خسارت چندانی بروز پیدا نکرد تا نیروهای هلال‌احمر مجبور به انجام عملیات خاصی شوند. مهدی ولی‌پور می‌افزاید: نیروهای هلال احمر همواره آماده ارائه کمک در نواحی بحرانی هستند اما امیدوارم همیشه حوادث به همین شکل باشد تا نیاز به امدادرسانی نباشد.
شاهین در هرمزگان
توفان شاهین روز گذشته پس از گذر از سیستان‌وبلوچستان در مسیر خود به سمت جنوب غرب به هرمزگان رسید و خسارت‌هایی را در این استان نیز به جای گذاشت. مدیرکل مدیریت بحران هرمزگان به همشهری می‌گوید: توفان خسارت چندانی در استان ما به جای نگذاشت و فقط در ۱۰روستای بخش لیردف شهرستان جاسک، شکستن تیرهای برق موجب قطع برق و آسیب به تاسیسات شد. مهرداد حسن‌زاده با بیان اینکه در اثر توفان بارندگی و سیل‌آسایی در استان اتفاق نیفتاده است، می‌افزاید: در سواحل هم خسارتی نداشتیم و هیچ شناوری در استان ما به‌دلیل این توفان آسیب ندید. فرماندار جاسک نیز می‌گوید: در پی احتمال خسارت توفان حاره‌ای شاهین، شماری از اهالی روستای کروچ این شهرستان با درخواست خودشان در مکانی امن در همان حوالی روستا اسکان یافتند. محمد رادمهر می‌افزاید: با وجود ورود توفان شاهین به هرمزگان، شرایط شهرستان هم‌اکنون خوب است و تمهیدهای لازم اندیشیده شده.
شاهین هم مانند دیگر توفان‌هایی که در سال‌های گذشته در سواحل جنوب شرق ایران اتفاق افتاده بود، از مرزهای دریایی و زمینی ایران خارج شد. پیش‌بینی و هماهنگی نیروهای امدادی در این رخداد کمک کرد چالش‌ها به موقع رفع شود و آسیب‌ها گسترش نیابد.
برآورد خسارت‌ها اما به‌ویژه در بخش تاسیسات برق و شیلات در حال انجام است و مردم امیدوارند دولت هرچه سریع‌تر به پرداخت آنها اقدام کند.
افزایش شدت و تعداد توفان‌های حاره‌ای
توفان‌های حاره‌ای ازجمله حوادث طبیعی هستند که در سواحل ایران کمتر اتفاق می‌افتند، شاید هر چند سال یک‌بار خبری درباره آنها به گوش برسد، اما این نوع رخدادها رخداد بومی این مناطق نیستند.
رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی درباره توفان حاره‌ای «شاهین» به همشهری می‌گوید: در چند سال گذشته توفان‌هایی مانند چاپالا و گونو در سواحل ایران اتفاق افتاده است. این توفان‌ها به عرض‌های شمالی‌تر اقیانوس هند حرکت می‌کنند و به سمت غرب و در موارد نادر به‌سوی خشکی می‌روند. خاستگاه اصلی شاهین، پاکستان و خشکی بود. این توفان با حرکت به سمت دریا رطوبت کسب کرد و انرژی آن بیشتر شد. گرمای ناشی از تبدیل بخار به مایع در توفان باعث ایجاد جریان بالاسو می‌شود که همین اتفاق موجب شد توفان قدرت بگیرد و به سمت سیستان و بلوچستان بیاید و هم‌اکنون هم به سمت غرب حرکت کرده است و احتمالا به سمت امارات خواهد رفت.
احد وظیفه با بیان اینکه این توفان‌ها در مناطق حاره‌ای یا خط استوا و روی اقیانوس‌ها ایجاد می‌شوند، می‌افزاید: فراوانی این توفان‌ها با گرمایش زمین در مناطقی مانند اقیانوس اطلس و سواحل آمریکا افزایش پیدا کرده است. از سوی دیگر توفان‌های سال‌های گذشته مانند توفانی که چند سال قبل در فیلیپین اتفاق افتاد بادهای پیرامونی با سرعت ۳۰۰کیلومتر بر ساعت داشت که بسیار ویرانگر هستند. این نشان می‌دهد علاوه بر تعداد توفان‌های حاره‌ای شدت آنها هم بیشتر شده است.
وی با بیان اینکه ایران به‌طور نسبی در مقایسه با آمریکا و چین که گذر این توفان‌ها در آنها زیاد است گذر توفان کمی دارد، می گوید: توفان شاهین از توفان‌های قبلی کوچک‌تر بود، چون در مسیر ساحل حرکت می‌کرد. در آب‌های مجاور ما توفان‌ها فراوانی زیادی ندارد، اما در روند شکل‌گیری و تعداد توفان‌ها، ما هم هر سال با یکی دو توفان مواجه هستیم. به‌نظر می‌رسد آنچه به‌دلیل تغییرات اقلیمی ایجاد شده است بر منطقه اقیانوس هند هم اثر گذاشته و فراوانی توفان‌ها را افزایش داده است.
