چرا بايد مربا و عسل را با كره خورد؟!

به نقل از افکارنیوز، در طب سنتي ايران تدابير مختلفي براي حفظ سلامت و تندرستي جسم و روح وجود دارد كه يكي از آنها داشتن رژيم غذايي مناسب و سالم است؛ رژيمي كه علاوه بر آنكه با مزاج و طبع فرد منطبق باشد تا حد زيادي با مزاج فصل نيز هماهنگي داشته باشد. يكي از مهمترين ويژگي هاي اين تدابير مصرف خوراكي ها و مواد غذايي به همراه مصلح آنهاست. (مقصود از مصلح مواد غذايي خوراكي، ادويه يا چاشني اي است كه مصرف توامان آن با مواد غذايي به ايجاد تعادل و توازن در بدن انسان كمك مي كند). دكتر سعيد صانعي، درمانگر و مشاور گياه درماني علاوه بر انكه شما را با مصلح رايج ترين خوراكي ها و مواد غذايي آشنا مي كند به شما مي گويد چرا بايد اين مواد غذايي را با هم و در كنار هم در يك وعده غذايي ميل كنيد.

زيره و ميخك؛ ضد سردي برنج

معروف است كه ما ايراني ها به دليل انكه در بيشتر وعده هاي هفتگي مان از برنج استفاده مي كنيم در غالب موارد طبعي سرد داريم. برنج از جمله مواد غذايي است كه طبعي سرد دارد به همين دليل است كه بسياري از خانواده هاي قديمي به ويژه در مناطق جنوب ايران و عشاير عرب زبان هنگام تهيه برنج از زيره، گل ميخك، فلفل هندي يا هر سه اين ادويه ها استفاده مي كنند. مصرف اين ادويه ها هم طعم و عطر خوبي به برنج مي دهد و هم سردي آن را خنثي مي كند. اضافه كردن اين ادويه ها به برنج افرادي كه مزاج سرد و تر دارند توصيه مي شود، چرا كه ما در بيشتر وعده هاي غذايي مان علاوه بر برنج از سالاد، ماست، گوشت مرغ و گاه استفاده مي كنيم كه همگي آنها طبعي سرد دارند و كمتر به اين موضوع توجه داريم كه بايد مصلح هر يك از اين خوراكي ها را در كنارش مصرف كنيم. اگر اين موضوع را مديريت نكنيم با مصرف اين خوراكي هاي سرد مزاج دچار عوارضي مانند درد مفاصل، كاهش ميزان انرژي بدن، نفخ، سوءهاضمه و خستگي مفرط مي شويم.

سماق و هضم بهتر گوشت قرمز

مردم از زمان هاي قديم سماق را يكي از بهترين چاشني ها براي كباب مي دانستند و امكان نداشت براي تهيه وعده غذايي شان از گوشت قرمز استفاده كنند و از سماق به عنوان ادويه استفاده نكنند. از ديدگاه درمانگران طب سنتي سماق به دليل خاصيت صفرابري كه دارد بهترين اثر را در هضم بهتر گوشت قرمز به ويژه گوشت گوسفند دارد. مصرف سماق به همراه كباب علاوه بر آنكه به ترشح بهتر اسيد معده كمك كرده و روند هضم و جذب مواد غذايي را بهتر مي كند موجب زبر شدن پرزهاي معده شده و هضم مكانيكي دستگاه گوارش را بيشتر مي كند. از طرفي اگر سماق و كباب با هم مصرف شود موجب تعادل طبع غذا مي شود، چرا كه كبابي كه با گوشت قرمز به ويژه گوشت گوسفند تهيه شده طبع سرد دارد و پاشيدن سماق روي آن به تعديل اين سردي كمك مي كند.

گلپر؛ ادويه ضد نفخ

درمانگران طب سنتي توصيه زيادي درباره مصرف باقلا و عدسي با گلپر دارند، چون وقتي باقلا و عدسي با گلپر خورده شود از ميزان نفاخي آنها كاسته مي شود، بنابراين افرادي كه با مصرف اين گونه خوراكي ها دچار نفخ و دل دردهاي ناشي از آن مي شوند، مي توانند با اضافه كردن اين ادويه خوشبو و خوش طعم هم نفاخي باقلا و عدس را كنترل كنند و هم طبع سرد آنها را تعديل كرده و يك غذاي بدون عارضه مصرف كنند.

ماهي را با زيتون پرورده بخوريد

بسياري از مادربزرگ ها وقتي خوراك ماهي درست مي كنند از سسي استفاده مي كنند كه در آن گردو، رب انار، سير يا ادويه ۷ گياه وجود دارد. اين ادويه ها و چاشني ها نه تنها طعم و عطر و مزه ماهي را بهتر مي كند بلكه طبع سرد و مرطوب ماهي را نيز تعديل مي كند. البته توجه داشته باشيد كه ماهي هاي جنوب در مقايسه با ماهي هاي شمال طبع گرم تري دارند اما به هر حال هر دو نوع ماهي جزء خوراكي هايي محسوب مي شوند كه طبع سرد دارند، بنابراين خوردن رب انار، سير، گردو و زيتون پرورده با اين نوع خوراكي ها توصيه مي شود و البته مصرف سير ترشي در كنار ماهي از همه مناسب تر است چرا كه سير ترشي طبعي گرم و خشك دارد و وقتي در كنار ماهي كه طبعي سرد و مرطوب دارد خورده شود، گزينه بسيار مناسبي است.

دوغ را با گل سرخ بخوريد

حتماً ديده ايد كه در بسياري از رستوران هاي سنتي دوغ را با نعناع يا گل سرخ سرو مي كنند. دوغ از انجا كه مانند ماست قابض است تاثير زيادي در ابتلا به خشكي مزاج يا يبوست دارد. براي برطرف كردن اين مشكل يك راه ساده وجود دارد و آن افزودن گل سرخ به دوغ است. از آنجا كه گل سرخ موجب لينت مزاج مي شود و ماست خاصيت قابضي دارد مصرف اين دو به صورت همزمان قابض بودن ماست را خنثي مي كند و فرد يك نوشيدني معتدل را مي نوشد بدون آنكه نگران عوارض جانبي و بعدي آن باشد.

چرا روي نان كنجد مي پاشند

در زمان هاي قديم نانواها وقتي از خمير نان چانه مي گرفتند و آن را پهن مي كردند به ميزان كافي روي خمير تخم خشخاش مي ريختند و نان را با آن مي پختند. اين خشخاش كه روي نان با حرارت آماده مي شد نه تنها در درمان خارش پوست موثر بود بلكه به عنوان يك ماده طبيعي مي توانست به تعديل مزاج گرم كمك كند. البته مصرف اين نان در زمان هاي گذشته بيشتر توصيه مي شد چرا كه مردم در آن زمان از گردو، كشمش و خشكبار در طور روز زياد استفاده مي كردند و مصرف ناني كه خشخاش رويش پاشيده شده بود به آنها كمك مي كرد حرارت و گرماي ناشي از خوردن اين تنقلات را تا حدي كنترل كنند، ضمن آنكه مصرف تخم خشخاش روي نان موجب افزايش آرامش افراد مي شد. اما امروز دانه هاي كنجد جايگزين تخم خشخاش شده است. اين دانه ها كه سرشار از كلسيم است، مي تواند كلسيم مورد نياز بدن را تامين كند. اگرچه اين كنجدي كه امروز روي نان ها مي پاشند بيشتر جنبه تزئيني دارد و بايد مقدار آن بيشتر باشد.

حتماً گردو و كشمش در ماست بريزيد

ماست يكي ديگر از خوراكي هايي است كه طبعي سرد دارد به همين دليل در زمان گذشته ماست را به صورت چكيده مصرف مي كردند و آب و رطوبت آن را مي گرفتند. اما امروز مردم در زندگي شهرنشيني كمتر به ماست چكيده دسترسي دارند و از ماست هاي معمولي استفاده مي كنند و غالباً هر روز در وعده ناهار و شام با غذاي شان ماست مي خورند، بنابراين اين گروه حتماً بايد به ماست شان موسير و گردو و كشمش اضافه كنند تا سرما و رطوبت ماست با اين چاشني ها برطرف شود. دقت داشته باشيد كه مصرف ماست به تنهايي به دليل اسيدي كه در آن وجود دارد موجب خرد شدن مفاصل و استخوان ها مي شود و دردهاي مفصلي را به ويژه در فصل پاييز و زمستان به همراه دارد.

چرا بايد مربا و عسل را با كره خورد

نكته اي كه بايد به آن توجه داشت اين است كه براي جذب چربي هاي مفيد در بدن به حامل احتياج است كه نقش اين حامل را مواد و خوراكي هاي شيرين به خوبي ايفا مي كنند. بدن براي جذب چربي هاي مفيد و محلول در خود كه حاوي ويتامين هاي E، D، A، F است نياز به خوراكي هاي شيرين دارد، بنابراين در شرايطي كه نياز به جذب چربي مفيد از طريق مصرف كره در وعده صبحانه داريد بهتر است كره را با مربا، مارمالاد يا عسل ميل كنيد. اين شيوه به جذب چربي مورد نياز بدن كمك مي كند، بنابراين اگر فردي لاغر است و مي خواهد به افزايش وزن خود كمك كند بهتر است بعد از خوردن غذاهايي كه چربي مفيد دارند شيره انگور، عسل يا دسرهاي شيرين بخورد. البته بايد مراقب بود كه مصرف مواد شيرين بعد از خوردن غذاي چرب يا به همراه كره موجب افزايش وزن مي شود و افراد داراي اضافه وزن از خوردن آن پرهيز كنند اما مراقب باشيد كه اين مواد را به كلي از برنامه و رژيم غذايي تان حذف نكنيد زيرا عدم دريافت چربي كافي موجب ابتلا به شب كوري، ريزش مو و خشكي پوست مي شود.

بهترين چاشني حليم

يكي از بهترين چاشني ها و مصلح ها براي غذايي مانند حليم كه در گروه غذاهاي سنگين قرار مي گيرد دارچين است. دارچين از چند جهت توصيه شده تا با خوراكي مانند حليم مصرف شود. حليم چون غذايي خميري شكل است و اين گونه غذاها در معده زياد توقف دارند و روند هضم و جذب آنها بسيار كند انجام مي شود با اضافه كردن ادويه اي مثل دارچين مصرف كننده مي تواند به بهبود سرعت هضم و جذب اين غذا كمك كند. علاوه بر حليم، عدس پلو نيز در گروه غذاهايي قرار مي گيرد كه اضافه كردن كشمش و دارچين به آن بسيار كمك كننده است. عدس علاوه بر طبع سردي كه دارد مصرف بيش از اندازه آن مي تواند بي حالي و افسردگي را نيز به همراه داشته باشد كه براي كنترل اين حالت بهترين روش اضافه كردن ادويه است.

تركيب ضد سم

بسياري از ما بر اثر عادت و آموزش هايي كه نسل به نسل از مادران مان گرفتيم مي دانيم كه كاهو را بايد با سكنجبين بخوريم اما تعداد كمي از ما مي دانيم كه چرا بايد اين دو را در كنار هم بخوريم.

به اعتقاد درمانگران طب سنتي مصرف كاهو در كنار سكنجبين علاوه بر درمان خارش و ترك هاي پوستي به بهبود رنگ زرد ناشي از افزايش صفرا در بدن كمك مي كند. افرادي كه ميزان صفراوي تجمع يافته در بدن شان زياد است و گرماي بدن شان بالاست با مصرف كاهو و سكنجبين مي توانند اين گرمي را كنترل كنند و صفراوي مازاد بدن را دفع مي كنند. خوردن كاهو و سكنجبين مي تواند به مرور خشكي و عصبانيت فرد گرم مزاج را كاهش دهد و حتي بر حالات روحي او نيز اثر بگذارد.

به تخم مرغ تان اين ادويه را بزنيد

اگر اهل نيمرو و خوردن براي وعده صبحانه در جمع خانواده هستيد فراموش نكنيد كه بهتر است تخم مرغ به خصوص نيمرو را با فلفل قرمز آن هم فلفل قرمز تازه ميل كنيد يا اگر براي تهيه غذا يا وعده غذايي تان از تخم مرغ استفاده مي كنيد حتماً به عنوان چاشني از فلفل قرمز استفاده كنيد چرا كه تخم مرغ از جمله غذاهايي است كه هضم سنگيني دارد و دستگاه گوارش براي هضم آن انرژي بيشتري را بايد صرف كند، بنابراين اضافه كردن فلفل قرمز به هضم بهتر تخم مرغ كمك مي كند.

چرا در زمستان خورش آلو اسفناج بخوريم

يكي از غذاهاي زمستاني كه در ميان مردم بسيار مقبول است خورش اسفناج است كه آلوبخارا چاشني آن است. مصرف اين خورش در زمستان به ويژه در زمان هايي كه مصرف تنقلات و آجيل در ميان مردم زياد است بسيار توصيه شده است. چرا كه مصرف خوراكي ها و تنقلات گرم مثل انواع مغزها و به طور كلي خشكبار موجب ابتلا به يبوست و خشكي مزاج مي شود، بنابراين مصرف خورش آلو اسفناج كمك مي كند تا مزاج فرد در اين زمينه به تعادل برسد و يبوست او برطرف شود.

سيب سبز/ شماره ۱۰۵/ نيمه دوم دي ماه ۹۲/ صفحه ۱۰۶