نوجوانانی که فراموش شده اند

سرویس اجتماعی خرداد- محمد آریا نژاد- در هیاهوی سرخوشی ناشی از سفرهای بهاری و تابستانی، رفت وآمدهای سیاسی، گرانی و تورم، مشکلات اقتصادی، تحریم ها وچالش های دیگر پیش روی کشور، نوجوانانی هستند که به بوته ی فراموشی سپرده شده اند. نوجوانانی که برای پرکردن شکم خود وخانواده شان مجبور به جمع آوری آشغال از سطل های زباله های سطح شهر هستند. جمعیت این نوجوانان در تهران و در کل کشور کم نیست اما تاکنون هیچ ارگانی از تعداد و میزان نوجوانان آمار دقیقی ارائه نکرده است. بین آمارهای تقریبی اعلام شده ی 20 هزار تا 200 هزار نفره مقام های رسمی کشور در سال های گذشته و آمار اعلام شده ی برخی نهادهای دیگر که حاکی از جمعیتی بین 400 هزار تا 700 هزار نفر است. نوسان وتناقض بسیار است.  شاید نیازی به آمار و ارقام نباشد، کافی است کمی چشمان دقت بیشتری داشته باشند تا ببینیم نوجوانان نه چندان کم تعدادی که در سطل آشغال های شهر، در پی امرار و معاش خود هستند.  نوجوانانی که به رغم سن و سال کم، هرروز در خیابان های تهران، از این سطل زباله به سراغ دیگری می روند و به جای استراحت و تفریح، گذراندن اوقات فراغت، حضور در کلاس های فرا برنامه و آموزشی، با وضعیت نامناسب، در خیابان ها وکوچه های شهر پرسه می زنند تا مواد قابل بازیافت و استفاده را از سطل های زباله جمع آوری کنند. بررسی ها نشان می دهد، از یک سو خانواده های نوجوانان زباله جمع کن، از پس هزینه های سنگین زندگی برنمی آیند و از سوی دیگر عدم امکان حضور این نوجوانان در محیط های کاری مناسب به دلیل بحران اشتغال و تولید در کشور، اشباع بازارهای دست فروشی و بساطی از سطح معابر و خیابان ها تا ورودی ها و واگن های مترو، این نوجوانان را به اجبار به سمت جمع آوری زباله  وآشغال سوق داده است. در این میان برخی خانواده های بی مسئولیت، سودجویی افراد سوداگر در بخش زباله، وجود کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بد سرپرست، مهاجران غیر قانونی و اتباع کشورهای همسایه در مجاورت شهر تهران و دیگر شهرهای بزرگ، نوجوانان آشغال جمع کن را به یک معضل جدی اجتماعی مبدل نموده است.

نابسامانی محیطی و بهداشتی وفرهنگی

رواج وگسترش پدیده ناهنجار زباله جمع کنی در سطح پایتخت وکلان شهرهای کشور، آن هم در بین نوجوانان و قشر کم سن و سال، پیامدها، ناهنجاری ها و آسیب های جدی اجتماعی را در بر خواهد داشت. همواره پس از حضور آشغال جمع کن ها بر سر سطل های زباله، منظره ای ناخوشایند از زباله های له شده در گوشه و کنار سطل های زباله مشاهده می شود که تصویر و جلوه  زننده ای به سیمای کوچه ها وخیابان های شهر می بخشد. به خصوص اینکه اغلب سطل های زباله در مسیر رفت وآمد شهروندان و در کنار پیاده روها قرار دارند. از نظر زیست محیطی چنین جلوه هایی برای زندگی شهری مناسب نیست و اگر جدی گرفته نشود در آینده ممکن است تبدیل به یک عادت فرهنگی  شود. متاسفانه برخی شهروندان به دلیل مواجهه ی چندین باره با چنین منظره های در کنار سطل های زباله، هنگام تخلیه زباله های خانگی، اقدام به رها سازی آشغال در کنار سطل های زباله می کنند. از سوی دیگر گرمای تابستان، وجود حشرات و حیوانات موزی همانند سوسک، موش و گربه های ولگرد شهری و تغذیه از آشغال های رهاشده در گوشه و کنار سطل های زباله، شیوع بیماری های مختلف را در پی خواهد داشت و سلامت و بهداشت شهر و شهروندان را به خطر می اندازد. با فرا رسیدن تابستان، سفرها و گردشگری های تابستانی نیز افزایش یافته است. بدون شک دیدن چنین مناظری از مسافران و گردشگران، تاثیر روانی منفی را با خود به همراه دارد؛ زیرا از یک سو نوجوانان و افراد کم سن و سالی را می بینند که مشغول جمع آوری زباله و آشغال از سطح خیابان هستند و از سوی دیگر با ناهنجاری های ناشی از این کار روبرو می شوند. موارد بیان شده تنها، بخشی از پیامدهای مقطعی و کوتاه مدت ظهور، بروز و گسترش پدیده ی زباله جمع کنی در میان نوجوانان است. اگر سازمان ها و نهادهای مرتبط اقدامی عاجل برای رفع این مشکل نکنند، دیر یا زود، جامعه با پیامدهای ناگوار گسترش این پدیده ی نا بهنجار دست به گریبان خواهد شد.

شهروندان جامعه ی  ایران و نظام اسلامی نباید از راه زباله جمع کردن امرارمعاش کنند.

بی گمان جامعه ی ایرانی و نظام اسلامی در تلاش است تا بهترین شرایط را  برای زندگی شهروندانش فراهم سازد. در جامعه ای که ارزش های انسانی در راس برنامه های کلی نظام و کشور قرار دارند، زندگی توام با آرامش، سعادت، عزت مندی و کرامت هدف بنیادین است. بنابراین شایسته نیست که به دلیل عملکرد برخی افراد مسئول، کم کاری نهادهای اجتماعی، مشکلات اقتصادی و غفلت خانواده ها، گروهی از نوجوانان و آینده سازان کشور مجبور به انجام چنین کارهای باشند. الگوهای اسلامی و ایرانی هیچ کدام چنین پدیده ای را نمی پذیرند و برنمی تابند. بنابراین، اینکه عده ای از شهروندان جامعه ی  ایران و نظام اسلامی، از راه زباله جمع کردن امرارمعاش کنند، یکسره مردود است و برای از بین بردن این پدیده ی زشت می بایست تلاشی مضاعف انجام داد و با راهکارهای مناسب، همکاری و همیاری دولت، نهادهای مسئول و البته خود مردم این معضل اجتماعی را از بین برد.