واکنش های تند و احساسی به گزافه گویی

سرویس سیاسی خرداد/ عبدالرضا کنی: مرور تاریخچه پرفراز و نشیب چند هزار ساله ایران، حکایت از آن دارد که ایران و ایرانی در برابر زیاده خواهی و ستیزه جویی دشمنان هیچ گاه پا پس نکشیده و جانانه ایستاده است. ما ملتی هستیم که اگر زور بازوان و شماره جنگ آورانمان برای مقابله با دشمنان به حد وافی و کافی نبوده و به لحاظ نظامی دشمنان بر ما فایق آمده اند؛ با قدرت تفکر، تمدن غنی و اندیشه و ورزی اندیشمندانمان مهاجمین را خلع سلاح کرده و آنان را در فرهنگ ایرانی جذب و هضم کرده ایم.

هیچ ایرانی وطن دوست و اهل خردی نیست که در برابر زیاده خواهی دشمنان سر تعظیم فرود آورده و از موضع انفعالی و ضعف به پیشواز گزافه گویی های زیاده خواهان بیرونی برود . این نکته ای است که فارغ از تعلقات سیاسی و طیفی و جناحی به عنوان پاردایم و سرلوحه همیشگی حلقه وصل ایرانیان با هر نگرش و مرامی بوده است.

این روزها سخنان جان کری وزیر امور خارجه ایالات متحده که در آن با لحنی تهدید گونه در قبال ایران سخن گفته با واکنش های متعددی روبرو شده است، هیچ فرد و طیف و جناحی در داخل ایران این سخنان را متناسب ندانسته و در قبال آن موضع دارد اما برخی واکنش ها نیازمند واکاوی و تحلیل مناسب بوده و در ظرف زمانی و مکانی فعلی چندان متعارف به نظر نمی رسد.

دولت تدبیر و امید در صحنه دیپلماسی توانست آنچه را که بسیاری یارای تصور آن را نداشتند، محقق کند. ایران توانست با اقتدار و صلابت هم پذیرش حقوق هسته ای چون غنی سازی را به طرف مقابل بقبولاند و هم ساختار تحریم های ظالمانه را در هم بکوبد و از همه مهم تر افکار عمومی جهان را به سمت و سوی حقانیت و مقبولیت گفتمان جمهوری اسلامی جلب کند.

دکتر روحانی با آن متانت و آرامش ذاتی و کلام نافذش؛ با طمانیه و حساب شده در گفت و گو با رسانه های غربی یکبار دیگر چهره اسلام رحمانی و مردم سالاری دینی را در انظار جهانیان به تلالو در آورد و با حضورش در داووس بدانگونه سخن گفت که تمام این عرصه عظیم و تاثیر گذار اقتصادی را تحت الشعاع حضور خود قرار داد. روحانی ستاره بلاشک چهل و چهارمین اجلاس سالیانه داووس بود.

او توانست با بهره برداری استراتژیک از فضای شکستن بار روانی تحریم ها که معطوف به توافق ژنو بود در گام دوم حلقه پویایی بخشی به اقتصاد ایران، با ترسیم سنجیده و بهنگام ظرفیت های اقتصادی ایران برای سرمایه گذاران خارجی آنان را جلب و ترغیب به حضور در ایران کند. او چهره یک فاتح بلامنازع  از ایران را در رابطه با توافقات به عمل آمده در منظر جامعه جهانی ترسیم کرد و این بدان معنی بود که تمامی تمهیدات غرب در رابطه با تنگ کردن حلقه تحریم ها در طول سال های گذشته و ادعای باقی مانی ساختار تحریم ها پس از توافق ژنو در هم شکسته است. نمونه آنکه رئیس جمهوری سوئیس پس از دیدار با روحانی بصورت یکجانبه و فوری تمامی تحریم های سوئیس علیه ایران را بطور کامل لغو کرد.

این پیروزی نمایان اسرائیل و آمریکا را به حاشیه رانده و آنان را آچمز کرد، حال بدیهی بود که آنان برای برهم زدن این فضا تمهیداتی را تدارک ببینند. جان کری در همین ارتباط با اشاره به سخنان نخ نماشده ای چون گزینه نظامی روی میز قرار می گیرد و ادعاهای گزاف دیگر خواست که این هیبت و هژمونی ایران بر فضای اجلاس داووس را در هم شکند.

حال برخی مقامات نظامی و برخی نمایندگان مجلس نسبت به این سخنان واکنش نشان دادند. اینکه باید پاسخ سخنان کری به شکلی منطقی و مستدل داده شده و از کیان کشور و اصول اساسی آن دفاع به عمل آید، هیچ کسی شکی ندارد اما در این میانه نباید در بازی روانی و تدارک دیده شده آمریکا و اسرائیل جذب و هضم شده و با برخی واکنش ها آب بر آسیاب آنان بریزیم.

نکته کلیدی آنجاست که ما "تک" بهنگام و سنجیده را با حضور رئیس جمهوری در داووس به آنها زده ایم و آنان با این اقدامات ایذایی در پی پاتک هستند و بدترین شیوه واکنش آنست که در فرآیند تند کردن فضا با آنها سهیم شویم و سخنان تندی را بیان کنیم که امکان مانور تبلیغاتی به غرب و اسرائیل برای مخدوش کردن چهره تازه ایران در جامعه جهانی را به آنها بدهد.

به عنوان مثال وقتی نماینده مجلس ما می گوید که آماده ایم تمام اهداف آمریکا در منطقه را هدف قرار دهیم. رسانه های غربی این سخنان را در واکنش به اظهارات کری و تهدید نظامی او بازتاب نخواهند داد بلکه خواهند گفت ایران به دنبال برخورد نظامی با آمریکاست.

چه بهتر آن بود که وزیر امور خارجه کشورمان با ادبیات دیپلماتیک و قاطعانه پاسخ سخنان کری را می داد و در نهایت واکنش مقتدرانه یک مقام نظامی هم می توانست توجیه پذیر باشد اما اینکه برخی رسانه ها و نمایندگان مجلس در سخنان تند و سلسله وار به تهدیدهای حساب نشده اقدام ورزند بی گمان نکته ای نیست که در راستای منافع ملی ما قرار بگیرد.

نکته جالب توجه آنکه به نظر می رسد برخی تندروها که از همان ابتدا مخالف توافق نامه ژنو بوده و به هر نحوی از انحاء پیرامون آن به موضع گیری می پرداختند و حتی اجرایی شدن توافق نامه به عزاداری و سوگ نشستند اکنون زمینه مهیایی برای عرض اندام یافته اند و سخنان گستاخانه کری را برای مانور خور موهبتی یافته اند. نکته ای که لازم است مقامات عالیه کشور و تصمیم گیران دستگاه دیپلماسی ما نسبت به آن هوشیار باشند و از طرف دیگر مقامات غربی هم بدانند که اگر بخواهند با توجه به تحریکات اسرائیل به بازی بپردازند و این سخنان تند را بر زبان برانند نه تنها عایدی نخواهند داشت که زمینه حل و فصل پرونده را با خدشه جدی روبرو خواهند ساخت.