مونیخ میزبان دیدار تاریخی و رودرروی ظریف و کری

 رضا رئیسی: چندماه قبل و پیش از برآمدن دولت تدبیر و امید، اگر این خبر در رسانه‌ای انعکاس می‌یافت تنها علتی که می‌توانستی برای آن حدس بزنی «دروغ سیزده بود»؛ دیدار مقام‌های عالیرتبه دو کشور ایران و آمریکا با تضادهای ایدئولوژیک بسیار، نکته‌ای نبود که در تصور بسیاری بگنجد اما چند ماه پیش بمب خبری ترکید. پس از 35سال وزرای خارجه ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران در نیویورک و در حاشیه گفت‌وگوهای ایران و وزرای خارجه گروه موسوم به 1+5 با هم دیدار کرده و گپ و گفتی کوتاه با یکدیگر داشتند. البته بنابر اخبار تایید نشده در طول چند سال گذشته مقامات سطوح میانی دو کشور دیدارها و جلساتی با یکدیگر داشته و پیش از آن نیز در قالب موضوعات عراق و افغانستان جلساتی به منصه ظهور رسیده بود اما این برای اولین بار بود که روسای دستگاه دیپلماسی دو کشور بطور رسمی با یکدیگر دیدار می‌کردند. پس از آن، کری و ظریف در ژنو نیز به گفت‌وگوی رودرو با هم نشستند اما در معیت و همراهی طرف سوم که یا اشتون بود یا وزرای خارجه کشورهای عضو 1+5. البته تابوی 35 ساله شکسته شده و شاید همین نکته بود که خبر گفت‌وگوی تلفنی مستقیم کری و ظریف البته در قالب مذاکرات هسته‌ای تعجب همگانی را در پی نداشت. مذاکرات میان هیات‌های ایرانی و آمریکایی در طول چند ماه گذشته به‌طور طبیعی روی یک روال ثابت قرار گرفته و بالاخره روز گذشته خبر آمد که ظریف و کری یکبار دیگر با یکدیگر دیدار داشته‌اند اما این بار نه با حضور طرف سوم و به گفته وزارت خارجه کشورمان تنها در قالب مذاکرات هسته‌ای و بس. اهمیت این دیدار از دو حیث قابل توجه است یک آنکه این دو وزیر خارجه این بار به دیدار رودرروی یکدیگر رفته و خبری از طرف ثالث نبود و دوم آنکه این دیدار پس از اجرایی شدن توافق ژنو و در آستانه دور تازه مذاکرات هسته‌ای به انجام می‌رسد و پس از آن سخنان جنجال‌برانگیز کری نیز هست که تمامی این نکات بر اهمیت و حساسیت این دیدار می‌افزاید. آرمان در ادامه نوشت: 

این بار آلمان به جای سوئیس

همایش امنیتی مونیخ از آن دست نشست‌های سالانه‌ای است که محفل و محملی برای گپ و گفت سیاستمداران و مقامات عالیرتبه فراهم می‌کند. از همایش مونیخ به داووس امنیتی نیز یاد می‌کنند و اگر در داووس سوئیس ستاره مجلس دکتر حسن روحانی بود اکنون خبر دیدار وزیر خارجه او با همتای آمریکایی‌اش به مهم‌ترین خبر نشست امنیتی مونیخ در هتل بایریشرهوف تبدیل شده است. درست است که در طول چند ماه گذشته رودررویی دو وزیر خارجه چندین مرتبه به منصه ظهور رسیده و بواسطه توالی، آن بُعد خبری ابتدایی را ندارد اما هر چه هست دیدار دو وزیر خارجه آن‌هم این بار نه در قالب یک نشست کلی بلکه در چارچوب دیداری دوجانبه و رودررو از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که به خبر مورد توجه رسانه‌های بین‌المللی و جهانی تبدیل شود.

انتشار اولیه خبر دیدار مهم

مهم‌ترین شاخصه دیدار دوباره ظریف و کری دوجانبه بودن آن است و این نکته بر اهمیت این دیدار و بعد خبری آن هم افزوده بود. خبری که انتشار آن می‌توانست واکنش‌های مختلفی را در پی داشته و بازار حدس و گمانه‌ها را داغ کند. این بار این طرف آمریکایی بود که خبر دیدار دو وزیر خارجه را رسانه‌ای کرد. جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که جان کری، وزیر خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان دیروز در حاشیه اجلاس مونیخ با یکدیگر دیدار کردند. اجلاسی که مقام‌های عالیرتبه و امنیتی بسیاری از کشورهای جهان در آن حضور داشته و موضوع پرونده هسته‌ای ایران نیز یکی از داغ‌ترین موضوعات این محفل است و همچنین تحولات سوریه نیز یکی از اصلی‌ترین مباحث مطروحه در این اجلاس بوده و بدیهی است که دیدار این دو وزیر خارجه به عنوان مهم‌ترین کشورهای درگیر در این ماجرا می‌تواند تاثیرات بسیاری داشته و بازتاب‌های مختلفی بیابد.

واکنش‌های طرف ایرانی به دیدار دو وزیر خارجه

پس از انتشار خبر دیدار دو وزیر خارجه از سوی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، طرف ایرانی نیز با توجه به اهمیت موضوع و برای دوری‌جویی از حدس و گمان‌های انحرافی و حاشیه‌ای در واکنشی عاجل طی بیانیه‌ای نسبت به این موضوع واکنش نشان داد. اداره کل دیپلماسی رسانه‌ای وزارت امور خارجه اعلام کرد: محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان در حاشیه نشست مونیخ با جان کری، وزیر خارجه آمریکا دیدار کرد و در این دیدار درباره ادامه مذاکرات هسته‌ای و اجرای توافق ژنو صحبت شد. این مجموعه برای جلوگیری از شایعات و بسط رسانه‌های خاص در ادامه افزود: هرگونه خبرسازی درباره محتوای این دیدار و گفت‌وگوی انجام شده دقیق نیست و مورد تایید وزارت امور خارجه قرار ندارد.

جزئیات دیدار دو وزیر خارجه

واکنش طرف ایرانی البته تنها به این موضوع ختم نشد و محمدجواد ظریف ساعتی بعد از رسانه‌‌ای شدن این دیدار اعلام کرد در حاشیه پنجاهمین نشست کنفرانس امنیتی مونیخ با جان کری دیدار و گفت‌وگو داشته است. ظریف همچنین درخصوص مباحث مطروحه نیز اعلام کرد درباره برخی مسائل کلی مرتبط با دور بعدی مذاکرات ایران و 1+5، پیگیری بحث هسته‌ای و شروع و ادامه مرحله بعدی و همچنین ضرورت دستیابی به یک راه‌حل قابل قبول مبتنی بر رعایت حقوق مردم ایران گفت‌وگو شد. بطور معمول درخواست دیدار در چنین مذاکرات دوجانبه‌ای که سطح روابط کشورها در وضعیت عادی و متعارف نیست نیز از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و توجه رسانه‌ها را به خود معطوف می‌دارد. در همین رابطه ظریف اعلام کرد که درخواست دیدار از سوی وزیر امور خارجه آمریکا داده شده و با پذیرش این درخواست به میزبانی ظریف جلسه مشترک برگزار شده است.

در نهایت...

بدون شک پرونده هسته‌ای ایران به عنوان مهم‌ترین مقوله مورد منازعه در عرصه روابط خارجی ایران و حتی در سطح جهانی از چنان اهمیتی برخوردار است که برای ساماندهی مطلوب و سنجیده آن نیاز به فعل و انفعالات کلان و تاثیرگذار باشد. ایران به عنوان اصلی‌ترین کشور ذینفع و آمریکا به عنوان قدرتمندترین کشور طیف مقابل با عقبه‌ای پرمنازعه و دیوار سترگ بی‌اعتمادی برافراشته شده بینشان لاجرم برای حل و فصل این موضوع نیازمند رایزنی و چانه‌زنی با یکدیگر برای رسیدن به درک متقابل لااقل در زمینه پرونده هسته‌ای هستند و بدون نزدیک شدن دیدگاه این دو کشور مساله پرونده هسته‌ای به نقطه غایی رهنمون نخواهد شد. بی‌شک چنین دیدارهایی می‌تواند درک مطلوبی از نظرگاه‌های دو طرف به یکدیگر داده و آنان را با حفظ اصول راهبردی خود به اشتراک نظر در این زمینه و خلق بازی برد- برد رهنمون کند.