با پیشرفت تکنولوژی در حوزه پزشکی، روشهای جدیدی برای درمان بیماریهای رحمی به وجود آمده است که از جمله آنها میتوان به جراحی لاپاراسکوپی اشاره کرد. لاپاراسکوپی، یک گزینه کارآمد برای درمان مشکلاتی از قبیل میوم رحمی بزرگ یا درآوردن کیست تخمدان میباشد. در ادامه، به بررسی این روش جراحی و مقایسه آن با روش جراحی باز می پردازیم. همچنین، مزایای جراحی باز و لاپاراسکوپی و نکاتی که باید در نظر گرفته شوند را بررسی خواهیم کرد.
مزایای جراحی لاپاراسکوپی رحم نسبت به جراحی باز
جراحی لاپاراسکوپی رحم یک نوع جراحی کم خطر است که با استفاده از برشهای کوچک در منطقه شکم، دوربین و ابزار جراحی را در عضو مدنظر قرار میدهند. به عبارت دیگر، در این نوع جراحی از روشهای باز که نیاز به برشهای بزرگتر برای دسترسی به رحم و سایر اندامها دارند، استفاده نمیشود.
برخی از مزایای جراحی لاپاراسکوپی رحم در مقایسه با جراحی باز عبارتند از:
- بهبودی سریعتر و بستری کوتاهتر در بیمارستان
جراحی لاپاراسکوپی کیست تخمدان و رحم به بیماران این امکان را میدهد که فعالیتهای عادی خود را زودتر از سر بگیرند، زیرا مدت دوره نقاهت آنها کوتاهتر است و عوارض ناشی از زخم کمتر میباشد.
جراحی لاپاراسکوپی اسکارهای کوچکتری نسبت به جراحی باز ایجاد میکند.
جراحی لاپاراسکوپی خطر قرار گرفتن اندامهای داخلی در معرض آلودگیهای محیط را کاهش میدهد. در نتیجه خطر عفونت نیز کاهش مییابد.
جراحی لاپاراسکوپی به دلیل درد و عوارض کمتر نسبت به جراحی باز بیشتر مورد استقبال بیماران قرار گرفته است.
جراحی لاپاراسکوپی آسیب کمتری به بافتها و رگهای خونی وارد میکند. در نتیجه درد و خونریزی بعد از عمل کمتر میشود.
مقایسه جراحی لاپاراسکوپی رحم با جراحی باز به لحاظ نوع عمل
از نظر نوع انجام عمل چندین تفاوت بین این دو شیوه وجود دارد:
- جراحی لاپاراسکوپی با ایجاد برشهای کوچک در منطقه شکم و قرار دادن دوربین و ابزار جراحی از طریق این برشها انجام میشود. در مقابل، جراحی باز نیاز به برشهای بزرگتری برای دسترسی به رحم و سایر اندامها دارد.
- جراحی لاپاراسکوپی رحم نسبت به جراحی باز دارای مزایایی همچون کمتر بودن درد و خونریزی، بهبودی سریعتر، ایجاد اسکارهای کوچکتر، کاهش خطر عفونت و افزایش زیبایی و رضایت بیمار میباشد.
- جراحی باز امکان دسترسی بهتری نسبت به لاپاراسکوپی فراهم میکند. جراحی باز برای مواردی که نیاز به برداشتن یا بازسازی بافتهای گسترده دارند، مناسب است.
- جراحی لاپاراسکوپی ممکن است چالشهای متعدد، هزینه بالاتر، کاربرد محدود و عوارضی مانند آسیب به اندامهای مجاور، آمبولی، عفونت و… داشته باشد.
- عمل لاپاراسکوپی به دلیل برش های کوچک در بافتهای بدن، کمتر قرار گرفتن اندامهای داخلی در معرض هوا و خونریزی کمتر در طول جراحی، با ریسک کمتری نسبت به جراحی باز همراه است.
- احتمال چسبندگی بعد از عمل لاپاراسکوپی کمتر است و برای زنانی که قصد بارداری را دارند، انتخاب این روش جراحی بهتر است. در عمل لاپاراتومی، اندامهای داخلی برای مدت زمان طولانیتری در معرض هوا قرار میگیرند و بنابراین خطر چسبندگیهای لگنی و مشکلات ناباروری در زنان بیشتر است.
مقایسه جراحی لاپاراسکوپی رحم با جراحی باز به لحاظ زمانی
- در جراحی باز، بیمار باید پس از عمل، به مدت دو روز در بیمارستان بستری شود و دوره نقاهت پس از جراحی حدوداً شش هفته به طول میانجامد. اما در عمل لاپاراسکوپی، بیمار معمولاً به مدت یک یا دو روز بستری میشود و به دلیل بهبودی سریعتر زخمها، دوره نقاهت پس از جراحی تقریباً دو هفته میباشد.
- مدت زمان مورد نیاز برای انجام عمل لاپاراسکوپی معمولاً بیشتر از عمل باز است و این یکی از نقاط ضعف آن به حساب میآید. این افزایش زمان عمل ممکن است باعث افزایش ریسک لخته شدن خون شود.
- زمانی که وضعیت بیمار پیچیده شده و نیاز به اقدام فوری وجود دارد، انجام عمل لاپاراسکوپی باید به عمل لاپاراتومی تبدیل شود. این اقدام به دلیل اینکه جراحی باز با سرعت بیشتری انجام میشود، مورد توجه قرار میگیرد.
در کشور ایران انجام جراحی لاپاراسکوپی رحم بهتر است یا باز؟
تصمیم برای انتخاب جراحی لاپاراسکوپی رحم یا جراحی باز در ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آن تجربه و تخصص جراح است. برای این که بتوانید بهترین نتیجه را از عمل خود بگیرید بهتر است با بهترین جراح لاپاراسکوپی دکتر اعظم السادات مهدوی مشاوره داشته باشید تا با توجه به وضعیت بالینی بیمار، ترجیحات شخصی بیمار و دیگر موارد، بهترین گزینه را برای شما انتخاب کند.
برخی از مواردی که ممکن است جراحی لاپاراسکوپی رحم بهتر باشد عبارتند از:
- در مواردی که بیمار مبتلا به بیماریهای خوشخیمی مانند آندومتریوز، فیبروم، یا کیست تخمدان است و میتوان با برداشتن مقدار کمی از بافت یا بازسازی بافت، بیماری را درمان کرد، جراحی لاپاراسکوپی معمولاً بهترین گزینه است. این روش جراحی اغلب بازده درمانی بالاتری نسبت به جراحی باز دارد.
- بیمار می خواهد از یک اسکار بزرگ جلوگیری کند و درد و خونریزی بعد از عمل را کاهش دهد و زمان بهبودی را کوتاه کند.
- بیمار به یک جراح لاپاراسکوپی ماهر و با تجربه و یک بیمارستان مجهز دسترسی دارد که بتواند این عمل را با خیال راحت انجام دهد.
برخی از مواردی که جراحی باز بهتر عمل می کند عبارتند از:
- مدت زمان جراحی لاپاراسکوپی معمولا از عمل باز طولانی تر است که این مسئله مشکلاتی برای بیماران دارای آپنه شدید یا بیماریهای قلبی ایجاد خواهد کرد.
- جراحی لاپاراسکوپی برای افراد بسیار چاق یا کسانی که قبلاً جراحی در منطقه شکم داشتهاند ممکن است مناسب نباشد.
- بیمار دارای یک بیماری بدخیم مانند سرطان رحم است که نیاز به برداشتن یا بازسازی گسترده بافت دارد یا در معرض خطر بالای متاستاز یا عود است.
- بیمار دارای موارد منع جراحی لاپاراسکوپی مانند چاقی، جراحی قبلی شکم، چسبندگی یا اختلالات خونریزی است.
- بیمار به جراح لاپاراسکوپی باسابقه و یا بیمارستانی که بتواند عمل را به طور ایمن انجام دهد دسترسی ندارد.
نتیجه گیری
با توجه به مزایا و معایب هر دو روش جراحی لاپاراسکوپی و جراحی باز، مشخص است که هر کدام دارای ویژگیهایی هستند که باید در نظر گرفته شود. انتخاب بهترین روش جراحی برای هر بیمار، نیازمند بررسی دقیق و شخصی سازی است که توسط پزشک متخصص انجام میشود. با این حال، جراحی لاپاراسکوپی به دلیل کمتر بودن عوارض معمولاً بهترین گزینه محسوب میشود، مگر در مواردی که وضعیت بیماری یا شرایط جراحی این امکان را فراهم نکند. با انجام بررسیهای اولیه و مشاوره با پزشک، بیماران میتوانند مناسبترین تصمیم را در مورد روش جراحی بهتر برای وضعیت خود بگیرند.