سفیر اسپانیـا: اروپـا از اشتباهـاتش در دوره خاتمـی درس گرفته است
سرویس سیاسی خرداد: برای نخستین بار تحولات اخیر در روابط ایران و اتحادیه اروپا در گردهمایی یک سازمان مردم‌نهاد در نشستی که به ابتکار کانون انجمن‌های دوستی ایران و اروپا در هتل استقلال برگزار شد به بحث و گفت‌وگو گذاشته شد.
به گزارش ایسنا، در ابتدای این نشست سیدحسن شفتی، رییس کانون انجمن‌های دوستی ایران و اروپا، گفت: از آن جا که اتحادیه اروپا در ایران فاقد نمایندگی است این کانون امیدوار است بتواند سلسله گفت‌وگوهایی را با سفیران اتحادیه اروپا برای شنیدن برداشت آنان از روند تحولات و هم‌چنین شنیدن نظریات فرهیختگان جامعه ایران برگزار کند. اولین نشست با حضور پدرو آنتونیو وینا پرز، سفیر اسپانیا در جمهوری اسلامی ایران و با حضور رییسان و برخی از اعضای انجمن‌های دوستی ایران و کشورهای مختلف اروپا و هم‌چنین تعدادی از چهره‌های برجسته فرهنگی و اساتید دانشگاه‌های کشور عصر دوشنبه در هتل استقلال تهران تشکیل شد.
در این جلسه پس از توضیحات رییس کانون و سفیر اسپانیا اعضای شرکت‌کننده موضوعات مورد نظر در روابط را با سفیر به بحث و تبادل نظر گذاشتند.
در مقدمه سیدحسن شفتی به نمایندگی از طرف هیات مدیره کانون انجمن‌های دوستی ایران و اروپا، گفت: کانون به منظور هم‌افزایی از تعدادی انجمن‌های دوستی علاقه‌مند در حوزه ایران و اروپا تشکیل شده و یک نهاد کاملا مردمی با ظرفیت قابل توجهی را فراهم کرده است که می‌تواند منعکس‌کننده نظر مردم و فرهیختگان جامعه در زمینه تحولات در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی به عنوان یک اتاق فکر ارزنده لکن بدون دخالت در امور اجرایی باشد.
او گفت: ظرفیت عظیمی در انجمن‌های مختلف دوستی، علمی و سایر نهادهای مردمی وجود دارد. اکنون که دولت تدبیر و امید در چارچوب عزت، حکمت و مصلحت کار گسترده‌ای را با اتحادیه اروپا، 1+5، مذاکرات ژنو، سازمان ملل و نشست داووس آغاز کرده است مناسب خواهد بود از همه ظرفیت‌های اجتماعی به طور موثر بهره‌برداری و از زبان مردم با مردم از دستاوردها سخن گفت. یکی از ظرفیت‌های مغفول، نهادهای مردمی هستند که خود نماد مردم‌سالاری و صاحب اندیشه‌های متنبه، فرهختگان و علاقه‌مندان هستند لکن گرچه این نهاد در سیاست دخالت مستقیم نخواهد داشت اما از آن جا که هرگونه فعالیت اقتصادی و فرهنگی در فضای پرتنش سیاسی کارآمدی خود را از دست می‌دهد موفقیت دولت در مذاکرات حائز اهمیت و متوجه همه اهداف کلان ملی بوده و مشورت با نهادهای مردمی کارسازترین شیوه ادامه کار خواهد بود.
شفتی اضافه کرد: آگاهی از نظر سفیران اروپایی مقیم تهران به شناخت ما از فضای اتحادیه اروپا کمک می‌کند و شنیدن پیچیدگی‌ها از زبان فرهیختگان جامعه به شناخت اتحادیه اروپا از اهمیت، قدرت، فرهنگ و جایگاه مردم ایران حکایت می‌کند همان‌طور که خوب است نظریات آنان شنیده شود خوب است نظریات فرهیختگان و مردم ما نیز به ایشان منتقل شود.
وی سپس از سفیر اسپانیا درخواست کرد از نظر اسپانیا تحولات ماه‌های اخیر در روابط ایران و اتحادیه را به عنوان یک عضو فعال اتحادیه اروپا در یک گفت‌وگوی چندجانبه با اعضای جلسه مطرح کند.
سفیر اسپانیا در تهران در ابتدا تاریخچه کوتاهی از روابط ایران و اتحادیه اروپا در طی چند سال گذشته ارائه داد و سپس رویدادهای مهمی را که در طی این مدت تاثیر مهمی بر روابط ایران و اروپا گذاشته است، برشمرد.
او آغاز تنش در روابط ایران و اتحادیه اروپا را از سال 2005 بر سر برنامه هسته‌یی ایران دانست که این تنها در سال 2012 به اوج خود رسید.
پرز گفت که سال 2012 که هم‌زمان با آغاز ماموریت وی در ایران بود بدترین سال در روابط ایران و اروپا بود چراکه شدیدترین تحریم‌ها توسط اتحادیه اروپا علیه ایران اعمال شد.
وی اشاره کرد که تا آن زمان اسپانیا جزء بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت از ایران در میان کشورهای اروپایی بود و پس از تحریم واردات نفت خام ایران، شاید اسپانیا متحمل بیش‌ترین هزینه در میان کشورهای اروپایی شد.
سفیر اسپانیا در تهران تاکید کرد که اگرچه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در تصمیمات کلان سیاست خارجی تابع مصوبات شورای روابط خارجی هستند اما بسیاری از حوزه‌های جزئی وجود دارد که هر کدام از کشورهای عضو ممکن است سیاست خودشان را بر اساس منافع‌شان در آن زمینه دنبال کنند.
او هم‌چنین اشاره کرد که انتخاب روحانی آغاز یک نقطه عطف در پویایی روابط ایران و اروپا بود و پس از انتخاب وی شیوه اتحادیه اروپا از تقابل به همکاری تغییر یافته است.
هم‌چنین وی توافقنامه ژنو را یکی دیگر از نقاط عطف در روابط ایران و اروپا دانست.
پرز گفت که پس از سخنرانی روحانی در داووس تمرکز از برنامه اتمی ایران و مسائل سیاسی به سمت مسائل اقتصادی تغییر یافته است.
وی ادامه داد که عقیده راسخ دارد که روابط ایران و اروپا پس از تحولات چند ماه اخیر بهبود خواهد یافت و امیدوار است که تا قبل از پایان ماموریت خویش در ایران شاهد عادی شدن کامل روابط ایران و اتحادیه اروپا باشیم.
سفیر اسپانیا از نشانه‌های بهبود روابط را سفر اخیر وزیر خارجه ایتالیا و وزیر خارجه سوئد دانست و اعلام کرد: به‌زودی وزیر خارجه اسپانیا نیز از ایران دیدار خواهد داشت.
او هم‌چنین گفت که شخصا معتقد است تفاوت بسیاری بین واقعیت‌های ایران و تصویری که از ایران در خارج ارائه می‌شود وجود دارد.
پرز در پاسخ به سوالی درباره ناعادلانه بودن تحریم‌ها اشاره کرد که خود وی شخصا معتقد است که این تحریم‌ها از جنبه ارزش‌های اخلاقی قابل مناقشه بوده و تاثیر مخرب آن بر مردم عادی بیش‌تر بوده است. در عین حال دولت متبوع وی بیش‌ترین تلاش ممکن را برای رفع تحریم‌های ایران در اتحادیه اروپا به عمل خواهد آورد.
وی یکی دیگر از جنبه‌های تحریم را جنبه ریسک شهرت دانست و گفت: هر چقدر فعالیت یک شرکت از لحاظ بین‌المللی بیش‌تر باشد آن شرکت تمایل کم‌تری به کار کردن با ایران خواهد داشت. حتی با وجودی که در مواردی دولت‌های اروپایی از شرکت‌ها خواسته‌اند که در زمینه غذا و دارو با طرف‌های ایرانی همکاری داشته باشند با این وجود آن‌ها از این امر اجتناب می‌کنند و تا زمانی که تحریم‌های اصلی برطرف نگردد نمی‌توان انتظار حل این مشکل را به صورت کامل داشت.
او در پاسخ به سوال دیگری درباره اشتباهات اتحادیه اروپا در زمان ریاست جمهوری خاتمی گفت که دولت‌های اروپایی از گذشته درس گرفته‌اند و نمی‌خواهند که فرصت به دست آمده در زمان روحانی را از دست بدهند.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره روابط فرهنگی و اقتصادی دو کشور گفت: در زمینه روابط اقتصادی تا زمانی که مساله مناقشه هسته‌یی ایران به یک راه‌حل نهایی و پایدار نرسد نمی‌توان انتظار پیشرفت قابل توجه در روابط اقتصادی داشت اما در زمینه فرهنگی با توجه زمینه‌های مشترک گسترده فرهنگی بین ایران و اسپانیا می‌توان فعالیت‌های زیادی را انجام داد. در عین حال تبادلات فرهنگی به‌خصوص بین نهادهای مردمی کمک قابل توجهی به بهبود روابط سیاسی و اقتصادی خواهد کرد.
این دیپلمات اسپانیایی در پاسخ به سوال دیگری در مورد معیارهای دوگانه اتحادیه اروپا درباره مسائل هسته‌یی و معیارهای چندگانه اتحادیه اروپا درباره حقوق بشر اذعان کرد که متاسفانه این مساله صحت دارد و به طور کلی در زمینه حقوق بشر سیاست‌های اتحادیه اروپا گاهی تبعیض‌آمیز است.
او در پاسخ به سوالی درباره نقش روسیه در مذاکرات هسته‌یی و روابط ایران و اتحادیه اروپا گفت که روسیه نقش سازنده‌ای در مذاکرات داشته است اما ممکن است پس از حل مناقشه هسته‌یی و رفع تحریم‌ها نقش روسیه کاملا با آن جا که اکنون هست متفاوت باشد چرا که منافع ایران با منافع روسیه با توجه به سوابق تاریخی بین ایران و روسیه ممکن است در بعضی زمینه‌ها در تضاد باشد.
پرز در پایان گفت که دیپلماسی قرن بیست و یکم کاملا با دیپلماسی قرن بیستم متفاوت است و نهادهای مردمی، انجمن‌ها و شهروندان عادی نقش مهمی در روابط بین دولت‌ها ایفا می‌کنند و دلیل حضور من در جلسه شما نیز به همین علت است.
وی هم‌چنین اشاره کرد که این انجمن‌ها حتی می‌توانند با استفاده از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تاثیر قابل توجهی در ارائه تصویر بهتری از ایران به شهروندان اروپایی داشته باشند.
سفیر اسپانیا در تهران سخنان خود را با سپاس از کانون انجمن‌های دوستی ایران و اروپا برای این ابتکار بسیار مفید پایان داد.
