احتمال تغییر تیم مذاکره هسته‌ای

باشگاه خبرنگاران در گفتگویی با علاالدین بروجردی در رابطه با موضوعات گوناگونی چون ماجرای 3 دوره مذاکره مستقیم ایران و آمریکا در عراق، طرح سه فوریتی توقف فعالیت هسته‌ای در مجلس ششم، سرانجام رابطه با آمریکا، پرونده مذاکره با 5+1، نمره مدیرکل آژانس انرژی اتمی، هزینه طرح هولوکاست، آخرین وضعیت امام موسی‌ صدر، علت مرگ ستار بهشتی، سرانجام پرونده باغ قلهک، ساخت نیروگاه 360 مگاواتی ایرانی و ... به گفتگو نشسته است که شرح آن در ادامه می آید.
نماینده 63 ساله شهرستان بروجرد که سابقه 13 سال حضور در مجلس و 9 سال ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس را برعهده دارد با صراحت پاسخگوی سوالات متعدد ما بود.

در این گفتگو آخرین تحولات کشورهای مصر، عربستان، قطر، سوریه، ترکیه، رابطه جمهوری اسلامی ایران با این کشورها، پنج اشتباه استراتژیک مرسی، پیش‌بینی سقوط دولت مرسی توسط هیکل به یکی از مقامات کشورمان، ماجرای ارسال پرونده جزایر سه‌گانه به دادگاه لاهه، سرانجام دریافت غرامت از کشتار مسافران هواپیمایی ایرباس توسط ناو جنگی وینسس، سیاست دولت جدید در قبال سوریه، مصر، عربستان و ...، سرانجام تیم جدید مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان و ... مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در ادامه گفتگوی تفصیلی باشگاه خبرنگاران با علاء‌الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تقدیم مخاطبان می‌شود:


آقای بروجردی از آنجایی که چندروز پیش سالگرد سقوط هواپیمای مسافربری ایرباس در 12تیرماه سال 1367(3زوئیه1988) بود اجازه دهید اولین سوال خود را در خصوص، دریافت غرامت کشته‌شدگان این هواپیما بپرسم که این پرونده در چه مرحله ای قرار دارد؟ و آیا صرقا پرداخت غرامت می‌تواند این جنایت را توجیه کند؟

شهادت مظلومانه مسافران ایرباس هم سند مظلومیت ملت ما و هم سند ماندگار جنایتکار بودن آمریکاست، ناو یواس‌اس وینسنس متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا، با علم به اینکه هواپیمای ایران مسافربری است آن را مورد هدف قرار داد و انسان‌های بی‌گناه را کشت که تعداد زیادی زن و کودک در میان آنها بود و به "ویل راجرز" فرمانده این ناو، جایزه دادند یعنی در واقع این تجسم سبوعیت و ضدیت آمریکا با حقوق بشر و نماد جنایت تاریخی آمریکا نه فقط در رابطه با این کشور بلکه در تاریخ منطقه و جهان است.

سکوت جوامع بین‌المللی و کشورها هم نشان داد کمتر کشوری در جغرافیای سیاسی جهان از شهامت و جرأت لازم برای مقابله با این جنایت‌های آمریکا برخوردار بوده و علت استمرار جنایت‌های آمریکا، سکوت در جهان است.

راجع به دریافت غرامت از ایالات متحده امریکا نیز با عرض کنم این غرامت دریافت و به خانواده‌های شهدا داده شد، منتها طبیعی است که غرامت پاسخگوی جنایت نیست وآمریکایی ها باید هم از ملت ما و هم از جامعه جهان عذرخواهی کنند و هم اینکه هر ساله در سالگرد این جنایت عذر‌خواهی از ملت ایران را تکرار کنند.

آقای بروجردی اجازه می‌‌خواهم راجع به تحولات منطقه بحثم را دنبال کنم، به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اوضاع فعلی کشور مصر را چگونه ارزیابی می کنید؟

امروز مصرکانون خبرساز خاورمیانه و جهان است چرا که آقای مرسی و حزب اخوان‌المسلمین با سابقه هشتاد وپنج ساله نتوانستند امانت‌دار خوبی برای امانتی باشند که مردم مصر با تقدیم ده‌ها شهید و انقلاب به عنوان کانون بیداری اسلامی رقم زدند و رژیم خودفروخته مبارک را سرنگون کردند و از طریق رأی خودشان این امانت را در اختیار آقای مرسی و اخوان قرار دادند ولی آنها نتوانستند این امانت‌داری را انجام دهند و جامعه را مدیریت کنند.

آقای بروجردی مهم‌ترین اشتباهات "مرسی" از دید حضرتعالی چه مواردی است؟

آقای مرسی چند اشتباه استراتژیک داشت که در رأس همه آنها عدم استفاده از تجربیات ارزشمند انقلاب اسلامی ایران است. آقای مرسی حتی در انتقال مسئولیت ریاست جنبش عدم عهده در تهران بیش از 4 ساعت توقف نکرد درصورتی که تدبیر حکم می‌کرد که "مصر انقلابی" از تجربیات انقلاب اسلامی ایران با توجه به گذشت سه دهه و تجربه مبارزه با آمریکا و حفظ نظام و تقویت آن و حفظ استقلال و حرکت به سوی خودکفایی و این همه ذخایر ارزشمند استفاده کند.

دومین اشتباه مرسی این بود که عناصر کلیدی رژیم گذشته که معمولا در انقلاب‌ها کنار گذاشته می‌شوند و حضرت امام(ره) بنیانگذار ایران اسلامی نیز انجام دادند این کار را نکرد، این یک قاعده عقلی، تجربی و دینی است. وقتی که یک حرکت اسلامی به پیروزی می‌رسد نمی‌تواند در دامان یک رژیم خودفروخته قبل که ضد اسلام و مقابل جهان اسلام و در راستای منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی عمل می‌کند به حیات خودش ادامه بدهد درصورتی که این‌ها] مرسی و اخوان[ هم ساختار امنیتی را و هم ساختار سیاست خارجی رژیم گذشته را نگه داشتند و فکر کردند با این مجموعه می‌توانند به حیات خودشان ادامه بدهند، ولی انقلاب به معنای زیر و رو کردن است و در واقع این یک سنت الهی و قرآنی هم هست.

اشتباه سوم مرسی این بود بعد از از اینکه به عنوان یک حزب به حاکمیت رسید این قاعده مهم بازی را که بعد از به قدرت رسیدن باید مملکت‌داری کند و سلایق مختلف سیاسی و مذاهب و ادیان مختلف را به عنوان پدر یک خانواده حمایت کند، فراموش کرد و در مصر مسیحیان را کشتند، مراکز مذهبی آنها را تخریب کردند، به مراکز صوفیه بی‌احترامی کردند، به شیعیان حمله کردند، آنها را به شهادت رساندند و شخصیت‌های متعدد گروه‌های که انقلابی بودن و سلایق آنها با اخوان مشابه نبود مورد بی‌مهری قرار دادند و این کاملا با قاعده مملکت‌داری منافات دارد.

چهارمین اشتباه مرسی و اخوان‌المسلمین در ارتباط با مسائل سیاست خارجی بود، انتظار می‌رفت مصر انقلابی، مصر انقلابی باشد و با کشور انقلابی مانند جمهوری اسلامی ایران در اولین روز رابطه برقرار کند و نابهنجاری‌های تحمیلی به ملت مصر در عدم سیاست خارجی را بشکند، از محور مقاومت یعنی سوریه حمایت کند با انقلابیون دینی هماهنگ باشد، در صورتی که مصر در نقطه مقابل جبهه انقلاب در منطقه ایستاد و این اشتباه بود.

پنجمین اشتباه مرسی نیز تبعیت از آمریکا و از دست‌نشانده‌های آمریکا در منظقه همچون عربستان بود. در حالی که عربستان اولین کشوری بود که به جانشین مرسی بعد از کودتا تبریک گفت.


ارزیابی جنابعالی از وضعیت اخوان‌المسلمین و آینده این تشکل چیست؟

فکر می‌کنم امروز اخوان در مقابل یک شکست بعد از یک عمر طولانی 85 ساله حزبی قرار گرفته است و باید بجای حرکت‌های احساسی بتواند خود را بازسازی و جایگاه خودش را در مصر تعریف کند.

در هر صورت آنچه که جانشین آقای مرسی یعنی  آقای "عدلی‌محمود" عنوان کرد این بود که در یک فرصت کوتاهی مجددا به انتخاب زودرس اقدام می‌کنیم که اگر  این اتفاق بخواهد بیفتد، فرصتی است برای اخوان که شانس خودشان را در نظام دموکراسی مصر مجددا بیازماید.


نقش آمریکا و رژیم صهیونیسیتی در این ناآرامی‌های مصر چیست؟

همه این دلایل به این معنا نیست که ما نقش کشوری مانند آمریکا و رژیم صهیونیستی را نادیده بگیریم، حتما آمریکایی‌ها و رژیم صهیونیستی در این زمینه نقش داشتند گرچه سعی کردند صورت‌حساب تحولات مصر به نام آنها نوشته نشود و تردیدی نباید کرد که رژیم صهیونیستی و آمریکایی‌ها در این زمینه طراحی کردند و با توجه به رابطه بسیار نزدیکی که با ارتش مصر به صورت سنتی دارند از این روابط و از این نقش حداکثر استفاده را کرده‌اند.


چند روز پیش آقای "حسنین هیکل" روزنامه‌نگار و تاریخ‌شناس مصری گفت اگر اوضاع مصر کما فی‌السابق پیش می‌رفت اخوان برای آمریکا مبارک‌تر از مبارک می‌شد، نظر شما در این خصوص چیست؟

نظر آقای حسنین هیکل متفکر و سیاستمدار کار کشته مصر و جهان عرب از قبل چنین این بود. حدود 3 ماه پیش آقای حسنین هیکل به یکی از مقامات کشورمان هم این جمله را گفته بود که آقای مرسی حداکثر 3 ماه در حاکمیت خواهد بود و شاید یکی از دلایل همین دلایل ذکر شده در این مصاحبه است.

مرسی و اخوان بجای اینکه به ملت که خون دادند و به جوانان پرشور اتکا کنند و با این مجموعه کار حکومت‌داری را آغاز کنند با اتکا به آمریکا، عربستان و کشورهای خارجی و همان کارهای که مبارک انجام داد شروع کردند ولی تفاوت این بود که مبارک حداقل از نام اسلام استفاده نمی‌کرد ضرر مضاعف و عملکرد ضعیف مرسی این بود که عنوان اسلام که عنوان مقدس و مهم است برای جامعه است را یدک می‌کشید و نتوانست از تمام این ظرفیت‌ها استفاده کند.


شاهد بودیم کشوری مثل ترکیه از برکنار مرسی ناراحت و کشوری مثل سوریه از این اقدام اظهار رضایت کردند، دلیل این امر چیست؟

خیلی طبیعی است که آقای اردوغان واکنش نشان دهد چرا که اردوغان یکی از چهره‌های شاخص "اخوان جهانی" است و طبیعی است وقتی اخوان چنین ضربه سنگینی را دریافت می‌کند، آقای اردوغان محکوم کند و اینکه بشار اسد ابراز خرسندی می‌کند خیلی واضح است چراکه زخم‌خورده اخوان است، در تحولات سوریه محور اساسی مقابل بشار اسد خود اخوانی‌ها بوده و هستند بنابراین هر دو موضع‌گیری طبیعی است.


آیا بدنه اخوان‌المسلمین هم تفکرات رهبران این حزب را دارد؟

اخوان را از رهبران آن می‌شناسند، اخوان یک حزب 85 ساله است وقتی این مجموعه اینگونه موضع‌گیری می‌کند اینگونه با آمریکا و رژیم صهیونیستی برخورد می‌کند، قطعا آن را با رهبراش می‌شناسند. ممکن است توده‌های عظیم میلیونی این تفکر را قبول نداشته باشند و فکر می‌کنم قبول ندارند چون کسانی که مقابل آقای مرسی تظاهرات کردند فقط افراد وابسته به مبارک نبودند بسیاری از چهره‌های شاخص انقلاب اسلامی مصر در این عرصه حضور داشتند و مخالفت خود را نشان داد.


به عنوان رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس عاقبت مصر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

یک دوره ناآرامی در مصر شاهد خواهیم بود چراکه اخوان اقدام به حضور خیابانی برای حفظ قدرت خواهد کرد ولی فکر نمی‌کنم شرایط برای یک تحول دیگری بدون عبور از آرای مردم فراهم شود، مناسب‌ترین شکل انتخابات زودرس است تا مصر بتواند این مرحله بحرانی را پشت بر بگذارد.


رابطه ایران و مصرچگونه خواهد بود؟

ما از زمان مبارک هم برای برقراری ارتباط با این کشور تصمیم گرفته بودیم اما خود مصر از جمله بدنه امنیتی این کشور براساس این تحلیل که حضور ایران در مصر می‌تواند آسیب‌رسان باشد، مانع از ایجاد روابط با ایران شدند و این تحلیل نادرست بود. ما هیچ مشکلی نداریم و این مشکل در درون مصر است و امیدواریم تحولات آتی بتواند این مشکل را حل کند.


موضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص مصر چگونه خواهد بود؟

در هر صورت برای ما احترام به مردم یک اصل بوده و عدم دخالت در امور کشورها خط قرمز است و ما ضمن رعایت این دو اصل به هر تصمیمی که مردم مصر برای سرنوشت خود بگیرند احترام می‌گذاریم.


اما درباره انتقال قدرت در کشور قطر با توجه به اینکه برای اولین بار در تاریخ کشورهای عربی شاهد بودیم پادشاهی به اختیار خودش قدرت را واگذار می کند، پیام این جابجابی قدرت چیست و چرا صورت گرفت؟

پیام این موضوع روشن است چرا که روش شناخته شده آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها این است که وقتی تاریخ مصرف افراد وابسته به آنها به پایان می‌رسد آنها را مورد بی‌احترامی قرار می‌دهند و گاهی این بی‌توجهی‌ها در حوادث همانند تونس و حتی شاه ایران تکرار شده است.

بنابراین با استفاده از این تجربیات و مجموعه ماموریتی که به قطر واگذار شده بود و قول داده بود که دو ماهه دولت بشاراسد سقوط کند این اتفاقات نیفتاد و آمریکا حیثیتش را بر مبنای عوامل خود در منطقه تنظیم کرده بود و وقتی ترکیه و قطر و عربستان نتوانستند ماموریت خود در قبال سوریه  انجام دهند برای اینکه توجیه داشته باشند تغییر در قدرت قطر را محترمانه انجام دادند.


آیا این نوع واگذاری قدرت می‌تواند سرپوشی برای نبودن انتخابات و دموکراسی در قطر باشد؟

اصلا مقوله‌ای به نام انتخابات و دموکراسی در این کشورها وجود ندارد که بخواهیم به عنوان یک محک و معیار مورد ارزیابی قرار دهیم به غیر از کویت که استثناست و عمان که ساختار خاص خودش را دارد، ساختار این کشورها پادشاهی موروثی است و در این ساختار قدرت از پدر به فرزند منتقل می‌شود.


آینده روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران و قطر به چه صورت خواهد بود؟

به نظرم این موضوع تابعی از تحولات منطقه است همانگونه که سیاست آمریکا تابعی از تحولات سوریه است چراکه آنها نتوانستند در خصوص زمان برگزاری نشست ژنو 2 به نتیجه برسند و این موضوع به خاطر تحولات میدانی و تغییرات صحنه نظامی به نفع دولت سوریه بود، ما به همسایگان احترام می‌گذاریم و سیاست ما داشتن رابطه خوب جدا از ساختار سیاسی حاکم بر این کشورهاست و ما دخالت در امور داخلی کشورها را خط قرمز می‌شناسیم و به هیچ وجه این سیاست را تغییر نمی‌دهیم با قطر رابطه رسمی در سطح سفیر داریم و این رابطه در آینده استمرار خواهد داشت.


ارزیابی شما از حوادث سوریه چیست؟

آنچه در سوریه اتفاق افتاد، تکرار شکست‌های آمریکا در عراق و افغانستان است و این یکی از نشانه‌های بارز افول قدرت آمریکا در منطقه است و عملا ساختار سیاسی حاکم بر جهان در حال تغییر است.

آمریکایی‌ها بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوری در این تصور بودند و برنامه‌ریزی می‌کردند که جهان دارای یک قدرت تک واحدی است و هر آنچه بخواهند می‌‌توانند انجام دهند در حالی که این تحولات نشان داد تصور آمریکا واهی است اینکه آمریکا از همه ظرفیت‌های خودش در اتحادیه اروپا و در منطقه استفاده کرده و از کشوری مانند ترکیه به عنوان عضو ناتو گرفته تا عربستان و قطر با سرمایه‌های میلیاردی به کار گرفته شدند تا در ساختار سیاسی سوریه تغییر ایجاد کنند، نتوانستند موفق باشند و نمی‌توانند به این شکست اعتراف کنند.

همچنین مقاومت سوریه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان حامی محور مقاومت نیز یک موفقیت بارز بود اینکه سوریه به عنوان یک کشور مستقل عربی و اسلامی توانست این میزان مقاومت کند بسیار قابل توجه است و من امیدوارم سوریه بعد از این تحولات قویتر از سوریه قبلی خواهد بود.


تاثیر تحولات مصر، ترکیه و قطر در تحولات آینده سوریه چیست؟

این تحولات قطعا به نفع سوریه است چون در نطقه مقابل سوریه اخوانی‌ها محوریت داشتند و اخوان در ترکیه و در مصر دچار مشکل شده و حتی شیخ جدید قطر به حماس التیماتوم داده است تا ظرف 48 ساعت آنجا را ترک کند که این تحولات به طور غیر‌مستقیم به نفع سوریه است.

نکته دیگر آنکه دو عضو دائم شورای امنیت یعنی روسیه و چین در نقطه مقابل سیاست‌های آمریکا قرار گرفتند و این یک پدیده جدید است در سطح جهانی که روس‌ها با قدرت به مقابله با آمریکا پرداخته‌اند.


اصولا اخوان‌المسلمین چه مشکلی با سوریه دارد؟

این موضوع ریشه‌دار است؛ در زمان حافظ اسد اخوان به دنبال این بود که قدرت را در سوریه به دست گیرد، معتقد بودند حاکمیت در دست علوی‌هاست و علوی‌ها در اقلیت هستند و آنها باید حاکم باشند، سپس شروع کردند از سلاح استفاده کنند ولی در آن زمان به سختی شکست خوردند و این دومین بار است که دچار این مشکل می‌شوند.


سیاست دولت جدید ایران در قبال سوریه چگونه خواهد بود؟

آقای روحانی در اولین مصاحبه مطبوعاتی خود دقیقا در راستای مواضع نظام جمهوری اسلامی ایران و سیاست‌ها مقام معظم رهبری صحبت کردند و دکتر روحانی با تجربه‌ای که دارند همین سیاست را دنبال خواهد کرد.

در هر صورت بخشی از منافع ملی جمهوری اسلامی ایران که گره خورده با منافع جهان اسلام در سوریه رقم می‌خورد و این کشور به نیابت از همه امت اسلامی مقابل رژیم صهیونیستی هزینه می‌دهد و مقاومت می‌کند ضمن اینکه به نفع سوریه نیز است و آینده آن کشور را نیز تقویت خواهد کرد. منتها همه جهان اسلام باید از این منظر افتخار کنند که کشوری در مقابل صهیونیست‌ها ایستادگی می‌کند.


آیا امکان دارد سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال سوریه تغییر کند؟

عرض کردم آقای روحانی اعلام کردند براساس سیاست نظام موضع‌گیری خواهند کرد و به نظر می‌رسد این سیاست در آینده هم خواهد بود و هیچ تغییری نمی‌کند.


آقای بروجردی نقش عربستان در تحولات اخیر منطقه از چه منظری قابل بررسی است؟

متاسفانه عربستان تبدیل شده به کانون همه حرکت‌های ضد امت اسلامی و حرکت‌های تکفیری که جوامع اسلامی از آن ضربه می‌خورند از پاکستان گرفته تا مصر و بحرین و خیلی از کشورها به طوری که کانون این فکر و پرورش آن عربستان است و تفکر انحرافی وهابیت در عربستان تبدیل به یک معضل جدی برای جهان اسلام شده و اصولا این گونه حرکت‌ها با آموزه‌های دینی در تضاد است و این وحشی‌گری‌ها در جهت تامین منافع آمریکا و رژیم صهیونیسیتی است.

در عین حال سیاست ما داشتن رابطه‌ای خوب با عربستان و تلاش برای گسترش روابط دو جانبه است.


اجازه بدهید در ادامه به ادعای کشور امارات مبنی بر ارجاع پرونده جزایر سه‌گانه به دادگاه لاهه بپردازیم، آیا کمیسیون امنیت ملی در این راستا اقدامی انجام خواهد داد؟

به نظرم امارات آب در هاون می‌کوبد چون ارجاع اینگونه مسائل به مراجع حقوقی بین‌المللی نیازمند توافق طرفین است اگر بخواهد چنین کاری را انجام دهد یک کار عبث است، ادعای امارات مربوط به زمانی است که این کشور در جغرافیای سیاسی اصلا وجود نداشته بنابراین این سیاست‌ها خطایی است که امارات با تحریک دیگران انجام می‌دهد.


اخیرا چند جاسوس تبعه اسلواکی توسط مراجع ذیربط کشورمان دستگیر شده‌اند، پرونده این جاسوسان در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

تا آنجا که اطلاع دارم، مراحل بازجویی و تحقیقات را وزارت اطلاعات انجام می‌دهد، طبیعتا بعد از تکمیل به مراجع قضایی می‌آید.


آیا گزارشی در خصوص شبکه‌های ضد امنیت در آستانه انتخابات خرداد 92 زمینه دریافت کرده‌اید و اصلا موردی وجود داشته است؟

تا آنجا که مطلع هستم، طرح‌های متعددی را برای تخریب و تحت‌الشعاع قرار دادن انتخابات طراحی کرده بودند که با تسلط مسئولین اطلاعاتی و امنیتی اینگونه اقدامات و حرکت مذبوحانه قبل از اینکه بخواهد وارد مرحله عملیاتی شود خنثی شد.