خیزش یک میلیاردی؛ پیش‌فرض‌ها و تناقضات

خیزش یک میلیاردی کمپینی است که ایو انسلر، نویسنده و قربانی خشونت جنسی از سوی پدرش، در سال ۲۰۱۲ و به منظور مقابله با پدیده خشونت جنسیت‌محور، راه‌اندازی کرد.

به نقل از مهرخانه, ایو انسلر، نویسنده رمان پرفروش تک‌گویی‌های واژینال (Vaginal Monologues) با استفاده از درآمد حاصل از فروش رمان خود، در سال ۱۹۹۸ اقدام به راه‌اندازی کمپینی به نام VDay برای مقابله با خشونت جنسیت‌محور کرد.

کمپین موازی وی در ۱۴ فوریه هرسال که خیزش یک میلیاردی نام دارد، باوجود هم‌پوشانی با ولنتاین و انتقادات فراوان فمینیست‌ها به فرم برگزاری این کمپین -جسمانیت یافتن زنان در قالب رقص‌های خیابانی- امسال نیز برای دومین سال به حرکت خود ادامه می‌دهد.

این جنبش فلسفه خود را در آمار ۳۵ درصدی -یک میلیاردی- زنانی بنا نهاده که طبق آمار سازمان بهداشت جهانی حداقل یک بار خشونت را از سوی شرکای جنسی تجربه کرده یا خواهند کرد. طبق این داده‌ها، ۳۸ درصد قتل‌های زنان نیز توسط شرکای جنسی آنها صورت گرفته است.

وقایع دیگری همچون آمار ۶ هزاری قربانیان تجاوز در سوریه، افزایش خشونت جنسیت‌محور در کنگو، تجاوزات گروهی در هند، ختنه زنان، ازدواج کودکان، تجاوزات و نابرابری‌های جنسی در ارتش آمریکا و نظایر این، دلایل بیشتری برای ادامه این جنبش در سال جدید فراهم کرده‌اند.

فیلم‌های توزیع‌شده از رقص‌های این روز در سال ۲۰۱۳ در کشورهای مختلف، منبع فیلم مستندی را فراهم کرده است که در جشنواره ساندنس ماه ژانویه آمریکا به نمایش درآمد و حامیان بیشتری را به این جنبش جذب کرد.

سایت مربوط به VDay و کمپین یک میلیاردی، از طریق ایجاد طوماری برای جمع‌آوری امضا و فراهم کردن برنامه‌های فرهنگی در دو فضای دانشگاهی و عمومی، سعی در تداوم بخشیدن به جنبش خود تا نیل به هدف حذف کلیه اشکال خشونت علیه زنان و دختران دارد.

بااین‌حال، توجه به افزایش آمار انواع خشونت‌های جنسیت‌محور در کشورهای مختلف، این نکته را به ذهن متبادر می‌کند که شاید راهکارهای مربوط به کاهش خشونت علیه زنان و دختران در شیوه‌هایی غیر از رقص‌های خیابانی نهفته باشد.

گذشته از جوامعی که به دلایل فرهنگی قابلیت و گرایش به تطابق با برنامه‌هایی از این دست را ندارند، کشورهای غربی نیز شاهد افزایش در آمار خشونت و تجاوز در یکساله اخیر بوده‌اند و این نشانگر بی‌تأثیر بودن این جنبش‌های فمینیستی برای حقوق زنان است.

پیش‌فرض‌ها و تناقضات
مؤسسه V-day فعالیت‌های خود را به صورت بین‌المللی گسترش داده و در این راستا از کمک و همیاری سازمان ملل و یونیسف بی‌بهره نبوده است.
در 2011 این مؤسسه با همکاری یونیسف و یک ارگان محلی «شهر شادی»، بوکاوو را برای بازماندگان خشونت جنسی در کنگو احداث کرد. همچنین برنامه خیزش 14 فوریه این گروه، مورد حمایت و اطلاع‌رسانی سازمان ملل قرار گرفت.

آنچه که همکاری سازمان‌های رسمی بین‌المللی را با این نهاد، غیرمنتظره می‌نمایاند ماهیت ایدئولوژیک تندرو این حرکت فمینیستی است که قانون‌گریزی از شعارهای آن تلقی شده است.

انسلر، مبدع و مدیر هنری این برنامه علت گنجاندن رقص در این برنامه را چنین ذکر کرد: «رقص تأکید دارد که ما [زنان] فضایی از آن خود داریم که همگی برای رسیدن به آن تلاش می کنیم؛ هرچند مکان آن مشخص نیست. رقص خطرآفرین، مفرح، سکسی، مقدس، کوبنده، و... است و قوانین را زیر پا می‌گذارد. می‌تواند در هرجایی و در هر زمانی و توسط هرکسی رخ دهد. رقص، ما را به هم پیوند می‌دهد؛ تا فراتر برویم و از این رو محور خیزش یک میلیاردی قرار گرفته است.»

رقص در این برآورد عنصر اشتراکی و وحدت‌بخش جنبش و نمادی از شورش و ستیز با نرم‌های رایج و در واقع تبلور آنارشیسم است. هرچند خصایصی همچون مفرح‌بودن، تهدیدکننده بودن، و قانون‌گریزی این جنبش را دارای ماهیت «کارناوالی» و لذا پذیرش فرهنگی در میان جامعه غربی می‌کند، با این حال از سویی، فرم به شدت جنسیتی آن از طریق گنجاندن رقص و سکس، آن را از کارناوال تفکیک نموده و به صورت حرکتی رادیکالی ارائه می‌کند و از سوی دیگر، نکوهیده بودن این نگاه در دیدگاه شرقی که جنبه آنارشیستی برای «فستیوال» و «کارناوال» قائل نیست، به قوت خود باقی است.

ماهیت فمینیستی و جامعه‌ستیز این حرکت و تلاش برنامه‌ریزان آن برای نفوذ به تمامی جوامع و فرهنگ‌ها در نگاه زن و مرد شرقی و مسلمان، حقیقتاً مبین «تهدید» است؛ چراکه احقاق حقوق بشر و حقوق زن را به قیمت محو ارزش‌ها و نرم‌های فرهنگی و اجتماعی دنبال می‌کند.

این تهدید زمانی جدی می‌شود که دریابیم V-day با استفاده از تمام توان مالی خود از طریق فروش مجلدات و اجراهای نمایشی آثار فمینیستی، سعی در جهانی‌کردن گفتمان فمینیستی خود و نفوذ به جامعه شرقی- اسلامی در پوشش سرمایه‌گذاری‌های انسان‌دوستانه و نفوذ در ارگان‌های سازمان ملل برای کسب مشروعیت عمل سیاسی و فرهنگی دارد.

فعالیت‌هایی همچون پروژه «کرامت» در خاور میانه و احداث سرپناه برای زنان قربانی خشونت در کنگو، هائیتی، کنیا، مصر و عراق، حمایت شخصی انسلر از سازمان سکولار و فمینیستی "روا" در افغانستان و اجرای برنامه‌هایی همچون «نشست زنان افغان برای دموکراسی»، هرچند در ظاهر اعمال خیریه محسوب می‌شوند، اما در حقیقت ضامن حضور چنین ارگان‌هایی در این مناطق برای توسعه بخشیدن به اشاعه فرهنگ‌های مدنظر ایشان است.

گذشته از این، برخی اقدامات تدارک دیده شده برای این روز در ستیز مستقیم با ارزش‌های اسلامی است؛ برای مثال سایت رسمی این جنبش از همکاری یک رقاصه پاکستانی برای گرما بخشیدن به این جنبش در پاکستان و جذب مشارکت بهره برده است؛ حرکتی که به وضوح نابودی نرم‌های رایج اسلامی را در این کشور هدف قرار داده است.

اشاعه فرهنگ رقص و نرم‌ستیزی که به طور علنی در دستور کار برنامه خیزش یک میلیاردی اعلام شده است، تبلیغ نگاه مردستیزانه و نگاه جنسیتی به انسان، تعمیم دادن غیرمنطقی خشونت علیه زنان به جنیست مذکر و راه‌اندازی جنبش‌های زنانه، و امثال این در تعارض اساسی با نرم‌های اسلامی پوشش زنان، کیفیت حضور اجتماعی آنان و وحدت انسانی زن و مرد در آفرینش به عنوان مایه تسکین یکدیگر است.

و نهایتاً، شاید بهترین توصیف از تناقض‌آمیز بودن حرکت های فمینیستی از این دست و لزوم هوشیاری درباره پیامدهای آن را بتوان در گفته های خود فمینیست‌ها جست که انتصاب 14 فوریه به عنوان خیزش یک میلیاردی را سرقت روز جهانی ولنتاین بر می‌شمارند.

وندی مکلروی، فمینیست، در این باره می‌گوید: «V-day متضمن تمام دوگانگی و بی‌صداقتی‌ای است که طی دهه‌های متوالی بیشتر حرکات فمینیستی را با آن می‌شناسیم.»

پی‌نوشت
http://en.wikipedia.org/wiki/One_Billion_Rising
http://www.statesmanjournal.com/article/20140213/NEWS/302130034/Salem-joins-One-Billion-Rising-movement-Friday
http://www.glamour.com/inspired/blogs/the-conversation/2014/02/one-billion-rising-for-v-day.html
http://www.onebillionrising.org/about/campaign/
http://www.onebillionrising.org/
http://en.wikipedia.org/wiki/V-Day_(movement)
http://www.vday.org/home
http://www.womensviewsonnews.org/2014/02/uk-rape-reports-increase-charges-decrease/
http://onebillionrising.org/news/entry/v-days-one-billion-rising-14-february-2013
Revolutionary Association of the Women of Afghanistan
http://onebillionrising.org
http://en.wikipedia.org/wiki/V-Day_(movement)#Criticism