مذاکرات هسته‌ای به نقطه دشوار رسید
چانه‌زنی هسته‌ای در نقطه دشوار
این مقطع از مذاکرات هسته‌ای بسیار پیچیده بود و دو طرف در طول آن درباره مرز غیرقابل چشم‌پوشی مطالبات خود صحبت کردند. هیچ‌کس جزییات را افشا نمی‌کند ولی می‌توان شرط بست که بزرگ‌ترین شکاف میان نظرات دوطرف بر سر توانایی آینده برنامه هسته‌ای ایران- به‌ویژه تعداد سانتریفیوژها- به‌وجود آمد. غرب خواستار چرخیدن چهار تا شش‌هزار سانتریفیوژ است و مقامات ایرانی خواستار داشتن صدهزار سانتریفیوژ هستند.
مذاکرات هسته‌ای با دیوار برخورد کرد. دوندگان ماراتن اصطلاح «برخورد با دیوار» را برای توصیف زمانی به کار می‌برند که احساس ناگهانی نداشتن «انرژی» و ازدست‌دادن «استقامت» باعث توقف در میانه مسابقه می‌شود. دوندگان باتجربه اما همیشه راهی برای ادامه مسابقه و مبارزه با احساس ازدست‌رفتن ناگهانی انرژی پیدا می‌کنند. این مقطع از مذاکرات هسته‌ای بسیار پیچیده بود و دو طرف در طول آن درباره مرز غیرقابل چشم‌پوشی مطالبات خود صحبت کردند. هیچ‌کس جزییات را افشا نمی‌کند ولی می‌توان شرط بست که بزرگ‌ترین شکاف میان نظرات دوطرف بر سر توانایی آینده برنامه هسته‌ای ایران- به‌ویژه تعداد سانتریفیوژها- به‌وجود آمد. غرب خواستار چرخیدن چهار تا شش‌هزار سانتریفیوژ است و مقامات ایرانی خواستار داشتن صدهزار سانتریفیوژ هستند.
مذاکرات هسته‌ای به نقطه دشوار رسید
مذاکرات برنامه هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی به نقطه دشوار رسیده است. دوطرف با توجه به نزدیک‌تر‌شدن به مهلت توافق موقت پس از ساعت‌ها مذاکره و گفت‌وگو در وین اعلام کردند که پیشرفت کمی حاصل شده است و مقامات غربی خواهان نرمش بیشتر ایران بوده‌اند. با وجود پیشرفت دوره‌های پیشین مذاکرات، مشکلات مختلف همچنان باقی است... درحالی‌که تمامی طرف‌ها هنوز نسبت به هدف دستیابی به توافق پیش از 29تیر مصمم هستند، ایران و شش قدرت جهان توافق کرده‌اند که درصورت لزوم این توافق موقت را تمدید کنند. متحدان آمریکا در خاورمیانه با هوشیاری نتایج مذاکرات وین را دنبال می‌کنند. عربستان‌سعودی و اسراییل و برخی نمایندگان کنگره خواستار برچیده‌شدن تاسیسات هسته‌ای ایران هستند.
شکاف‌ها همچنان عمیق است
در جریان مذاکره ایران و کشورهای گروه 1+5 در وین یک فضای کارشناسی همراه با خوشبینی قابل مشاهده بود که می‌توانست منجر به توافق جامع شود ولی چندین‌مانع بزرگ هنوز باقی مانده که باید حل شود. به‌گفته مشاور اوباما در امور مربوط به کنترل تسلیحات، سه‌مانع بزرگ بر سر راه توافق دوطرف همچنان باقی است که شامل قابلیت غنی‌سازی اورانیوم و تحقیقات هسته‌ای، فرآیند رفع تحریم‌ها و مدت‌زمان توافق هسته‌ای است. شکاف میان مذاکره‌کنندگان ایرانی و غربی عمیق است، از یک‌سو دسترسی به توافق جامع با وجود کنگره بدبین آمریکا که با حق غنی‌سازی ایران مخالف است، سخت خواهد بود. از سوی دیگر ایران نیز به حفظ 19هزار سانتریفیوژ خود اصرار دارد. از دیگرسو غربی‌ها به دنبال توافق جامع، برای مدت 10 تا 20سال هستند اما ایران خواستار توافقی حداکثر پنج‌ساله است. در نهایت اختلاف اصلی بر سر فرآیند لغو تحریم‌های ایران است. ایران خواستار برداشتن تمامی تحریم‌ها برای همیشه است. این خواسته شاید با موافقت اتحادیه اروپا و سازمان ملل همراه شود ولی آمریکایی‌ها احتمالا آن را نمی‌پذیرند. بهترین پیشنهاد اوباما استفاده از قانون امنیت ملی برای تعلیق بخشی از تحریم‌هاست، ولی او نمی‌تواند این امر را بدون حمایت کنگره عملی کند؛ در هر صورت غرب ترجیح می‌دهد تا صحنه تحریم‌ها را آرام و ایران را نسبت به انجام تعهداتش تشویق کند.
توافق در مذاکرات ناکام ماند
آخرین دور مذاکرات هسته‌ای بین ایران و کشورهای عضو شورای امنیت سازمان ملل به‌علاوه آلمان جمعه در وین به پایان رسید و مقامات ایرانی و آمریکایی از «پیشرفت کم» و وجود «شکاف» بین نظرات دو طرف صحبت کردند؛ شکافی که شامل موضوعاتی چون قابلیت غنی‌سازی ایران بود. یک مقام آمریکایی در همین‌باره گفت ایران نیازمند واقع‌بینی بیشتر در مذاکرات است. در عین حال عباس عراقچی، مذاکره‌کننده ارشد ایرانی نیز بر شکاف‌های قابل‌توجه و نبود پیشرفت ملموس سخن گفت. مذاکره به زبان انگلیسی صورت گرفت و بدون تلف شدن زمان برای ترجمه به‌صورت ماهرانه جلو رفت. مذاکرات جداگانه‌ای نیز درباره مسایل فنی صورت گرفت ولی بحث‌های عمیق نتوانست به توافق نهایی ختم شود. هر دو طرف خواهان دستیابی به توافق هستند بنابراین انتظار می‌رود مذاکرات تا ماه جولای تشدید شود.
گفت‌وگوهای بی‌نتیجه وین
آخرین دور از مذاکرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی بدون دستیابی به نتیجه پایان یافت و ادامه گفت‌وگوها به اواسط ژوئن موکول شد. گرچه طرف ایرانی این مذاکرات روند گفت‌وگوهای وین را جدی و بی‌تنش عنوان می‌کند اما به نظر می‌رسد این اظهارات برای مصرف داخلی است زیرا بنا به گفته «سرگئی ریابکوف» مسوول تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای روسیه در خلال نوشتن متن توافقنامه مشاجرات لفظی رخ داده است. کارشناسان غربی بر این باورند که غرب سطح خواسته‌های خود را در این دور از گفت‌وگوها بالا نبرده بلکه این ایران است که می‌خواهد با کمترین بها بیشترین امتیاز را از آن خود کند. سطح و میزان غنی‌سازی اورانیوم محل اختلاف دو طرف بوده است.
ایران در حال خرید زمان است
یک مقام آمریکایی از هدررفتن و اتلاف‌وقت در این مذاکرات ابراز نگرانی کرده و گفته: زمان کم است و وقتی برای ازدست‌دادن وجود ندارد. دو طرف باید خواست‌هایشان را برای یکدیگر شفاف و مشخص کنند. تا از مجرای گفت‌وگو از ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت جلوگیری شود. عباس عراقچی نفر دوم تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران می‌گوید: امیدواریم در مذاکرات بعدی به نتیجه مطلوب برسیم مشروط به اینکه حقوق هسته‌ای ایران محترم شناخته شود... کاترین اشتون لباس پیشنهادی یک طراح ایرانی را بر تن نکرد. انگار در ایران مد شده که برای اشتون 58ساله لباس طراحی شود زیرا اخیرا یک بانوی کرد ایرانی، لباسی با الهام از نمادهای سنتی برای این سیاستمدار انگلیسی طراحی کرده است.
ماه حساس ژوئن
گرچه ایران به‌طرز چشمگیری از فعالیت‌های هسته‌ای خود کاسته ولی در عین حال انتظار دارد که عمده تحریم‌های اقتصادی از سوی غرب در ماه ژوئن لغو شود. سوزان رایس، مشاور امنیت ملی باراک اوباما رییس‌جمهوری آمریکا به‌تازگی با «شیمون پرز» رییس‌جمهوری رژیم اسراییل به گفت‌وگو پرداخته است. این دیدار نشانه آن است که آمریکا به موازات نشست‌های 1+5 با ایران، جداگانه با اسراییل در مورد فعالیت‌های هسته‌ای تهران به گفت‌وگو می‌نشیند.
منبع: شرق/ مترجم: آزاده بابایی‌نژاد . نیلوفر مهتدی
