شکل‌گیری رانتهای مجوزی / وجود موانع صدور مجوز در مشاغل صنوف
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران آسیب شناسی صدور مجوزهای کسب و کار در ایران و سهولت ورود به بازار برای داوطلبان فعالیتهای اقتصادی را تشریح کرد.
به گزارش ایسنا، جمشید عدالتیان درباره صدور مجوزهای کسب و کار در کشور اظهار کرد: در حال حاضر بیشتر مجوزها به غیر از شرکتهای حمل و نقل بین المللی به مشاغل صنوف مربوط می‌شود و در بخش صنوف بیشتر مشکل داریم اما در مورد تاسیس کارخانه کمتر با مشکل مجوز دادن رو به رو هستیم.
وی گفت: اکنون می‌توان موافقت اصولی گرفت که از طریق الکترونیکی هم امکانپذیر است اما اگر کسی بخواهد مجوز بگیرد باید سرمایه داشته باشد.
عدالتیان با بیان اینکه تعداد مرغداری‌ها در ایران 40 برابر ترکیه و حتی چین است افزود: صنایع ما در این بخش فشرده شده‌اند و نمی‌توانند رقابت کنند؛ عده بسیاری تمایل دارند که در این صنعت وارد شوند ولی با محدودیتهایی مواجه می‌شوند با این حال اداره ثبت اعلام کرده که اگر استانی در اولویت این کار قرار داشته باشد حتما آن واحد را به بانک معرفی می‌کند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در ادامه به مقوله رانت در جریان صدور مجوزهای کسب و کار اشاره کرد و گفت: رانت موضوعی است که پیچیدگی و گستردگی بسیار دارد به عنوان مثال در برخی از خیابانهای تهران که معروف هم هست افزایش قیمتها دیده می‌شود چون رانت خاصی در آنجا وجود دارد، شرایط به گونه‌ای است که افرادی در آنجا سکنا گزیده‌اند و دیگر زمینی برای سکونت وجود ندارد لذا این منطقه شروع به افزایش قیمت می‌کند.
وی افزود: افرادی که مدرک تحصیلی می‌گیرند و نمی‌گذارند دیگران وارد شوند هم یک نوع رانت ایجاد می‌کنند در حالی که شرط رقابت، شایسته سالاری و شرط شایسته‌سالاری توزیع امکانات و فرصتها برای همه است.
عدالتیان با بیان اینکه نگران خرید و فروش مجوزها در فضای کسب و کار نیستیم، افزود: آنچه موجب ناراحتی است عدم توزیع منابع و امکانات و شکل‌گیری رانتهای مجوزی است که رفته رفته بیشتر می‌شود.
وی اضافه کرد: در حال حاضر بیشتر اتحادیه‌ها برای صنوف مجوز صادر می‌کنند ولی در بحث صدور مجوز نمی‌توان غرض شخصی را اعمال کرد و فرضا گفت که به 50 واحد مجوز بدهیم و واحد پنجاه و یکم مجوز نگیرد بلکه بعضا قوانین و مقررات ایجاب می‌کند و اتحادیه‌ها در نقطه آخر صدور مجوز هستند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: در راه‌اندازی یک کبابی یا رستوان، قوانین سفت و سختی برای دادن مجوز وجود دارد؛ مکان آن، بهداشت آن و استیل بودن آشپزخانه آن همه مهم است و از مواردی است که باید رسیدگی شود، وقتی این امکانات را به وجود آوردیم دیگر مانعی برای گرفتن مجوز نیست.
وی گفت: متاسفانه سیستم ما از دنیا عقب است و برای روزآمدی باید کل این سیستم، دولت و قوانین در کشور متحول شوند.
عدالتتان در بخش دیگری از سخنان خود به چندگانگی نظام کدگذاری کالا در کشور اشاره کرد و گفت: در برخی کالاها چند کد کالا داریم؛ یک کد را باید از اداره استاندارد و یک کد را از معاونت غذا و دارو بگیریم یک کد هم مربوط به ایران کد است که باید گرفته شود لذا کدها همخوانی ندارند.
وی افزود: علیرغم آنکه بر الکترونیکی شدن امور تاکید می‌شود ولی می‌بینیم که کارها هنوز دستی انجام می‌شود و اعتماد به سیستم الکترونیکی آن طور که باید وجود ندارد مثلا بالای بسیاری از فاکتورها یک شناسه ملی، یک شماره ثبت و یک کد پستی وجود دارد یا مثلا در اتاق بازرگانی کارت هوشمند صادر می‌شود ولی بعضا به ما می‌گویند که باید از تمام صفحات کارت کپی گرفته شود!
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران که در برنامه پایش صحبت می‌کرد در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه مردم ترجیح می‌دهند که پدیده رانت باقی بماند، اظهار کرد: خودرویی که در خیابان از اتومبیل دیگری پیشی می گیرد یا مردمی که سوار مترو می‌شوند در نحوه رفتارشان از رانت استفاده می‌کنند؛ حتی فردی که جلوی مغازه‌اش پل می‌زند که کسی نتواند ماشین بگذارد تا بیشتر بفروشد هم از رانت استفاده می‌کند، اگر یک نفر در فامیل پستی بگیرد و پسر خاله‌اش را استخدام نکند می‌گویند خودش را گرفته و بلافاصله رابطه را با او قطع می‌کنند و این یک فرهنگ کلی است که در کشور جا افتاده است.
به اعتقاد عدالتیان امروز مردم به دنبال استفاده از امتیازات ویژه هستند و تلاش می‌کنند تا از راههایی مانند همشهری بودن یا خوش کلامی از آن بهره بگیرند به همین دلیل است که ترجیح می‌دهند رانت همچنان باقی بماند.
