30 میلیون زن و دختر در معرض ختنه قرار دارند

به گزارش خرداد به نقل از یونیسف، اکنون بالغ بر میلیون‌ها دختر در معرض ختنه قرار دارند؛ این مسئله خصوصاً در کشورهای آفریقایی شیوع بیشتری دارد.

در اخباری که بخش خبر سازمان ملل متحد منتشر کرد، یونیسف خاطرنشان می‌‎کند که اکنون بیش از 30 میلیون دختر در سراسر جهان، در معرض ختنه قرار دارند و این امر در دهه آتی محقق خواهد شد.

بر طبق گزارش یونیسف تحت عنوان «:نگاهی آماری به ختنه دختران و برخی تحولات آن»، اکنون در 29 کشور در آفریقا و منطقه خاورمیانه، این عمل انجام می‌شود. همچنین در این گزارش آمده است که اکنون این عمل بر روی بیش از 125 میلیون زن و دختر انجام شده است. بنا به گزارش یونیسف ختنه زنان می‌تواند برای سلامت زنان و دختران خطرآفرین باشد.

در این گزارش برخی از آمارها و یافته‌های مربوط به ختنه دختران منتشر شده است. از جمله اینکه یونیسف اذعان کرده که اکنون ختنه دختران در کشورهایی نظیر سومالی، گینه، جیبیوتی و مصر بیش از سایر کشورها رایج است؛ بطوریکه اکنون در کشور مصر از 10 زن، 9 نفر در فاصله سنی 15 تا 49 سال، ختنه می‌شوند.

در این گزارش تأکید شده است که فقط وضع قوانین و مقررات نمی‌تواند از وقوع ختنه دختران پیشگیری کند، بلکه باید ابعاد فرهنگی و اجتماعی موضوع نیز مد نظر قرار گیرد. در این میان، نقش آموزش می‌تواند بسایر مهم باشد، خصوصاً ارتقای آگاهی والدین نسبت به وضعیت فرزند دختر خود و نیز ارتقای آگاهی خود دختران در مدارس می‌تواند مؤثر و مفید باشد. در سال 2012، مجمع عمومی ملل متحد، قطعنامه‌ای صادر کرد که به موجب آن، از تمامی دولت‌ها درخواست نمود این رویه را بطور کامل ریشه‌کن کنند.

نکته حائز اهمیت در مورد خبر اخیر ملل متحد، خصوصاً گزارش یونیسف در رابطه با ختنه دختران، این است که در رویه نهادهای حقوق بشری، یکی از دلایلی که عمدتاً کشورهای اسلامی محکوم به نقض حقوق بشر زنان می‌شوند، مسئله ختنه دختران است؛ مسئله‌ای که هنوز هم ابعاد شرعی و فقهی آن خصوصاً با توجه به تحولات اخیر در عرصه جامعه بین‌المللی و حساسیت خاصی که در این عرصه نسبت به این موضوع برانگیخته شده است، از شفافیت کافی برخوردار نیست، ولی آنچه مسلم است اینکه در کشور ما، این رویه رایج نبوده و شاید بتوان گفت لااقل در اکثر شهرها، منسوخ شده است. حال سؤال اصلی این است که با توجه به جمیع شرایط و حساسیت‌های موجود در رابطه با ختنه دختران، آیا ممکن است این امکان برای مجتهدین معاصر شیعه وجود داشته باشد که با استناد به پویایی فقه شیعی، لااقل بطور شفاف مبادرت به طرح دیدگاه‌های نوین مبنی بر عدم جواز این عمل کنند؟

بی تردید، آنچه مطرح شد صرفاً در قالب طرح یک سؤال بوده و نه چیزی بیش از آن. البته لازم به ذکر است که اتخاذ این رویکرد در سایر مواردی که جزءلاینفک و لایتغیر موازین شرعی است و اتفاقاً بسیار هم از سوی مراجع بین‌المللی مورد ایراد و انتقاد قرار می‌گیرد، اساساً مدنظر نیست، زیرا آنچه همواره باید به عنوان یک اصل اساسی از سوی نظام جمهوری اسلامی ایران در مناسبات بین‌المللی مدنظر باشد، حفظ و دفاع از ارزش‌ها و تعالیم اسلامی، به دور از اعمال سلایق و نظرات شخصی است. لیکن در مورد موضوع «ختنه دختران» با توجه به عدم اعمال آن در جامعه کنونی، شاید وضعیت اندکی متفاوت بوده و کارشناسان و مختصصان امر اجتهاد در مسائل و موضوعات دینی بتوانند با لحاظ کردن شرایط و حساسیت موجود خصوصاً در عرصه بین‌المللی مواضع جدیدی را در راستای تأمین منافع و مصالح کشورهای اسلامی اتخاذ کنند.

پی‌نوشت
1.    The report, Female Genital Mutilation/Cutting: A statistical overview and exploration of the dynamics of change,
2.    http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=45468&Cr=women&Cr1=health