بزرگترین افشاگری در تاریخ جاسوسی جهان
چند دهه پس از پایان جنگ سرد کشف اسناد فوق سری بزرگ ترین سازمان جاسوسی جهان از تلاش‌های شوروی سابق برای توطئه، جنگ و ذخیره تسلیحات در سراسر اروپا پرده برداشت.
این اسناد که در سال 1992 توسط واسیلی میتروخین، از مقام‌های ارشد کا گ ب از شوروی خارج شده شامل توضیحات کاملی از توطئه‌های خرابکارانه، مخفی کردن تسلیحات در اروپا و زندگی مخفیانه صدها جاسوس روس در غرب است. براساس این اسناد شوروی سابق در جریان جنگ سرد برای این منظور تسلیحات مختلف را در سراسر اروپا مخفی کرده بود تا بتواند در صورت لزوم جنگی را آغاز کند. هنوز معلوم نیست که این میزان تسلیحات چگونه دور از دید مقام‌های غربی وارد کشورهای اروپایی شده و در آنجا ذخیره شده است.
میتروخین از آرشیویست‌های ارشد مقر اطلاعات خارجی کا گ ب در اصل مخالف شوروی بود و در دوران فعالیتش اسناد محرمانه بسیار زیادی را به منزل شخصی‌اش برده و آن‌ها را با دست خود کپی، تایپ و در نهایت جمع آوری می‌کرد. وی این اسناد محرمانه را برای سال‌ها در دبه‌های شیر زیر یک کلبه ییلاقی در شوروی مخفی کرده بود. پس از فروپاشی شوروی در سال 1991 میتروخین به یکی از کشورهای حوزه بالتیک نقل مکان کرد و نمونه‌ای از فایل‌های جمع آوری شده از اسناد محرمانه شوروی را به سفارت آمریکا برد که پذیرفته نشد، او سپس سفارت انگلیس را مورد آزمایش قرار داد. کارمند سفارت انگلیس با سوال آیا یک فنجان چای میل دارید؟ مسیر زندگی وی را تغییر داد.
به این ترتیب میتروخین با فرار از شوروی مابقی زندگی خود را در انگلیس و با نام جعلی و در حفاظت پلیس گذراند و در نهایت در سال 2004 در سن 81 سالگی درگذشت. جهان وی را نمی‌شناخت تا اینکه کریستوفر اندرو، مورخ و تاریخ شناس اطلاعاتی کتابی را بر اساس فایل‌های جمع آوری شده توسط وی در سال 1999 چاپ کرد.
در میان فایل‌های طبقه بندی شده و محرمانه نام ملیتا نوروود، مهمترین زن انگلیسی جاسوس کا.گ ب دیده می‌شد. کسی که مدت‌ها اسرار محرمانه اتمی انگلیس را به شوروی منتقل می‌کرد و به خاطر وفاداری و نظمی که در کارش بود موفق به دریافت نشان بالای سرویس اطلاعاتی روسیه شد. این زن حتی از بسیاری از جاسوس‌های انگلیسی چون گای بورگس و دونالد مکلین که به شرابخواری و افشای اطلاعات محرمانه در زمان مستی شهرت داشتند، هشیارتر بود. در این اسناد لیستی از جاسوس‌های کا گ ب در آمریکا طی دهه‌های متمادی فعالیت افشا شده است. در این گزارش 40 صفحه‌ای نام هزار تن از این جاسوس‌ها آمده است.
