تصويب بخشنامهها و مصوبههاي گوناگون دريكي دوماه اخير در بورس كالا اگرچه فضاي كنوني اين بورس را براي معامله گران و دادوستد گران كمي درابهام فروبرده است اما اقدامات مختلف تصميمگيران اين ساختمان در خيابان طالقاني داراي يك پيام مشخص است، حذف اختلاف قيمت محصولات ميان بورس و بازار آزاد كه دراين مدت رانتهاي كلاني را به جيب عدهيي از سوداگران بازار وارد كرده و از سويي ديگر هر روز باعث گسترش و توسعه بازاري موازي با معاملهگراني غيرقانوني به نام بازار آزاد شده بود.
اعتماد در ادامه نوشت: حسين پناهيان، مديرعامل بورس كالاي ايران بارها درسخنان خود جهاني شدن اين بورس را درمنطقه و بينالمللي شدن قيمتهاي اين بورس را از مهمترين اهداف اين بورس جوان كه كمتر از 10 سال عمر دارد عنوان كرده كه گويي دراين مدت اخير اين بورس با مصوبههاي مختلف گامهايي را در راستاي هدف خود بر ميدارد. برهمين اساس شركت بورس كالاي ايران بعدازظهر روز شنبه طي اطلاعيهيي اعلام كرد كه قيمت محصولات پتروشيمي، فرآوردههاي نفتي، فولادي، كشاورزي و طلا از روز يكشنبه براساس قيمت بورسهاي منطقهيي و جهاني معامله شود.
هدف از اين مصوبه توسط بورس كالا برداشته شدن هرگونه كنترل غيرمنطقي و تعيين قيمتهاي دستوري در تالار بورس كالا عنوان شده كه البته نخستين گام براي اين اقدام سه هفته گذشته با ابلاغيه وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت گرفت، كه اين آزادسازي قيمت از روز گذشته به ديگر محصولاتي كه در بورس كالا عرضه ميشود نيز تسري يافت؛ كالاهاي كشاورزي، فولادي و طلا. عباس يعقوبي مدير نظارت برتالارها و ناظران بورس كالاي ايران درپاسخ به سوال « اعتماد» كه بورس كالا روز گذشته به دنبال اين مصوبه چه وضعيتي را سپري كرده است، گفت: با توجه به اينكه بخش اعظمي از معاملات بورس كالا روي محصولات پتروشيمي صورت ميگيرد در نتيجه اين مصوبه نميتوانست تاثير قابل توجهي در معاملات بازاربگذارد به اين دليل كه معاملهگران بورس كالا از سه هفته پيش معاملات كالاهاي پتروشيمي را با قيمت ارز آزاد آغاز كرده بودند.
وي افزود: درگروه محصولات پتروشيمي محدوده نوسان قيمت مجاز 10 درصد و محدوده نوسان پايه بر اساس قيمت بورسهاي منطقهيي و جهاني، هزينههاي مترتبه و ارز متقاضي تغيير خواهد كرد. علي حيدرزاده كه از كارگزاران بورس كالا محسوب ميشود درباره وضعيت روز گذشته بازار بورس كالا و روند معاملات اين طور توضيح داد: به نظر من اين مصوبه بورس كالا به ويژه دربخش محصولات پتروشيمي باعث كاهش قيمت محصولات شد، تا پيش از اين بسياري از مصرفكنندگان به جاي خريد خوراك خود از بورس كالا ترجيح ميدادند نيازهاي خود را واردكنند زيرا قيمتها نسبت به بورس كالا كمتر بود.
به گفته وي، تا پيش از ابلاغ اين مصوبه قيمت پايه محصولات پتروشيمي براساس قيمت فوب خليج?فارس منفي 5 ضربدر ارز آزاد محاسبه ميشدكه اين نوع قيمتگذاري باعث رشد قيمت محصولات ميشد درحالي كه ما در بازارهاي ديگر شاهد قيمتهايي كمتر از اين بوديم به همين دليل روز گذشته بسياري از قيمتها در بورس كالا به تيرماه بازگشت. به عنوان مثال دربعضي از محصولات شاهد كاهش قيمت 200 توماني در هر كيلوگرم هم بوديم كه اين بسيار قابل توجه است و تمايل مصرفكنندگان را براي خريد كالا از خارج بسيار كاهش ميدهد. وي افزود: در مردادماه افزايش قيمت محصولات باعث شد بورس كالا دريك ركود سنگين فرو برود به همين دليل مسوولان بورس كالا تصميم گرفتند با آزادسازي قيمتها از رشد قيمتها جلوگيري كنندتا خريداران اين بازار دوباره به بازار برگردند. از سويي ديگر بسياري از كارشناسان و فعالان بازار بورس معتقد هستند اين اقدام بار بزرگي را از روي دوش دولت درباره قيمتگذاري كالاها برميدارد زيرا بورس كه مطابق با قيمتهاي روز در ديگر بازارهاي دنيا حركت ميكند اول اينكه نشان ميدهد به خارج از مرزها نيز نيمنگاهي دارد و از سويي ديگر زمينه بسياري از رانتهاي ناشي از اختلاف قيمت ميان بازار آزاد و بورس را از بين ميبرد. همچنين علي?اصغر بهرامي از ديگر فعالان بازار بورس كالا در اين باره به خبرنگار« اعتماد » گفت: از آنجا كه هماكنون مس در بورس كالا براساس قيمتهاي جهاني مورد دادوستد قرار ميگيرد در نتيجه چنين مصوبهيي طبيعتا نميتواند روي اين كالا تاثير چنداني داشته باشد. به گفته اين معاملهگر بازار، محصولات پتروشيمي ازچندي پيش معامله براساس نرخ آزاد را تجربه كردهاند و درنتيجه شاهد تغيير چنداني در قيمت نخواهند بود. بهرامي اضافه كرد: دومحصولي كه ازاين پس تحت تاثير اين مصوبه دچار رونق ميشوند آلومينيوم و فولاد هستند كه البته مدتهاست در بازار فولاد تقاضاي چنداني وجود ندارد اما آلومينيوم ميتواند كمي دچار تغيير و تحول ازنظر قيمتي شود كه ما پيشبيني ميكنيم قيمت اين محصول ميان 10 تا 15 درصد افزايش يابد. هاشم باروتي، مديريكي از كارگزاريهاي فعال در بورس كالا نيز درباره جو حاكم بر بازار ديروز بورس كالا گفت: بيشترين تقاضا در بورس كالا براي محصولات پتروشيمي است كه به نظر ميرسد شركتهاي پتروشيمي چندي پيش به بورس كالا اعلام كردهاند قيمتهاي جهاني براي آنها ايدهآل است و دليلي براي رشد قيمت وجود ندارد. به گزارش خبرنگار « اعتماد »، روز گذشته طي معاملات بورس كالا قيمت مس كاتد كه عرضهكننده آن شركت ملي مس است هر كيلوگرم 215604 تومان دادوستد شد كه نسبت به روز گذشته تغيير چنداني نداشت درحالي كه بهاي هركيلوگرم سولفورموليبدن نيز از255688 تومان درهفته قبل به 259183 تومان افزايش يافت. دربخش محصولات پتروشيمي و كشاورزي نيز تغيير چنداني مشاهده نشد و تقاضا نيز نسبت به روزهاي گذشته تغيير چنداني نداشته است.