آنتونوف AN- ١٤٠ یک هواپیمای محلی است که برای حمل مسافر و کالا ساخته شده است. این هواپیما یکی از زیرمجموعههای خانواده AN-٢٤ است که به مدت ٤٠سال فعالیت میکرد. ارایه این سری محصول به خطوط هواپیمایی اوکراین کمک کرد بازسازی ناوگان خود را آغاز کند زیرا در مسیرهای محلی هواپیمایی کارآمد بود. ایران و اوکراین طی پیمانی در ١٩٩٥ موافقت کردند این محصول را تولید کنند. نخستین هواپیمای ایران ١٤٠ در ٢٠٠١ تکمیل شد اما شرکت هنوز هیچ مشتری داخلی برای هواپیما نیافته بود. در دسامبر ٢٠٠٢ یک فروند آنتونوف ١٤٠ که از خارکف به مقصد اصفهان از فرودگاه بلند شد. مسافران، متخصصان هوافضا و مدیران ارشد قرار بود این پرواز را بیازمانند. این هواپیما در ترابزون ترکیه برای سوختگیری فرود آمد و دوباره به سمت اصفهان حرکت کرد. اما هواپیما با کوه برخورد کرد. هواپیماهای آنتونوف به ٧ شرکت فروخته شده است. شرکتهای آنتونوف ایرلاین، ایلیش آویا، موتورزیش از اوکراین، یوکوتیا ایرلاین از جمهوري آذربایجان و وزارت دفاع روسیه به همراه دو مجموعه ایراني تنها مشتریان این هواپیما هستند.
حوادث آنتونوف ١٤٠
١٢ آگوست ٢٠٠٥ یک هواپیمای آنتونوف ١٤٠ متعلق به شرکت هواپیمایی سفیران ایران از مسیر خارج شد و به شدت صدمه دید. البته در این حادثه کسی کشته نشد. به نظر میرسد دلیل این حادثه مشکلات فنی در بخش کنترل سوخت بود. چارچوب هواپیما به تدریج در اوایل ٢٠١٠ تعمیر شد و شرکت صنایع هواپیماسازی ایران آنرا بهعنوان بستر آزمایشی برای نمونههای بعدی هواپیما به کار گرفت. پس از این واقع سفیران ایرلاین دو نمونه باقیمانده خود را به شرکت صنایع هواپیماسازی ایران بازگرداندند. این دو هواپیما اکنون در بخش پلیس هوایی ایران فعال هستند.
در دسامبر ٢٠٠٥ پرواز شماره ٢١٧ جمهوریآذربایجان از هواپیمایی یوکوتیا ایرلاین در ٢٠ کیلومتری شمال پایتخت در دریای خزر فرو رفت. ٨ مسافر و ٥ خدمه آن جان باختند. این هواپیما به سمت آکتوا در قزاقستان در حرکت بود. تحقیقات نشان داد یکی از بخشهای فنی، اطلاعات ارتفاع و مسیر را به درستی برای خلبان تهیه نمیکرد. این شرکت بقیه هواپیماهای ١٤٠ را خارج و برنامه خرید این نوع هواپیماها از اوکراین را لغوکرد.
در فوریه ٢٠٠٦ نیز یک پرواز آزمایشی HESA ٩٠-٠٤ در شاهینشهر سقوط کرد. ٥ خلبان حاضر در هواپیما کشته شدند. دلیل این امر اشکال موتور هنگام بلند شدن از فرودگاه و در واحد کنترل سوخت بود.
در دسامبر ٢٠٠٨ یکی از هواپیماهای South Airlines از لیو اوکراین پرواز خود را آغاز کرد اما به دلیل مشکلات در فرودگاه بوریسپیل کیو فرود آمد. هیچکس در این حادثه آسیب ندید و هواپیما ٣ هفته بعد دوباره وارد خدمت شد.
یک فروند آنتونوف ١٤٠ در ٢٣ ژانویه ٢٠١٢ ازیاکوتسک به مقصد بلاگووشک در روسیه از فرودگاه برخاست. این هواپیما با ٤٥ مسافر و ٥ خدمه هنگام فرود با زمین برخورد کرد اما به سلامت به زمین نشست. در جریان این حادثه کسی کشته نشد. جایگزین این هواپیما در روسیه اکنون در مسیر هاربین (چین) تردد میکند.
در یکم آگوست ٢٠١٢ هواپیمایی از شرکت موتورزیش اوکراین از لوگانسک به سمت کیف درحال حرکت بود. هنگام نزدیک شدن حامل هوایی به فرودگاه و در ارتفاع ٢٥٠ فوتی موتور سمت چپ هواپیما از کار افتاد. اما هواپیما توانست با یک موتور سلامت به زمین بنشیند. دلیل این حادثه ناکارآمدی پمپ سوخت بود.
در ٢٠ می ٢٠١٣ نیز یک هواپیمای دیگر آنتونوف ١٤٠ مربوط به خط هوایی موتورزیش از زاپورژیه در اوکراین به مقصد ونوکوو در روسیه از فرودگاه برخاست و کمی از پس از آن خدمت متوجه آتشسوزی در موتور چپ هواپیما شدند. هواپیما بلافاصله موتور سمت راست را فعال کرد و به حرکت خود ادامه داد تا به ارتفاع ایمن رسید سپس هواپیما را خاموش کرد و دوباره به فرودگاه برگشت. کسی در این حادثه صدمه ندید. تحقیقات نشان داد در موتور چپ فشار هوا وجود نداشته است و طی ٥ ثانیه احتراق موتور آغاز شده است. تا پایان نوامبر ٢٠١٣میلادی ٣١ فروند از این هواپیما ساخته شده است.
منبع: شهرونـد