منابع امنیتی عراقی، تعداد افراد وابسته به گروه تروریستی داعش را بسیار بیشتر از اعدادی تخمین میزنند که فعلا در رسانهها مورد بحث قرار گرفته است.
به گزارش خرداد و به نقل از تابناک، در حالی که دیپلماتها و ناظرین غربی تعداد جنگجویان داعش را بین بیست تا پنجاه هزار نفر تخمین میزنند، هشام الهاشمی که کارشناس امنیتی ساکن بغداد تعداد اعضای فعلی داعش را نزدیک به صد هزار نفر میداند.
در صورت صحت این آمار، داعش بعد از پیروزیهای نظامی چند ماه اخیر خود به گونهای سرطانی رشد کرده است. بنا به گفته هاشمی، اشغال موصل توسط داعش در این جریان تاثیر جدی داشته است. شهر سنینشین و تقریبا دو میلیون نفری موصل جمع زیادی از افسران سابق بعثی را در خود جای داده است و در حالی که بسیاری با اکراه به صفوف داعش پیوستهاند، برخی دیگر از مردم منطقه داوطلبانه به کمک داعش رفتهاند.
الهاشمی که به عنوان یک محقق گاهی به نیروهای امنیتی عراق نیز مشاوره میدهد، علاوه بر اطلاعات میدانی، به صدها حافظه کامپیوتری دسترسی داشته که پس از کشته شدن یکی از فرماندهان ارشد داعش به دست امد. وی داعش را حالت گسترشیافته و بزرگتر گروههایی میداند که به لحاظ ایدئولوژیک و تاریخی در این منطقه وجود داشتهاند.
پیش از الهاشمی، ابراهیم الصمیدعی کارشناس سابق اطلاعاتی و از تحلیلگران سیاسی مقیم اردن نیز چنین تخمینی از تعداد اعضای داعش ارائه کرده بود. به گفته وی، تعداد اعضای داعش به نحو خطرناکی افزایش یافته است. داشتن منابع مالی و اسلحه زیاد باعث شده است که داعش اعضای دیگر گروههای تروریستی را جذب خود کند. الصمیدعی البته تاکید دارد که همه اعضای داعش الزاما در درگیریها حضور ندارند.
به گفته الهاشمی، علاوه بر نیروهای رزمی و میدانی، داعش تعدادی از افسران ارشد ارتش صدام را نیز جذب کرده است
سالم الجمیلی یک کارشناس امنیتی و از اعضای سابق سازمانهای امنیتی عراق، شخصا تعداد زیادی از اعضای داعش را میشناسد که یا عضو ارتش بعث و یا فرزندان آنها هستند. به گفته وی افسران ارشد بعثی اکنون به عنوان برنامهریزان جنگی و فرزندان آنها و نیروهای جوانتر ارشد صدام به عنوان نیروی رزمی به داعش کمک میکنند.
به گفته الهاشمی، در هر دو جبهه عراق و سوریه مدیریت درگیریها در دست افسران سابق بعثی است. داعش نیروهای خود را تقریبا به صورت مساوی بین عراق و سوریه تقسیم کرده است.
تخمینها حاکی از این است که در عراق، نیمی از نیروهای داعش نیروی رزمی هستند و نیم دیگر مشغول کارهای پشتیبانی یعنی اداره امور و حمل نقل و یا کارهای اقتصادی مانند نظارت بر انتقال و فروش غیرقانونی نفت هستند. در سوریه نیز نیروهای داعش ساختار تقریبا مشابهی دارند.
الهاشمی، تعداد اعضای خارجی داعش را بیش از هفت هزار جنگجو تخمین میزند که نیمی از آنها از آفریقای شمالی آمدهاند. بسیاری از آنها جوانانی هستند که پس از تحولات سالهای اخیر کشورهای عربی موسوم به بهار عربی در کشورهایی مانند تونس، لیبی و الجزایر به افراط کشیده شدهاند. داعش همچنین چند صد عضو از چچن و اروپای شرقی و حدود دوهزار عضو از کشورهای شمال اروپا و از جمله حدود 450 بریتانیایی را در صفوف خود جای داده است.
در همین حال نشریه معتبر اکونومیست نیز در گزارشی مفصل به جریان و چگونگی پیوستن نیروهای خارجی به داعش پرداخته است. گزارش به نقش پررنگ ترکیه در روند پیوستن اتباع اروپایی به داعش پرداخته و نوشته نیروهای خارجی پس از ورود به فرودگاه استانبول با استفاده از پروازهای داخلی ترکیه به شهرهای مرزی با سوریه رفته و سپس از مسیرهایی مشهور وارد سوریه میشوند.
این گزارش پس از مرور کارزار سنگین تبلیغی در فضای مجازی برای جذب این افراد و توضیح چرایی موثر بودن این تلاشها، به توصیف وضعیت شهروندان اروپایی در رقه مرکز حکومت داعش پرداخته است. نکته مهم این است که برای این اتباع اروپایی، وضعیت سوریه در قیاس با جهاد در کوههای افغانستان بسیار بهتر است و به همین دلیل آنها برای توصیف اعمال خود از هشتگ «جهاد پنج ستاره» در فضای مجازی استفاده میکنند.
بعضی از این اتباع اروپایی پیش از رسیدن به سوریه سابقه دست زدن به اسلحه را نداشتهاند و بعد از ورود به سوریه چنین آموزشهایی دریافت کردهاند. بعضی اتباع اروپایی در این دوره در قتل و کشتار همراه داعش بودهاند و برخی از انها به حملات انتحاری نیز دست زدهاند.
گروگانهای رهایی یافته از دست داعش گزارش دادهاند که اتباع اروپایی برای داعش نیروهایی کارآمد هستند. از انها به عنوان زندانبان گروگانهای غربی و برای ارتباط برقرار کردن با خانوادههای انها برای باج گیری استفاده میشود.
یک موسسه تحقیقات امنیتی در نیویورک به نام Soufan Group برآورد کرده است که تا پایان ماه می حدود 12هزار جنگجوی خارجی از 81 کشور و از جمله سه هزار تبعه غربی به داعش پیوستهاند. پیشبینی شده است که این تعداد پس از اعلام خلافت در 29 ژوئن با سرعت بیشتری افزایش یافته باشد. به این ترتیب جذب نیروی خارجی بسیار سریعتر از جنگ در افغانستان در دهه 1980 و در عراق پس از حمله امریکا در سال 2003 بوده است. جدول زیر، تعداد اعضای خارجی داعش را در دو دسته کشورهای دور و نزدیک و با عدد برای نشان دادن تعداد انها و با نمودار میلهای برای مقایسه تعداد نسبت به جمعیت کشورها نشان داده است.
گزارشها حاکی از این است که در حالی که بیشتر اعضای غربی داعش زیر 40 سال سن دارند، اکنون ده تا پانزده درصد آنهایی که به سوریه میروند زن هستند.