در زمان ناصرالدین شاه تیراژ کتاب چاپ سنگی ۷۵۰ نسخه بود، اکنون فقط ۳۰۰ نسخه!
«در عصر ناصرالدین شاه که ایران جمعیتی حدود 6 تا 7 میلیون نفر بیشتر نداشت و کتاب ها هم چاپ سنگی بود، تیراژ 750 نسخه بود اما من که هفته گذشته برای انتشار مجموعه مقالاتم در انتشارات امیرکبیر صحبت کردم، تیراژ را فقط 300 نسخه اعلام کردند که این اسف انگیز و فاجعه بار است.»
«بازگرداندن اعتماد به جامعه کتابخوان، مستلزم زمان است و باید که تداوم داشته باشد.» این نکته ای بود که «سید علی آل داود» در گفت و گو با «آفتاب» بیان کرد.
آل داود که مدیر بخش حقوق ایران مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی است، ارزیابی‌اش از فضای فرهنگ کشور را در یک سال گذشته ی دولت تدبیر و امید چنین ابراز کرد: «اگر بنا باشد این فضا را در ابعاد مختلف فرهنگ در نظر بگیریم، «مراکز فرهنگی» که در هشت سال گذشته، دچار محدودیت محدودیت بودند و بعضی قسمت هایشان دچار افت فعالیت و حتی تعطیلی شدند و نویسنده ها و پژوهشگرانشان مجبور شدند که به کارهای دیگر بپردازند، هنوز رفع نشده است. به ویژه آنکه بودجه های کمی که در اختیارشان قرار می گرفت و آن زمان، قطع شده بود، هنوز و پس از یک سال، برای پرداخت مجدد آنف تصمیمی گرفته نشده و آنها شرایط دشواری را می گذرانند. البته فضای «دانشگاه»های کشور دچار تحول شده است و اساتیدی که به اجبار و به ناحق بازنشسته و یا حتی اخراج شده بودند، دوباره به دانشگاه بازگشته اند. چراکه برخی از اینها اگرچه ممکن است سنوات تدریس شان به پایان رسیده بود اما از آنجا که در رشته خود استاد بودند، حیف بود که دیگر در دانشگاه نباشند.»
این پژوهشگر حوزه تاریخ و ادبیات، در ادامه درباره وضعیت حوزه کتاب گفت: «البته خوشبختانه در حوزه «کتاب»، برخی کتاب هایی که در سال های گذشته اجازه نشر نداشتند، به تازگی مجوز نشر گرفتند اما هنوز مشکل اصلی، کمبود تیراژ و فزونی قیمت است. شما ببینید در عصر ناصرالدین شاه که ایران جمعیتی حدود 6 تا 7 میلیون نفر بیشتر نداشت و کتاب ها هم چاپ سنگی بود، تیراژ 750 نسخه بود اما من که هفته گذشته برای انتشار مجموعه مقالاتم در انتشارات امیرکبیر صحبت کردم، تیراژ را فقط 300 نسخه اعلام کردند که این اسف انگیز و فاجعه بار است.
وی ادامه داد:نمی توان در یک سال گفت که میزان مطالعه چه تغییری کرده است. چراکه این روند، مستلزم گذشت زمان است و باید تداوم یابد. اگرچه برخورد وزارت ارشاد با اصحاب قلم به سمت باز شدن رفته است اما باید که ادامه یابد و مسلما تاثیرگذار خواهد بود که نشانه هایش وجود دارد.»
آل داود البته درباره سنگینی سایه سیاست بر فرهنگ خاطرنشان ساخت: «بعضی سازمان های زیرمجموعه وزارت ارشاد هستند که به سبب نفوذی که دارند، موازی کاری کرده و برای کتاب هایی که ارشاد، خود مجوزشان را صادر کرده، ممانعت ایجاد می کنند. اما در مقوله اقتصاد نشر، از آنجا همه عرصه ها دچار بحران هستند، تنها باید تسهیلاتی را فراهم کرد. این وظیفه مطبوعات و صدا و سیما است که فرهنگ کتابخوانی را رواج دهند نه آنکه افراد مثلا در مترو یا اتوبوس که می نشینند به جای مطالعه، با موبایل خود بازی کرده و وقت خود را به بطالت بگذرانند. باید کتاب تشویق و ترویج شود. در واقع حوزه فرهنگ، اگرچه پیشرفتی در انتظار بود نداشته است اما در مجموع فضای فرهنگ را روشن می بینم.»
