ظريف ميهمان كميسيون امنيت ملی خواهد بود
اختلاف‌نظر مجلس و دولت درباره روابط با انگليس و عربستان
همچنان برخي اختلاف نظرها بين وزارت امور خارجه و كميسيون امنيت ملي پابرجاست. اختلاف‌نظرهايي كه به گفته نايب‌رييس اين كميسيون به روابط كشورمان با عربستان و انگليس بر مي‌گردد.
موج انتقادات تند و تيز از سفر نيويورك در مجلس فرو نشسته است، اما همچنان برخي اختلاف نظرها بين وزارت امور خارجه و كميسيون امنيت ملي پابرجاست. اختلاف‌نظرهايي كه به گفته نايب‌رييس اين كميسيون به روابط كشورمان با عربستان و انگليس بر مي‌گردد.
روزنامه اعتماد در ادامه نوشته است: وزير امور خارجه احتمالا روز سه شنبه ميهمان مجلسي‌هاست تا هم گزارشي از سفر نيويورك به آنها ارايه كند و هم اينكه درباره اختلافاتي كه منصور حقيقت‌پور به آن اشاره كرده، به تبادل نظر با اعضاي كميسيون امنيت ملي سياست خارجي بپردازد. پيش از اين طيف‌هاي مخالف دولت و نمايندگان نزديك به جبهه پايداري با موضعي سرسختانه‌تر قصد داشتند تا محمدجواد ظريف را به مجلس بكشانند.
اين طيف از نمايندگان معتقد بودند كه اقدامات دولتي‌ها در سفر نيويورك «هيچ سودي» نداشته است. همچنين آنها نسبت به ديدار رييس‌جمهوري كشورمان با نخست وزير انگليس و سپس سخنان كامرون در مجمع عمومي سازمان ملل به‌شدت معترض بودند. تا آنجا كه حتي اسماعيل كوثري، يكي از منتقدان جدي سياست خارجي دولت از لزوم احضار ظريف به مجلس براي «پاسخگويي» به سوالاتي در همين رابطه سخن گفته بود. بعد از آن هم چهره‌هاي سياسي و رسانه‌هاي منتقد دولت رييس‌جمهوري و وزير امور خارجه را به «كم كاري» در سفر نيويورك متهم كردند. آنها معتقد بودند كه دولتي‌ها نتوانسته‌اند به درستي و در راستاي منافع ملي پاسخ اظهارات كامرون را بدهند. اين موضع اما قبل از بازگشت حسن روحاني به تهران با موضع‌گيري‌هايي كه اصولگرايان معتدل انجام دادند تا حدود زيادي تضعيف شد. هر چند همچنان هم بر حضور وزير امور خارجه در كميسيون امنيت ملي مجلس تاكيد جدي وجود دارد اما اين حضور ديگر حالت «احضار» ندارد.
مسوولان كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس گفته‌اند كه وزير خارجه براي دادن گزارشي از سفر نيويورك راهي بهارستان خواهد شد. گزارشي كه ارايه آن بعد از سفرها و اقدامات مهمي چون سفر نيويورك و مذاكره با 1+5 به اعتقاد برخي مجلس‌نشينان «طبيعي و معمولي» است. البته اتفاق ديگري در اين ميان از بار فشارها روي دوش وزير امور خارجه كاسته كه آن هم تكذيب اظهارات وي در شوراي روابط خارجي امريكاست. جايي كه عنوان شده بود ظريف در پاسخي به هاله اسفندياري از نگراني خود براي تاثير بي‌نتيجه ماندن مذاكرات بر نتايج انتخابات مجلس دهم و شكست موافقان دولت در اين رقابت سياسي سخن گفته است. رقباي سياسي دولت چند روزي اين نقل قول را هم بهانه خوبي براي حمله به ظريف و مجموعه دولت ديدند اما نهايتا با تكذيب وزير امور خارجه مشخص شد كه سخنان او در آن ديدار هم به صورتي نادرست ترجمه و منتقل شده است. شرايط كنوني به نظر مي‌رسد براي حضور وزير امور خارجه در مجلس بسيار مساعدتر از آن وضعيتي باشد كه همين يك هفته پيش وجود داشت. حالا حتي هستند كساني در مجلس كه مي‌گويند روحاني و دولت مسوول پاسخگويي به اظهارات كامرون نيستند. به عبارتي موافقان دولت هم نشان داده‌اند كه در برابر منتقدان و رقباي سياسي دولت از وزن قابل قبولي برخوردار هستند. اين وضعيت قطعا براي محمد جواد ظريف كه همين يك سال پيش حضوري پر حاشيه را در كميسيون امنيت ملي تجربه كرده بود، شايد مايه آرامش خاطر باشد. اما نه آنقدر كه بي‌هيچ دغدغه‌يي راهي بهارستان شود.
منصور حقيقت پور، نايب‌رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس ضمن آنكه گفته ظريف براي دادن «گزارش» از سفر نيويورك احتمالا روز سه شنبه را ميهمان مجلسي‌ها خواهد بود، تاكيد كرده كه «در زمينه مسائلي چون رابطه با انگلستان و عربستان سعودي اختلاف نظرهايي ميان كميسيون امنيت ملي و وزارت امور خارجه وجود دارد. » شايد ظريف هم در اين شرايط ترجيح بدهد كه اختلاف‌نظرها بين مجلس و دولت در حوزه سياست خارجي به مواردي از همين دست مربوط شود كه خيلي هم درگير شعارها و حاشيه‌هاي اضافي نشود. اصولگرايان معتدل هر چند بر خلاف تندروها سفر نيويورك را مثبت ارزيابي كرده و خيلي براي داوري در اين قضيه به حواشي آن نمي‌پردازند، اما همزمان هم معتقدند كه دولت بايد براي مواردي چون رابطه با انگليس و عرستان دست به عصاتر عمل كند. مخصوصا اينكه رييس‌جمهوري در سفر خود به نيويورك با ديداري كه با ديويد كامرون، نخست وزير انگليس انجام داد، نه تنها قفل 36 ساله يك ديدار را شكست بلكه به صورت غير مستقيم نشان داد كه دولتش مايل است تا روابط با انگليس را به حالت قبل و وضعيتي بهتر از وضعيت امروز برساند.
مجلس‌نشينان و ناظران هم عقيده و نزديك به دولت هم گفته‌اند كه «روابط دو كشور بر اساس يك سخنراني شكل نمي‌گيرد» تا بدين گونه راه براي بازگشت مناسبات دو كشور به سطحي عادي باز شود. تمايل دولت روحاني براي عادي‌سازي روابط با غرب ديگر موضوعي نيست كه براي ناظران پنهان باشد اما هنوز حتي برخي طيف‌هاي معتدل‌تر اصولگرا نيز با چشم ترديد به اين سياست نگاه مي‌كنند. درباره مناسبات ايران و كشورهاي عربي و علي‌الخصوص عربستان هم وضعيت تا حدود زيادي اينگونه است.
اين دو حوزه، يعني كشورهاي غربي و كشورهاي عربي دو حوزه اصلي بودند كه دولت‌هاي نهم و دهم سعي داشت تا فاصله خود را با آنها حفظ و حتي زيادتر كند. از ابتداي روي كار آمدن دولت يازدهم به موازات مذاكراتي كه دولت با غربي‌ها در دستور كار خود قرار داد، خيلي‌ها هم منتظر تغيير سياست و گسترش مناسبات با كشورهايي چون عربستان بودند.
در همين راستا بارها صحبت از سفر رييس‌جمهوري و حتي آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني به عربستان سعودي شده است. سفرهايي كه هر چند تاكنون عملي نشده‌اند اما عملي نشدن آنها به معناي تلاش براي نزديك بيشتر ايران و عربستان نيست. چه آنكه در قبال موضوع روابط با امريكا هم قضيه تقريبا همين‌طور است و در يك سال اخير تنش ميان دو كشور به مراتب كمتر از قبل شده است، هر چند انتظارها براي ديدار يا تجديد تماس بين روحاني و اوباما بي‌مورد بوده است. هر چند نايب‌رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس از اختلاف نظر با دولت بر سر روابط با انگليس و عربستان سخن گفته اما به نظر نمي‌رسد اين اختلاف نظر جاي نگراني چنداني براي وزير امور خارجه‌يي باشد كه در قبال سياست‌هاي محوري چون مذاكرات هسته‌يي سخت‌ترين حملات را از سوي منتقدان و رقباي سياسي دولت تجربه كرده است. چه آنكه حداقل اين اختلاف‌نظرها تدارك خاصي از سوي منتقدان دولت عليه وزارت امور خارجه را در پي نداشته و به نظر مي‌رسد بيشتر در سطح نظرات کارشناسي مورد بررسي قرار بگيرد.
