در کنار اختراع واژگان جدید، به این App هم جایزه ادبی اهدا کنید

عصر دیجیتال عصری عجیب است. آنقدر عجیب و پیچیده و دارای ابعاد گوناگون که اندیشمندانی همچون مانوئل کاستلز در باب ابعاد آن و تاثیرش بر زندگی بشر قلم فرسایی میکنند. این عصر و ظرفیت ها و پتانسیل های آن به قدری شایسته توجه است که البته پیرامون آن باید هم قلم فرسایی ها کرد.

به گزارش خرداد و به نقل از تابناک, یکی از ابزراهایی که البته این عصر به واسطه آن در حال توسعه و بروز ظرفیت های خود است، App هایی است که اکنون در فضای وب و به خصوص در گوشی های هوشمند مورد استفاده کاربران قرار میگیرد. App هایی که از بازی های سرگرم کننده و البته اعتیاد آور گرفته تا مدیریت کسب و کارهای بزرگ برای شما برنامه دارند.

این App ها البته میتوانند نقشی به سزا در معرفی و جهانی ساختن فرهنگ و تمدن نیز بازی کنند. مستقیم یا غیر مستقیم، با یا بدون قصد و نیت قبلی. امروز نگاهی میکنیم به یکی از این App ها که اتفاقا محصولی ملی و البته شخصی است و از نظر ما همانطور که اعلام کردیم، شایسته دریافت جایزه ادبی:

بدون شک بخش مهمی از فرهنگ و تمدن هر ملت، به خصوص ملتی مانند ایرانیان که یکی از دیرینه ترین تمدن های بشری را رقم زده است، در آثار کلاسیک و ادبی آن ملت نهفته است. آثاری که در مجموع بیانی از فرهنگ، رویکرد، رفتار، گفتار، اندیشه، ارتباطات و در مجموع همه کنش های اجتماعی و بشری آن ملت است.

تاریخ ادبیات ایران مملو از شعرا و نویسندگانی است که آثار برخی از مشهور ترین آنها در موزه ها و کتابخانه های بزرگ دنیا به عنوان آثار جاویدان تاریخی بشر معرفی و نگهداری میشود. به جرئت میتوان گفت که هیچ ملیتی بر روی کره خاک مانند ایرانیان دارای شعرا و نویسندگانی به این اندازه بزرگ و تا این اندازه پر شمار نیست. این را از آنجایی میتوان فهمید که تعداد این نویسندگان و شعرای بزرگ به اندازه ای است که نام بسیاری از آنها برای بسیاری از عموم مردم نا آشنا است.

یکی از مهمترین دلایلی که البته منجر به این موضوع شده است، در کنار شمار انبوه بزرگان ایرانی، عدم امکان معرفی همه آنها به واسطه ساختارهای فنی و اجتماعی گذشته بوده است که اکنون البته این ساختارها با ورود به عصر اطلاعات کاملا تحول یافته و همه چیز تغییر کرده است.

نمونه این تحول ساختاری را در ظهور App هایی میبینیم که این مجموعه های ادبی و کلاسیک را در یک جا جمع کرده و برای استفاده علاقمندان و پژوهشگران، به رایگان قرار میدهد. یکی از این App ها که البته کاملا اتفاقی با آن برخورد داشتیم – و این نشان از مهجور بودن برنامه نویسان خلاق ایرانی دارد – App ای است که به همین شکل تمامی شعرا و نویسندگان ایرانی و متون کلاسیک آنها را در یک جا جمع کرده است و در الگویی جالب و واسط کاربری ساده و خلاقانه برای کاربران عرضه میکند. App با نام مجموعه «اشعار فارسی»:

البته ما با نسخه وین فون این App آشنا شدیم و جستوی ما برای پیدا کردن نسخه اندروید و iOS آن متاسفانه بی نتیجه بود. البته برنامه هایی برای اندروید در همین حوزه و به همین شکل وجود دارد، اما نه این جامعیت و خلاقیت.

تقریبا نام هیچ شاعر و نویسنده کلاسیکی که در زمره نویسندگان ادبی باشد نیست که نام آنرا در فهرست بلند این برنامه پیدا نکنید. گفتیم که با نام هایی برخورد میکنید که حتی پیش از این به گوش شما هم نخورده است. نکته جالب آنکه اصلا تصور نکنید که تنها با شعرای کلاسیک سر و کار دارید. در اینجا متون شعرای معاصر و حتی خیلی معاصر هم در دست شما است:

نکته مهمتر در خصوص این App آن است که تصور نکنید از هر کدام از این شعرا تنها یک متن اصلی را در دست دارید. طراح این نرم افزار تا جایی که امکان داشته است، متون کتب همه نویسندگان و شعرا را به شکل کامل در این برنامه جای داده است. برای مثال نگاهی کنید به فهرست آثار مربوط به حافظ در این App:

از جمله خصوصیات خوب دیگر این App این است که خط و قم آن به رسم ادبی، خط نستعلیق است و همچنین کاربر در بخش تنظیمات این امکان را دارد که نوع قلم و اندازه آن را تعیین کند:

البته این App هنوز نیازمند کمی روتوش و اقدامات تکمیلی است. از جمله اینکه برخی امکانات تسهیلی برای جستجوی اشعار و ابیات، ورق زدن آثار بدون نیاز به خارج شدن از غزل یا شعر و امکانات دیگر از جمله امکان اشتراک گذاری آن بر روی شبکه های اجتماعی برای کامل بودن این ابزار لازم است.

همچنین برخی از اشتباهات و نقایص در برخی از بخش های دیده میشود. برای مثال در گلستان سعدی برخی از حکایات به شکل کامل درج نشده و قسمت هایی از برخی حکایات گویا جا مانده است. اما در مجموع این App یک برنامه فوق العاده برای معرفی شعرا و نویسندگان ایرانی و آثار بی نظیر آنها است و قطعا در نسخه های بعدی با حمایت بیشتر میتواند بهتر از این هم باشد.

این App بدون شک زمان زیادی را از طراح خود گرفته است و از آنجایی که به شکل رایگان در اختیار کاربران قرار گرفته میتواند نشان از ذوق و عشق طراح آن به ادبیات ایران داشته باشد. اکنون شما با یک App رایگان کتابخانه ای از دیوان و آثار ادبی شعرای این مرز و بوم را در اختیار دارید. کتابخانه ای که قیمت کاغذی آن میتواند حداقل صد هزار تومان باشد.

اکنون مسئولان فرهنگستان زبان و ادب پارسی باید چند نکته را مد نظر قرار دهند. این که این App و بسیاری دیگر از نمونه های مشابه آن، خواسته یا نا خواسته حرکتی را در راستای معرفی بزرگان این مرز و بوم و پاسداری از میراث ادبی ایران آغاز کرده اند. اتفاقا در عصر اطلاعات راه و ابزار پاسداری این میراث و معرفی آن همین است. پس بدون شک تولید محتوای اینچنینی در کنار اختراع و ابداع واژگان جدیدی برای صیانت از ادب و زبان فارسی از اوجب واجبات است.

نکته دوم آنکه این مسئولان برای حمایت از این گونه طرح ها و پروژه ها باید همت مسئولانه کرده و از طراحان آنها حمایت های مادی و به ویژه معنوی به عمل آورند. قطعا این موارد تاثیر به سزایی در شناخت عموم ایرانیان از میراث تمدنی و تاریخ ادبی خود دارد که شاید سالها کار متفرقه نتواند داشته باشد.

از سویی همانگونه که میبینید برای حفظ زبان و ادب پارسی نیازی به تعریف پروژه های کلان با ردیف های بودجه ای کهکشانی هم نیست. یک App رایگان شاید مسیری را که قرار است با میلیونها تومان هزینه و ساختارهای عریض و طویل طی شود در چشم به هم زدنی طی میکند و این معجزه عصر اطلاعات است.

و اگر فرهنگستان زبان و ادب فارسی و سایر نهادهای متولی حمایت از میراث تمدنی و فرهنگی ایران نخواهند پیشگام در این مسیر باشند، از چه کسی باید توقع داشت؟ به واقع زمانی وجوب این موضوع بر ما روشن میشود که حکایت های گلستان سعدی و غزلیات حافظ و قصه های پر مغز و شیرین کلیله و دمنه و نقاشی های منوچهری از طبیعت و قدرت زبان خاقانی و هزاران نکته دیگر از ادبیات ایران را در این App ورق بزنیم و ساعت ها با آن مشغول باشیم.

البته طراح این ابزار در بخش معرفی آن که بسیار کوتاه است، آدرس ایمیلی برای تماس و شماره حسابی برای کمک به ترقی این ابزار معرفی کرده است. اما ما معتقدیم که در کنار این کمک های مردمی و اغلب شخصی، این طرح ها نیازمند حمایت معنوی و مادی حساب شده و با برنامه از سوی نهادهای متولی و ذیربط است:

این App از Store مایکروسافت قابل دانلود بر روی گوش های وین فون و همچنین ویندوز 8 و 8.1 است. شما نمونه های مشابه را در اندروید و iOS در بخش نظرات معرفی کنید.