خشکسالی و خطر خشک شدن رودخانه زهره

استان خوزستان با دارا بودن رودخانه های کارون ،کرخه ، جراحی ، دز ، مارون ، اروند ، شاوور و زهره 33 درصد آب های جاری کشور را به خود اختصاص داده است.این رودخانه ها عمدتا ازکوهستان های چهارمحال و بختیاری ، لرستان و فارس سرچشمه می گیرند و از شمال و شرق بــه سوی جنوب غربی به جلگه های خوزستان سرازیر می شوند و این منطقه را حاصلخیز و آباد می کنند.
رودخانه زهره به طول284کیلومتر در شرق خوزستان و در شهر هندیجان قراردارد از سه شاخه خیرآباد،شولستان (آب شور) و فهلیان تشکیل می شود.
دهکردی معاون حفاظت و بهره برداری سازمان آب و برق استان خوزستان می گوید: رودخانه زهره به علت نداشتن سد تنظیم آب در سال های اخیر دچار خشکسالی شده و به شرایط بـحران رسیده است.
وی دربـاره شوری آب رودخانه می گویـد : علت این امرکاهش جریان آب رودخانـه و قرار گرفتن رودخانه در شرایط اقلیمی خشک است .
وی می افزایـد : بـر اساس برنامه ریزی های صوررت گرفته مقرر شده 5 متر مکعب آب از 2 سد آسک
( در استان فارس ) وکوثر (در کهکیلویه و بویراحمد) به رودخانه زهره وارد شود و مـوجـب افـزایـش
دبی آب رودخانه شـود.
مدیرجهاد کشاورزی هندیجان هم می گویـد : هـزار و662 هـزار هکتار زمین کشاورزی در شهرستان هندیجان وجود دارد کـه تنها 480 هزار هکتارآن آبیاری شده است.
محسنی می افزاید : نبود آب موجب ایجاد خسارت بـه زمین های کشاورزی کشاورزان شده است .
سطح زیرکشتی که با این مقدار کم آب آبیاری می شود پس از بــرداشت محصول به شوره زار تبدیل
می شود.
محسنی می گوید: اراضی محدوده هندیجان 24هزار هکتار است که در این اراضی گندم ، جو،
صیفی جات وغیره کاشته می شود همچنین کشت امسال هزار و 662 هزار هکتار است که اگر با مشکل بــی آب همانند سال های قبل روبرو باشیم ، امسال کشت تابستانه نخواهیم داشت.
مدیرجهاد کشاورزی هندیجان با اشاره به اینکه درصدی از آب آشامیدنی مردم هندیجان از رودخــانه زهره تامین می شود می افزاید: آب جاری موجود در رودخانه زهره آب برگشتی از دریای خلیج فارس و زه آب کشاورزی است که مقدار شوری آن را دو چندان کرده است.
وی می گوید: میزانEC ( شوری آب ) رودخانه زهره هم اکنون به 9هزار و 700رسیده است این در حالی است که در شرایط نرمال میزان EC رودخانه هزار و500 است.
فتح الله یاری رئیس نظام صنفی کشاورزی هندیجان هم می گویـد: 3 هزار خانواده کشاورز هندیجانی برای آبیاری 23هزار هکتار زمین کشاورزی خود از آب رودخانه استفاده می کنند که موجب شور شدن زمین هایشان شده است.
وی می افزاید: مقرر شده است 83 هزار هکتار از زمین های کشاورزی شهرستان هندیجان بـا استفاده از آب سد کوثر که در پایین دست سد آسک قرار دارد، آبیاری شوند اما به دلیل رها سازی آب سد کوثر
در بخش زیدون وامیدیه (بالا دست شهرستان ههندیجان )و برداشت بی رویه از کانال زیدوین این طرح اجرا نشده است.
یاری می گوید: با مدیران سازمان حفاظت آب رودخانه های استان خوزستان مکاتباتی در این زمینه انجام شد اما به دلیل اینکه بر آب سد تا پایین دست کنترل صورت نمی گیرد ترتیب اثری داده نشد .
رئیس نظام صنفی کشاورزی هندیجان می گوید: جزر و مد دریا در پایین دست رودخانه زهره سیاهی و شوری آب را تشدید می کند به طوری امسال بیش از دو سوم 4 هزار هکتار کنجد سطح زیر کشت به همین علت نابود شد.
فرج الهی فرماندار هندیجان هم می گویـد: آب کشاورزی و آشامیدنی مردم این شهرستان از رودخانه
تامین می شود بارندگی امسال موجب شد تا شوری به عمق زمین رفته و از آنجا به رودخانه وارد شودو در نهایت باعث بالا رفتن EC آب رودخانه شود به طوری که جزر و مد دریا اینگونه موجب شوری آب نشده بود.
وی درباره راهکار های این مشکل می گوید: در صورتی که 5 متر مکعب آب از سد چم شیر(گچساران) به رودخانه سرازیر شوداین مشکل تا حدودی برطرف خواهد شد.
عبدالحسین پارسی یکی از کشاورزان هندیجانی می گوید : من پارسال در 50 هکتار زمین کشاورزی خود همواره صیفی جات می کاشتم اما امسال فقط یونجه و گندم کاشته ام.
وی می گوید: کشاورزان این منطقه با مشکل کمبود و شوری آب روبرو هستند بیش از 30هزار راس از گوسفندانم به این دلیل تلف شده اند.
پارسی می افزاید:کشاورزان شهرستان زیدون از کانال آب10 اینچی استفاده می کردند اما حال شب ها به وسلیه بیل مکانیکی عمق این کانال ها به 50 اینچ رسیده است.
ابراهیم خلیلی مقدم دیگر کشاورز هندیجانی می گوید: رودخانه خشک شده است آبی که از سردست زیدون می آمد حال دیگر نمی آید.
وی می گوید :90 روستای هندیجان از دو ملا بزرگ تا چم خلف با مشکل آب روبرو ست. به همین علت کشت یونجه راهم رها کرده ایم.
سیدی کشاورز زیدونی می گوید: محمود آباد آخرین روستای خیرآباد است که با انتقال آب شیرین به وسلیه لوله های 50 اینچی آب را به بوشهر ودیلم منتقل می کنند.
عجم گرد مسئـول تـامین آب شبــکه سـازمان حفاظت وبهره برداری خوزستان می گویـد: مصرف آب کشاورزی نداریم اگر برداشتی از رودخانه صورت می گیرد برداشت آزاد کشاورزان است.
در هندیجان شبکه آب در حال احداث است. ولی به علت ساخت شبکه های فرعی هنوز به پایان نرسیده است.
میری مدیر حفاظت وبهره برداری منابع آب خوزستان در مورد آب کشاورزی هندیجان می گوید: هم اکنون در منطقه هندیجان صرفا100 هکتارکشت بدون قرار داد وجود داردکه با مشکل کیفی آب
مواجه است.
وی می افزاید: از نظر کمیت نیز آب رودخانه زهره در حال خشک شدن است و همکاری نکردن مدیر
ان سد کوثر و به تبع عدم رهاسازی آب، علت خشکی رودخانه است.
سدکوثر در استان کهگیلویه است و به همین دلیل اقدامی برای بهبود وضعیت آب صورت نمی‌گیرد و
آبی رهاسازی نمی‌شود.
فرج‌الهی فرماندارهندیجان نیز می گوید: انتظار داریم در استان تهران، جلسه‌ای با حضور متولیان سد کوثر از 2 استان خوزستان و کهگیلویه برگزار شود تا به اندازه کافی آب مورد نیاز برای هندیجان رهاسازی و رودخانه زهره مجدد احیاء شود.
وی افزود:از آنجایی که آب کوثر شیرین است، درصورت افزایش کمیت آب،کیفیت و شوری آب تغییر می‌یابد.