بعد از جنجالي شدن ماجراي مهاجرت غيرقانوني ايراني ها به استراليا، دولت اندونزي سياستي در پيش گرفت که براساس آن صدور رواديد در بدو ورود براي ايرانيان لغو شد. به همين دليل مدتي است ايرانياني که قصد دارند به منظور سياحت، تجارت يا ديدار با اقوام خود به اندونزي بروند براي گرفتن رواديد با مشکل روبه رو شده اند؛ براي نمونه کمتر آژانس مسافرتي خدمات صدور رواديد اندونزي را ارائه کرده و آژانس هايي که در اين زمينه فعاليت مي کنند هم رقم هاي بالايي از مسافران درخواست مي کنند. براي اين که از چند و چون اين ماجرا بيشتر بدانيم به سفارت اندونزي در تهران رفتيم جايي که بر خلاف ديگر سفارتخانه ها که معمولابا عکس هايي از جاذبه هاي توريستي آن کشور تزئين شده است، در و ديوارهايش پر است از عکس هايي که سفير اين کشور از مکان هاي ديدني ايران گرفته است. در اين گفت وگو ديان ويرنجوريت، سفير اندونزي در تهران از شرايط صدور رواديد و آمار ايرانيان زنداني در کشورش مي گويد.
سفارت اندونزي به چه افرادي رواديد مي دهد؟ چون اشخاصي که به سفارت شما مراجعه مي کنند، مي گويند شرايط براي گرفتن رواديد اندونزي خيلي سخت شده است.
بايد بگويم گرفتن رواديد اندونزي آنقدر سخت نيست و مانند ديگر کشورهاست و هر شخصي که شرايط آن را داشته باشد، مي تواند رواديد بگيرد؛ يعني حتي شرايط آن از برخي کشورها راحت تر است. زماني که رواديد در بدو ورود به ايراني ها داده مي شد، شرايط راحت تر بود و تا مدتي قبل سياست ما به اين شکل بود، چون ايران را کشور دوست و برادر مي دانيم، ولي متاسفانه برخي، از اين تسهيلات سوءاستفاده و مشکلاتي ايجاد کردند.
منظور شما افرادي است که مي خواهند غيرقانوني به استراليا بروند؟
درست است. وقتي ما تسهيلات صدور رواديد در بدو ورود ارائه مي کرديم، برخي ايراني ها به اندونزي مي آمدند، اما قصدشان اين بود که خود را به استراليا برسانند. در واقع آنها از اين تسهيلات استفاده نادرست مي کردند. اين در حالي است که خيلي از ايرانيان وقتي اين تسهيلات ارائه مي شد هم براي گرفتن رواديد به سفارت مي آمدند. آنها افرادي هستند که واقعا به قصد گردشگري و تجارت به اندونزي مي روند. اين افراد چون نيت و مقصود درستي دارند، قبل از سفر رواديد مي گيرند. مشکل را افرادي ايجاد کردند که با گرفتن رواديد در بدو ورود، ديگر به کشور خود برنگشتند.
آماري از اين افراد داريد؟
بررسي هاي ما نشان مي دهد از هر ده ايراني که از اين تسهيلات استفاده مي کرد و به اندونزي مي رفت، پنج نفرشان به ايران برنمي گشتند. به احتمال زياد آنها افرادي بودند که مي خواستند خودشان را به استراليا برسانند، در حالي که افرادي که قصد دارند به اين شکل خود را به استراليا برسانند، ممکن است در اندونزي جرائم ديگري نيز مرتکب شوند. اکنون صدها ايراني در زندان هاي اندونزي هستند.
آنها مرتکب چه جرم هايي شده اند؟
بيشتر آنها در ارتباط با قاچاق مواد مخدر و مهاجرت غيرقانوني دستگير شده اند.
آمار برخي از سايت هاي خبري را که از وجود 5000 ايراني در زندان و بازداشتگاه هاي اندونزي حکايت دارد، تائيد مي کنيد؟
نه، نمي توانم دقيق درباره اين آمار صحبت کنم، چون تعداد اين افراد در بازداشتگاه ها تغيير مي کند، يعني روزانه برخي آزاد شده و تعدادي هم دستگير يا منتقل مي شوند به همين دليل نمي توانيم عدد مشخصي بگوييم، اما مي توانم بگويم حدود 4000 نفر در بازداشتگاه هاي موقت هستند، البته تعداد اين افراد هم متغير است، چون ما با سازمان بين المللي مهاجرت همکاري مي کنيم.
اين آمار حدودي را چگونه محاسبه مي کنيد؟
بر اساس آمار زماني که تسهيلات صدور رواديد در بدو ورود ارائه مي شد، سالانه 18 هزار ايراني به اندونزي سفر مي کردند و معمولانصف آنها به کشور خود برنمي گشتند. با توجه به اين آمار مي توان گفت حدود 9000 ايراني تاکنون به کشور خود برنگشته اند، علاوه براين اگر فرض کنيم نيمي از اين افراد هم موفق شده اند خود را به استراليا برسانند مي توان حدس زد حدود 4000 نفر در زندان و بازداشتگاه هاي موقت اندونزي هستند.
از تعداد ايراني هايي که به دليل قاچاق مواد مخدر محکوم به اعدام شده اند، چه آماري داريد؟
اکنون 47 ايراني بر اساس مدارک قابل استناد به اعدام محکوم شده اند.
آيا تاکنون از اين 47 نفر کسي اعدام شده است؟
نه. هيچ کدام از آنها تاکنون اعدام نشده اند؛ چرا که ما ايران را جزو کشورهاي دوست و برادر خود مي دانيم. اين در حالي است که حکم قاچاقچيان آفريقايي يا مالزيايي اجرا شده، ولي هنوز حکم ايراني ها اجرا نشده است.
قرار بود زندانيان ايراني با اندونزيايي هايي که در ايران زنداني هستند، مبادله شوند. اين طرح در چه مرحله اي است؟
به نظر من مبادله 47 زنداني ايراني با سه زنداني اندونزيايي عادلانه نيست، افراد محکوم به اعدام با دلايل محکمي محکوم شده اند. براي نمونه دوست خود من که مصرف کننده ساده مواد مخدر بود با مقدار خيلي خيلي کم مواد در اندونزي دستگير و به چند سال زندان محکوم شده است، حالاجرم اشخاصي که مقدار زيادي مواد مخدر وارد اندونزي کرده اند، بيشتر است. همه مي دانند در اندونزي مجازات حمل مواد مخدر سنگين است. اگر شخصي با دانستن همه اين نکات بخواهد مواد مخدر به کشور من منتقل کند، يعني با قانون اندونزي مبارزه مي کند، به همين دليل بايد سرانجام کارش را هم بپذيرد، البته منظور من قاچاقچيان همه کشورها است؛ زيرا اگر اين افراد موفق به قاچاق مواد مخدر شوند هزاران نفر از جوانان کشور ما بي آينده و بدبخت مي شوند. به نظر من قاچاقچيان مواد مخدر در هر جاي دنيا بايد مجازات شوند.
دولت اندونزي براي کم کردن تعداد مهاجران غيرقانوني بجز لغو صدور رواديد در بدو ورود، برنامه هاي ديگري را عملي کرده است؟
دولت اندونزي سعي کرد قبل از لغو صدور رواديد در بدو ورود براي ايراني ها با روش هاي گام به گام تعداد افرادي را که مي خواهند به اين شکل به استراليا بروند، کم کند. براي نمونه ما از مسافران خواستيم هنگام ورود به اندونزي حتما بليت برگشت به کشور خود را داشته باشند، ولي برخي بليت برگشت را تهيه مي کردند، اما وقتي وارد خاک اندونزي مي شدند، بليت برگشت را کنسل کرده و پول خودرا پس مي گرفتند. برنامه ديگر اجباري کردن رزرو هتل بود، اما با توجه به آنلاين انجام شدن اين کار، اين برنامه هم جواب نداد. راهکار ديگري که آزمايش شد اين بود که متقاضيان سفر به اندونزي بايد شخصي را به عنوان رابط در اندونزي معرفي مي کردند، اما بعد از مدتي متوجه شديم برخي يک شخص رابط را معرفي مي کردند که فقط شماره تلفن و نام او تغيير مي کرد. يکي ديگر از راه هايي که قبل از اين که رواديد بدو ورود را برداريم، آزمايش شد اين بود که در فرودگاه با برخي مسافران ايراني مصاحبه مي کرديم. جالب است بدانيد برخي خود را تاجر معرفي مي کردند که حتي بلد نبودند انگليسي حرف بزنند يا دست کم نحوه پوشش شان با گفته هايشان متفاوت بود.
اما بلد نبودن زبان انگليسي يا پوشش نامناسب نمي تواند ملاک خوبي باشد؟
درست است، اما نکته اينجاست که اين افراد مي توانند براحتي مورد سوءاستفاده مالي قرار بگيرند؛ زيرا در هر جاي دنيا ممکن است مامور فاسد وجود داشته باشد و اگر در فرودگاه اندونزي اين افراد با ماموران فاسد روبه رو شوند، مجبور به پرداخت رشوه خواهند شد، ما دوست نداريم چنين اتفاقاتي رخ بدهد. دولت اندونزي براي اين که جلوي اين مشکلات را بگيرد، گام به گام پيش رفت تا راهکارهايي پيدا کند به همين دليل مي توانم بگويم اين تصميم ناگهاني و يک روزه گرفته نشده است.
اين تغيير سياست تا چه زماني اجرا مي شود؟
مساله اين است که هدف لغو صدور رواديد در بدو ورود فقط ايراني ها نيستند. ما از قبل اين تسهيلات را براي چند کشور محدود کرده ايم، ولي اين تسهيلات مورد بازنگري قرار مي گيرد و به اين شکل نيست که تا ابد باشد. بايد ديد تاثيرات مثبت آن چگونه است. شايد وقتي ديديم اين روش جواب نداد آن را تغيير بدهيم. به هر حال بعد از مطالعات و تحقيقات زيادي که روي اين مساله شد، دولت اندونزي با صلاحديد وزارت امور خارجه، دادگستري و پليس و ديگر مسئولان تصميم گرفت صدور رواديد در بدو ورود را براي ايراني ها لغو کند، زيرا به نتيجه رسيديم اين کار براي اندونزي مشکل ايجاد مي کند. البته بايد اضافه کنم اين ماجرا بجز ما براي ايران هم مشکل ساز شده بود، زيرا اگر با سفير ايران در اندونزي حرف بزنيد، خواهيد شنيد هر روز ايرانيان زيادي براي دريافت کمک به سفارت مراجعه مي کنند.
تاکنون بجز ايران صدور رواديد در بدو ورود براي چه کشورهايي لغو شده است؟
20 کشور در اين فهرست وجود دارد که ما به اتباع آنها با دقت بيشتري رواديد مي دهيم، در اين فهرست ايران کشور چهارم است و بعد از افغانستان، پاکستان و سريلانکا قرار مي گيرد.
به نظر مي رسد با اطلاع رساني هاي انجام شده همه مي دانند از راه غير قانوني در اندونزي نمي توانند به استراليا برسند، زيرا اگر خيلي خوش شانس باشند و قايق شان غرق نشود در پاپوآي گينه نو اسکان داده مي شوند. به همين دليل فکر نمي کنيد سياست جديدتان کمي سختگيرانه باشد؟
فرستادن مهاجران غيرقانوني به گينه نو سياست استرالياست. ما دوست نداريم ايراني ها از کشور ما براي مهاجرت غيرقانوني به استراليا استفاده کنند. ما مي خواهيم ايراني ها براي گردش و تجارت به اندونزي بيايند و از جاذبه هاي گردشگري ما لذت ببرند. از زماني که تسهيلات صدور رواديد در بدو ورود لغو شده است، تقاضا براي صدور رواديد بيشتر شده، اما هنوز علاقه مهاجرت غيرقانوني از اندونزي به استراليا در برخي وجود دارد. بگذاريد دوباره بگويم هدف ما سخت کردن شرايط براي ايراني ها نيست. ما نمي خواهيم تعداد گردشگران ايراني کم شود، بلکه مي خواهيم از عواقب ناگوار مهاجرت غيرقانوني کم کنيم.
ولي به نظر نمي رسد هدف شما جذب گردشگر بيشتر باشد، چون آژانس هاي مسافرتي مي گويند گرفتن رواديد کشور شما سخت است و برخي براي گرفتن رواديد 220 دلار طلب مي کنند، در حالي که سفارت براي صدور رواديد فقط 45 دلار مي گيرد، اين ماجرا را چگونه توضيح مي دهيد؟
ما به هيچ آژانسي حق نداده ايم دنبال کار رواديد براي گردشگران ايراني باشد، زيرا هر فردي که قصد سفر به اندونزي دارد، بايد خودش به سفارت اندونزي مراجعه کند. حتي ما قبل از برداشتن تسهيلات صدور رواديد در بدو ورود با آژانس هاي مسافرتي و نمايندگان آنها، جلسه اي برگزار کرده و درباره سياست جديد اطلاع رساني کرديم. آن موقع آژانس هاي زيادي از ما درخواست کردند بگذاريم آنها براي مسافران رواديد بگيرند، ولي ما قبول نکرده و مي گوييم امکان ندارد ما به آژانس هاي مسافرتي چنين اجازه اي بدهيم. مسافران مي توانند با مراجعه به سفارت و پرداخت همان 45 دلار رواديد بگيرند. اگر برخي آژانس ها هزينه بيشتري طلب مي کنند مقصر ما نيستيم؛ ولي ممکن است اگر متقاضي زياد باشد و شرايط تعيير کند ما به چند آژانس اجازه بدهيم براي مسافران ويزا بگيرند.
افرادي که براي گرفتن رواديد به سفارت مي آيند بايد چه مدارکي همراه داشته باشند؟
اصل و کپي شناسنامه و کارت ملي، دو قطعه عکس4×6، بليت رفت و برگشت و برگه رزرو هتل علاوه براين متقاضي بايد فرم مربوط به رواديد را با حرف درشت لاتين پر کرده و به پرسش هاي مطرح شده درست جواب دهد. بايد يادآور شوم نيازي به پرينت حساب بانکي نيست، ولي ممکن است ما از افرادي که شخصي را در اندونزي نمي شناسند، بخواهيم گواهي اشتغال به کار ارائه کنند يا اگر افرادي مي خواهند به صورت تور يا گروهي از سوي آژانس مسافرتي به اندونزي بروند بايد با مدير آن آژانس صحبت کنيم.
مشکل ديگري که ايرانيان براي گرفتن رواديد با آن روبه رو هستند، اين است که سايت سفارت زبان فارسي ندارد. چه زماني اين مشکل را برطرف مي کنيد؟
اين يکي از نقاط ضعف ماست. مساله اين است که بايد روي آن کار کنيم، اما اين کار بودجه و وقت بيشتري مي خواهد.
روزانه چند درخواست صدور رواديد داريد؟
بين 35 تا 40 نفر.
صدور رواديد چقدر طول مي کشد؟
معمولاسه تا پنج روزه رواديد مي دهيم. دوباره تاکيد مي کنم که تصميم لغو صدور رواديد در بدو ورود براي ما تصميم ساده و آساني نبوده و شرايط سبب اين اجبار شده است.
آمار گردشگران ايراني در اندونزي بايد بالابرود
ديان ويرنجوريت، سفير اندونزي در تهران مي گويد يکي از طرفداران جاذبه هاي گردشگري ايران است و به همين دليل به نقاط مختلف کشور سفر کرده و عکاسي مي کند. او تاکيد مي کند يکي از هدف هاي مهمش بالابردن تعداد گردشگران ايراني در اندونزي است. سفير اندونزي در تهران ادامه مي دهد: به هيچ وجه دلم نمي خواهد تعداد گردشگران ايراني در اندونزي کم شود. يکي از هدف هاي من به عنوان سفير اندونزي اين است که گردشگري رونق بگيرد تا ايراني هاي بيشتري بتوانند به کشور من رفته و از زيبايي هاي اندونزي لذت ببرند. ايراني ها بايد فرهنگ متنوع ما را ديده و از ديدن جاذبه هاي گردشگري ما لذت ببرند.
سفير اندونزي در تهران با اشاره با آمار بالاي گردشگران ايراني در ترکيه عنوان مي کند: اکنون ما مي بينيم سالانه حدود دو ميليون ايراني به ترکيه رفته و هزاران دلار آنجا خرج مي کنند، در حالي که آنها با همين مبلغ مي توانند در اندونزي مکان هاي ديدني بيشتري را ببينند.
ويرنجوريت با بيان اين که مالزي درمقايسه با اندونزي کشور کوچک تري است، اما گردشگران ايراني در مالزي ده برابر اندونزي هستند،ادامه مي دهد: جالب اينجاست که اندونزي و مالزي فقط يک ساعت با هم فاصله دارند، هرچند بايد اضافه کنم از نظر مساحت اندونزي چند برابر مالزي است. بنابراين هدف من ارتقاي تعداد گردشگران ايراني به اندونزي است.
به گفته سفير اندونزي در تهران، هدف او و ديگر مسئولان اندونزي تحت فشار قرار دادن ايراني ها نيست، زيرا آنها دوست ندارند کشورشان محلي براي ترانزيت مهاجران غيرقانوني به استراليا باشد. ويرنجوريت تاکيد مي کند: برداشتن رواديد در بدو ورود تاثيري روي تعداد صدور رواديد براي ايراني ها ندارد. هر ايراني اي که بخواهد براي گردش به اندونزي برود، حتما مي تواند رواديد بگيرد.
منبع: جام جم