بوئينگ دركنگره آمريكا؛ آري يا خير؟
مجلس نمايندگان آمريكا طي يك راي‌گيري در هفتم ژوئيه متمم‌هايي را در لايحه بودجه با هدف متوقف كردن فروش هواپيماي بوئينگ به ايران تصويب كرد اما اين لايحه در كنگره به تصويب نهايي نرسيده است و اين در حالی است كه شركت بوئينگ به فروش هواپيماهاي خود به ايران نياز دارد، زيرا در شرايط كنوني بوئينگ با بحران اقتصادي رو به رو است. از سويي فروش ۵۰ ميليارد دلار هواپيما به ايران مي‌تواند اين شركت را احيا كند اما فشار لابي‌هاي صهیونیستی تا اندازه‌اي اين مساله را با تاخير مواجه كرده است. علاوه بر فشار لابي‌ها، نگراني‌هايي از سوي مخالفان فروش هواپيما به ايران وجود دارد كه ممكن است ايران اين هواپيماها را دستكاري كرده و آنها را تبديل به هوايپماهاي جنگنده كند كه البته اين مساله يك ادعاي كاملا بيهوده است. هواداران فروش بوئينگ نيز سخت بر اين باور هستند كه فروش بوئينگ در حقيقت با احياي اقتصاد آمريكا پيوند خورده است و به همين علت، لايحه مذكور در مجلس نمايندگان بدون ترديد با مخالفت‌هاي بسياري رو به رو خواهد شد و هنوز به تصويب نرسيده كه لازم الاجرا باشد. اما در صورت لازم الاجرا شدن رئيس‌جمهور آمريكا باراك اوباما مي‌تواند اين مصوبه را وتو كند. به نظرمی رسد که اجرايي شدن آن بعيد خواهد بود. ممكن است مذاكرات درون حزبي و درون سازماني در آمريكا ميان موافقان و مخالفان فروش بوئينگ جهت فروش هواپيماي آمريكايي به ايران صورت بگيرد. اگر بنا بر اين باشد كه شركت بوئينگ فروش هواپيماي خود را به ايران قطع كند، ازدیگرسو ايرباس هم نرم افزارهاي بسيار حساس خود را از اين شركت هواپيمايي در آمريكا خريداري مي‌كند و توقف فروش هواپيما به ايران شامل حال ايرباس هم خواهد شد. با توجه به اينكه فرانسه و آلمان با بحران شديد مالي رو به رو هستند، بنابرين فروش ۱۰۰ هواپيماي ايرباس مي‌تواند رونقي در صنعت هوانوردي فرانسه نيز به وجود آورد. توقف فروش بوئينگ از سوي آمريكا به ايران با فروش ايرباس به ايران دو مساله كاملا در هم تنيده شده‌اي هستند، چراكه ايران اعلام كرده است كه ظرف ۵ سال آينده حدود ۱۰۰ ميليارد دلار هواپيما بوئینگ و ايرباس خواهد خريد و اين رقم بسيار خيره‌كننده و هنگفتي است كه دو شركت مذكور نمي‌توانند از اين فرصت صرف نظر كنند. اگر از فشار لابي‌هاي صهیونیستی عبور كنند به طور قطع از اين فرصت به وجود آمده نخواهند گذشت. توقف فروش بوئينگ منجر به ايجاد وضعيت اقتصادي ناگواري در فراسه هم خواهد شد. به همين علت بعيد به نظر مي‌رسد كه قطع فروش بوئينگ به ايران در كنگره راي بياورد يا مورد موافقت فرانسوي‌ها هم قرار بگيرد. اما به هر روي برخلاف آنچه كه برخي‌ها تصور می کنندكه توقف فروش هواپيماي بوئينگ با روح برجام تناقض دارد بايد اذعان داشت كه توقف فروش بوئينگ ارتباط مستقیمی با مساله برجام ندارد، چرا كه در برجام حتي اشاره‌اي كوچك هم به فروش بوئينگ به ايران نيز نشده است.
