زنان مجلس نهم می‌گفتند زنان درخانه بنشينند
مطالبات جامعه زنان موضوع تازه‌اي نيست. از ديرباز مسائل و خواسته‌هاي زنان در ايران به عنوان يكي از حقوق بحق آنها همواره از سوي كنشگران اجتماعي و نماينده‌هاي زن مورد پيگيري قرار گرفته است. در اين مسير برخي ازمسائل چون رويكرد جناحي درمجالس گذشته تحقق مطالبات زنان را به تعويق مي‌انداخت. اكنون ورود زناني با رويكرد اعتدالي، اصلاحي آن هم با حمايت جريان اصلاح‌طلب و اعتدالي به مجلس دهم نه تنها كنشگران مسائل زنان بلكه بدنه اجتماعي اصلاح‌طلبان و به طور كل جامعه زنان را بر آن ساخت تا بيش از گذشته مطالبات زنان را پيگيری كنند و به تحقق آن نيز سرعت ببخشند. از اين رو در مرحله نخست لازم است در ابتداي امر چالش‌ها و سپس ضرورت‌ها و پس از آن اولويت‌هاي مسائل و مطالبات زنان مورد بررسي قرار گيرد، از اين رو«آرمان» ميزگردي با حضور شهربانو اماني فعال حوزه زنان و پروانه سلحشوري نماينده مجلس دهم براي پيگيري دغدغه‌هاي زنان برگزار كرد که متن آن را درادامه مي‌خوانید.
در دوره‌هاي اخير همواره عدم پويايي فراكسيون زنان درمجلس مورد بحث بوده است، نمايندگان اصلاح‌طلب و اعتدالي مجلس دهم تا چه اندازه مسائل زنان را در دستور كار قرار خواهند داد؟
سلحشوري: هر چند قضاوت درباره عملكرد فراكسيون كمي زود است اما زنان در اين فراكسيون عزم جدي دارند در يك بازه زماني مشخص، برنامه‌هايي را ارائه دهند تا براساس آن درچارچوب مشخصي گام‌هاي مهمي براساس ظرفيت هاي قانون اساسي برداشته شود. ما شاهد انتقادهايي نسبت به زنان در فضاي بيروني مجلس هستيم و همواره گفته مي‌شود كه «زنان»! اگر قرار است مساله اي درباره جامعه زنان در مجلس در دستور كار قرار گيرد در ابتدا زنان بايد آن را در فراكسيون مطرح و سپس به فضاي بيروني منتقل كنند، زيرا در غير اين صورت آسيب هاي ناشي از سخن غيركارشناسي و نسنجيده به اعضاي فراكسيون باز خواهد گشت. اما در مجمع جو بسيار مطلوبي در مجلس دهم به‌ويژه در فراكسيون زنان حاكم است.
فراكسيون زنان در مجلس بايد چه اولويت‌هايي را در دستور كار خود قرار دهد؟
اماني: اگر بخواهيم مجلس دهم را در حوزه زنان نسبت به مجالس قبلي مورد بررسي قرار دهيم به اين نتيجه مي‌رسيم كه طی دوران مجلس اول تا پايان مجلس چهارم، مساله سياسي خاصي در پارلمان مطرح نبود. در مجلس پنجم كه بيشتر فضاي مجلس در دست اصولگراها بود
۱۴ زن از دو جريان اصولگرا و اصلاح‌طلب در اين مجلس حضور داشتند كه در ميان آنها يك تفاهم نامه نانوشته ميان زنان مجلس به وجود آمد. در مجلس ششم همه اعضاي فراكسيون زنان از يك جريان سياسي اصلاح‌طلب بوده و اگر هم اختلاف سليقه‌اي ميان آنها وجود داشت در مساله زنان اختلاف سليقه‌اي ديده نمي‌شد. درمجالس هفتم، هشتم ونهم كه اكثريتي برآمده از جريان اصولگرا بود و فراكسيون زنان آن هم متشكل از زنان اصولگرا بود. در مجلس دهم نيز قريب به اتفاق زنان با ليست و حمايت اصلاح‌طلبان وارد مجلس شدند. بنابراين پرداختن به مسائل زنان و انتظار جامعه زنان از فراكسيون در ارتباط با فرايند پيگيري مطالبات زنان، بر اساس وعده بانوان نماينده و تجربه‌هاي گذشته در مجالس پيشين، افزايش یافته است. بانوان نماينده با برگزاري ۲ همايش علمي و تخصصي اين امكان را دارند كه نسبت به مطالبات زنان و عملكرد نماينده‌هاي اصولگرا در دوره اخير بررسي‌هاي لازم را به عمل بياورند تا به مسائلي از اين دست برسند كه نحوه پيگيري مطالبات زنان به عنوان نيمي از سرمايه‌هاي اجتماعي در مجلس نهم چگونه بوده است.
آيا مي‌توان گفت در مجلس دهم به دغدغه‌هاي زنان اهميت بیشتری داده مي‌شود؟
سلحشوري: نمايندگان كنوني هر يك رويكردهاي خاص خود را دارند و درعين حال زماني كه هر يك از آنها از ليست جداگانه‌اي وارد پارلماني مي‌شوند بايد به اصولي پايبند باشند. به طور مثال افراد براي انجام هر عملي در مجلس بايد به يك جمع‌بندي برسند. درحال حاضر انتقادهايي وجود دارد كه گفته مي‌شود افرادي كه با ليست اميد به مجلس راه پيدا كردند با برنامه‌هاي فراكسيون اميد همراه نبودند. آيا در اينجا مي‌توان گفت كه آنها براساس استقلال خود عمل كرده‌اند و كارشان درست بوده است؟ وابستگي به يك ليست خاص حكم مي‌كند براساس عقل جمعي حركت كرد، بنابراين فكر مي‌كنم حفظ استقلال و هويت فردي از يك سو و برخورداري از رويكردي خاص از سوي ديگر با هم منافاتي ندارند.
عملكرد زنان در مجلس گذشته تا چه اندازه بر اساس دغدغه‌هاي زنان بود؟
اماني: عملكرد گذشته بانوان نماينده تاثيرخوبي برافكار عمومي نداشت و نمي‌توان اين موارد را ناديده گرفت. نوع نگرش نمايندگان زن در مجلس نهم سبب شد كه آسيب‌هايي متوجه بخش‌هايي از جامعه شود. در حقيقت اگر بخواهيم عملكرد مجلس نهم را تقسيم‌بندي كنيم حتي در طرح‌ها و لوايحي كه آقايان فراموش مي‌كردند محدوديت‌هايي براي زنان ايجاد كنند، نمايندگان زن پيش‌تر و بيش از آنها قوانيني وضع مي‌كردند كه به نفع زنان نبود؛ قوانيني كه حقوق اساسي زنان را در نظر نمي‌گرفت.
مطالباتي كه از مجالس پيش بر زمين مانده چيست؟
سلحشوري: هر مجلسي يك بازه زماني خاصي دارد و پرداختن به مسائل گوناگون ازجمله زنان همكاري جمعي مي‌طلبد. هركس كه گمان مي‌برد به تنهايي مي‌تواند كاري در مجلس انجام دهد بي‌شك راه بسيار دشواري در پيش دارد. درحال حاضر افرادي اين انتقاد را نسبت به نمايندگاني زن درمجلس وارد مي‌كنند كه چرا طرح آماده نداريد؟ در حالي كه در پس هر طرحي اگر كار كارشناسي نباشد، ممكن است از سوي شوراي نگهبان يا نمايندگان مجلس رد شود. بنابراين نمي‌توان بدون كار كارشناسي طرحي را ارائه داد. زيرا سطحي نگري نسبت به هر مساله‌اي حتي مطالبات زنان نتيجه مطلوبي ندارد. بنابراين بايد درباره مشكلات و خواست هاي زنان با يك برنامه‌ريزي صحيح در يك بازه زماني روي آن كار كارشناسي صورت گرفته شود و در قالب طرح يا لايحه به مجلس ارائه شود. البته ترجيح نمايندگان زن بيشتر ارائه درقالب لايحه است كه بار مالي آن توسط دولت تامين شود و در نهايت با همكاري مسئولان و كارشناسان دولت مسائل مربوط به زنان را مطرح كنيم. بيش از ده سال از تصويب قانون مرتبط با بيمه زنان خانه‌دار مي‌گذرد اما همچنان به خاطر بعضي موانع اجراي آن معطل مانده، بيمه زنان خانه‌دار از سال ۸۷ به صورت بيمه صاحبان حرف و مشاغل اجرايي شده است. با اين وجود تنها درصد كمي از زنان از اين بيمه برخوردار شدند. به نظر مي‌رسد لازم است مواردي در مجلس شوراي اسلامي نسبت به اين لايحه لحاظ شود تا بيش از اين فرصت‌ها از دست نرود. به عنوان مثال مي‌توان از سهم درصدي كه زنان بايد پرداخت كنند كم كرد تا زنان بيشتري بتوانند از اين بيمه برخوردار شوند يا اينكه براساس اولويت در يك دوره تعريف شده زنان را بيمه كرد تا فشار بر دولت به يك‌باره افزايش نيابد و درعين حال زنان از حق بيمه برخوردار شوند، به عنوان مثال اولويت را باید به خانواده‌هاي زن سرپرست و زنان بدسرپرست داد.
علت اينكه زنان مجلس دغدغه مند با مسائل مختلف رودررو نمي‌شوند، چيست؟
اماني: تا استمرار كامل مجلس فرایندی طي خواهد شد. سال اول، سال ورود و آشنايي است. با توجه به اينكه زنان در اين مجلس تجربه پارلماني ندارند، سال دوم و سوم مفيد‌ترين سال در مجلس خواهد بود كه در اين دوسال نماينده‌ها به اندازه كافي فرصت جهت تحقق برنامه و مطالبات زنان را دارند، درسال چهارم مانند همه مجالس ديگر نماينده‌ها بر برنامه‌هاي انتخاباتي دوره بعد تمركز خواهند كرد. به هر رو در اين دوره زناني به مجلس راه پيدا كردند كه با توجه به برنامه‌ها و شعارهايشان مورد اقبال عمومي قرار گرفتند. بنابراين بايد نماينده‌ها به ويژه بانوان به راي اعتماد مردم پاسخ دهند. از سويي هر زمان كه مطالبات زنان سياسي شده است، محقق نشد. چراكه با تمام تلاشي كه كنشگران اجتماعي، فعالان حوزه زنان و نهادهاي مدني در اين حوزه انجام مي‌دهند و با توجه به اينكه يكي از نمادهاي بارز جمهوري اسلامي جامع عمل پوشاندن به اين خواسته‌ها بود، متاسفانه عده‌اي مطالبات بحق نيمي از جمعيت را كه تقويت‌كننده نسل‌هاي متعددي است و از سويي تاثيرات بسيار زيادي بر پيشرفت و توسعه كشور دارد، ناديده گرفتند. بنابراين اميد مي‌رود كه فراكسيون زنان در مجلس دهم خواسته‌هاي زنان را به عنوان نيمي از جمعيت اثرگذار، مولد و مشاركت‌كننده در توسعه كشور به وسيله تعامل با دو جريان سرشناس كشور مورد پيگيري قرار دهند.
اولويت‌هاي نخست بانوان نماينده شامل چه مسائلي مي‌شود؟
سلحشوري: از اولويت‌هاي مهم فراكسيون زنان اجراي موفق و افزودن احتمالا تبصره‌هايي به قانون بيمه زنان خانه‌دار است. اگر اقشار آسيب پذير جامعه را در اولويت قرار دهيم، برنامه‌ريزي نمايندگان بايد بر اساس كار عملي، قضائي و حقوقي باشد تا با همكاري دولت، مردم از قوانين كارآمد منتفع شوند. بهتر آن است كه عجولانه نسبت به حل مشكلات و مطالبات بر زمين مانده اقدام نشود. مطالبات قشرجوان كشور بسيار زياد و البته بحق است. اشتغال نيازهاي اوليه يك انسان براي ساختن زندگي‌اي مطلوب است. قطعا مسائلي مانند بهداشت، مسكن، ازدواج جوانان، خشونت عليه زنان و كودكان و حل مشكل فرزندان حاصل از ازدواج با اتباع خارجي و بدون شناسنامه از اولويت‌هاي ديگر نمايندگان زن در مجلس دهم خواهد بود.
نمايندگان از چه طريقي بايد مطالبات بخش‌هاي مربوط به زنان را در معرض بررسي قرا دهند؟
اماني: فعالان سياسي اصلاح‌طلب زن در انتقال تجربياتشان به زنان مجلس همكاري مي‌كنند. اكنون مطالبات مختلفي مبني بر مطالبات زنان از مجلس دهم به وجود آمده است. بانوان نماينده مي‌توانند اين مطالبات را براساس قانون و شرع در دستور كار قرار دهند. درحقيقت اين شبكه‌ها نقشه راهي براي مطالبات زنان كشور درمجلس دهم خواهد بود. حتي براي تحقق اين مهم نمايندگان مي‌توانند به ديدار چهره‌هايي سرشناس مانند علما در قم بروند و همين طور از مقام معظم رهبري نقشه راه بخواهند.
بي‌توجهي به خواسته‌هاي زنانه از جمله طرح لايحه‌هايي مانند افزايش مرخصي زنان و كاهش ساعت كاري آنها درحقيقت بيشتر فرصت شغلي اين دسته از زنان را از آنها سلب مي‌كرد. در اين زمينه نمايندگان در مجلس دهم چه برنامه‌اي دارند؟
سلحشوري: درباره لايحه كاهش ساعت كاري زنان كه از سوي شوراي نگهبان اعاده شده بود، در مجلس كنوني نيز بحث خواهد شد. مساله‌اي كه در طرح ساعت كاري مطرح بود از يك سو براي زنان شاغل كه با محدوديت‌هايي مانند فرزند زير ۶ سال يا با وجود شوهر و يا فرزند معلول مواجه هستند مزاياي قائل مي‌شد تا از اين فرصت بهره ببرند. اگر از نگاه زني كه با چنين مشكلي مواجه است، اين مساله مطرح شود اين موضوع مطلوب خواهد بود، اما چه تعداد از زنان شاغل با چنين مشكلاتي مواجهه هستند، علاوه بر اين همه نمايندگان دركميسيون اجتماعي مجلس دهم همچنان بر اجراي آن اصرار داشتند. بحث نمايندگان بر سر اين مساله بود كه زنان شاغل در مشاغل دولتي و غيردولتي هر دو بايد مورد حمايت قرار بگيرند. دركميسيون اجتماعي ۵ تن از زنان عضو بودند، در آنجا كه بحثي در اين مورد به ميان آمد نظر آن كميسيون در مجلس اعمال شد. اگر از سوي دولت مشوق‌هاي خوبي مانند كاهش درصد ماليات، تقبل بيمه نيروي كار توسط دولت و خدماتي از اين قبيل به كار فرما ارائه شود و اين بسته تشويقي به نحوي باشد كه انگيزه كارفرما را براي استخدام افزايش دهد، قطعا اين طرح مطلوب است. درغير اين صورت زنان همواره با اين مساله دچار مشكل خواهند شد. مگر چند زن داريم كه شوهر و فرزند معلول يا فرزند زير شش سال دارد؟ اين مساله نبايد به همه جامعه زنان تعميم داده شود، در نتيجه اين مساله سبب مي‌شود زنان در استخدام دچار مشكل شوند. لايحه كاهش ساعت كاري زنان داراي فرزند يا شوهر معلول يكي از مسائلي بود كه در مجلس دهم موافق و مخالفان بسيار زيادي داشت، چراكه عده‌اي معتقد بودند در آينده اين طرح سبب مي‌شود كه زنان كمتر جذب بازار كار شوند. بنابراين مساله مذكور با ارائه مشوق به كارفرما قابل حل است
در اين زمينه طرح جامعه خانواده فراكسيون زنان بايد چگونه عمل كند؟
اماني: زماني كه زنان دغدغه تامين آينده را نداشته و ثبات شغلي و اقتصادي داشته باشند دراين صورت با آسودگي خاطر مي‌توانند در اجتماع فعاليت كنند. البته طرح جمعيت و تعالي خانوداه زنان مجلس نهم با اتمام دوره مجلس نهم به پايان رسيد. يكي از نقدهاي بسيار جدي كه وجود دارد بسترسازي مناسب براي حضور زنان درعرصه‌هاي مهم سياسي و اجتماعي است. زيرا پيش‌مقدمه همه مطالبات زنان سياست ورزي و سياست است كه به پيشرفت و توسعه آن جامعه مي‌انجامد. گرچه بخشي از زنان جامعه شاغل هستند اما با لايجه افزايش مرخصي زايمان و كاهش ساعت كاري چه خدمتي به زنان شد؟! تقريبا سه درصد زنان شغل رسمي دولتي دارند، آيا اين قانون به نفع سه درصد جامعه بوده يا به نفع ۹۷ درصد جامعه است. در طرح جمعيت و تعالي خانواده محدوديتي وجود داشت كه زن‌هاي مجرد عضو هيات علمي نشده يا به‌طور كل استخدام نشوند. اين طرح را به عنوان محدوديت تبديل به قانون كرده و حتي در بخش خصوصي نيز اجازه استخدام زنان به كارفرما داده نمي‌شد. زيرا ديدگاه آنها بيشتر اين بود كه حضور زنان مجرد در بخش خصوصي سبب مي‌شود زنان ازدواج نكرده و سن ازدواج بالا برود. به همين دليل اين طرح منجر به كاهش فرصت شغلي براي زنان نسبت به قبل مي‌شد. همان‌طور كه اكنون ديده مي‌شود معمولا كارفرماها، دختران در سن ازدواج يا سنين بالا را استخدام نمي‌كنند، چون كارفرما اين مساله را در نظر مي‌گيرد كه نيروي كار زن با سن بالا يا در سن ازدواج پس از چندي مرخصي زايمان هم مي‌خواهد. بنابراين اين طرح نياز به اصلاح دارد. دو اصل قانون اساسي تحت عنوان اصل ۲۰ و ۲۱ در سال ۵۸ در حمايت از زنان وضع شد، برخي از نماينده‌هاي زن در مجلس نهم مي‌گفتند زنان در خانه بنشينند، بچه داري كنند در حالي كه خودشان بر سياسي‌ترين كرسي كشور تكيه زده بودند.
ورود زنان به عرصه‌هاي مختلف اجتماعي يك نياز است، نمايندگان مجلس تا چه اندازه پيگير برداشتن موانع از سر راه زنان هستند؟
سلحشوري: لازم به ذكر است من در اينجا به عنوان يكي از نمايندگان زن حضور پيدا كرده‌ام و نظراتي كه ارائه مي‌كنم نظر شخصي بوده و ممكن است ساير همكاران نظرات متفاوتي داشته باشند. از نظر من مطالبات و مشكلات زنان را بهتر است اولويت‌بندي كرد. اولويت نخست نمايندگان ايجاد اشتغال براي زنان و جوانان و پرداختن به امور زنان سرپرست خانوار و توانمند ساختن آنها است. اما به نظر من زنان ما گرفتاري‌ها و مشكلاتي بزرگ‌تر دارند، با این‌همه برخي از مسائل براي به حاشيه راندن مسائل مهم‌تر مطرح مي‌شود و با توجه به اين بازه زماني محدود بايد به مسائلي كه براي زنان جامعه در اولويت است، پرداخته شود.
اماني: مسائلي مانند حضور زنان دراماكن اجتماعي يكي از ديگر مطالبات زنان است. بنده به عنوان يك كنشگر اجتماعي معتقدم كه منع انسان از هر مساله اي فضا را بهتر نخواهد كرد. بنابراين فضاي اجتماعي بايد به سمت و سويي برود که زنان با آرامش و امنيت خاطر بتوانند در همه اماكن اجتماعي حضور داشته باشند. زماني كه حضرت امام (ره) مي‌فرمايد زنان در همه مقدرات كشور بايد دخالت داشته باشند، منظور حضور زنان تنها در بخش‌هايي خاص نيست. وقتي زنان ورزشكار در مسابقات المپيك و پاراالمپيك شركت مي‌كنند و به عنوان سفير فرهنگي و اجتماعي تاثيرگذارترين جايگاه را براي كشورشان مي‌آفرينند؛ بنابراين بايد در همه اماكن نيز حضور داشته باشند. مسئولان ورزشي در فدراسيون‌ها قبلا نمي‌پذيرفتند كه زنان در مسابقات ورزشي آسيايي و اروپايي حضور داشته باشد اما زماني كه بسترها براي حضور زنان در اين مسابقات فراهم شود، امكان حضور آنها وجود دارد.
كودكان كار و خياباني يكي ديگر از معضلات جامعه ايران هستند كه فضاي بسياري تلخي را به وجود آورده‌اند و در گذشته آن طور كه بايد شاهد تغيير در ساماندهي اين دسته از كودكان نبوديم. بانوان نماينده در اين خصوص چه برنامه‌اي دارند و از سويي يكي ديگر از وعده‌هاي نماينده‌هاي زن طرح قوانيني بود كه مخالف تفکیک جنسيتي باشد...
سلحشوري: رفع نگاه‌هاي جنسيتي در دستور كار زنان مجلس قرار دارد. رفع نگاه جنسيتي در دو حوزه استخدامي يا تحصيلي يكي از اولويت‌هاي ديگر زنان است. درحوزه سياسي مفهومي به نام «تبعيض مثبت» وجود دارد كه به معني اتخاذ روش‌هايي براي اصلاح رويه‌هاي تبعيض‌آميز در گروه‌هايي مانند زنان است كه از بسياري مزاياي اجتماعي بي‌بهره‌اند. بنابراين مطالبه ۳۰ درصدي را درباره حضور نمايندگان زن درمجلس مطرح كردند که نوعي تبعيض مثبت است. قرار بر اين بود كه قوانيني در مجلس تصويب شود كه اولويت كاري را در وهله نخست به مرد متاهل، سپس به مرد مجرد، پس از آن به زن متاهل و در نهايت زن مجرد داده شود. در صورتي كه اين طرح به مرحله اجرا برسد به هيچ رو براي زنان فرصت شغلي دركشور فراهم نمي‌شود. به نظر در چنين مواردي شايستگي در تخصص و توانايي زنان و مردان حرف اول را مي‌زند. وجود كودكان كار فضاي اجتماعي بسيار نامطلوبي در جامعه دارد و قلب هر انساني را به درد مي‌آورد اما كودكان كار به عنوان فرزندان آينده ايران و مساله ساماندهي آنها در ابعاد اجتماعي، روانشناختي و همين طور خشونتي كه نسبت به كودكان اعمال مي‌شود از مسائلي مهمي است كه بايد با همكاري ساير نهادها به آن توجه جدی كرد.
فراكسيون زنان تنها وظيفه پيگيري مطالبات زنان را دارد؟
اماني: خير قرار نيست فراكسيون زنان همه كار و مسئوليت خود را رها كند و تنها به مساله زنان بپردازد؛ به هر رو مجلس در راس امور قرار دارد و به اصلاح قوانين مي‌پردازد. از اين منظر مهم‌تر از همه اينكه ما خلأ قانوني چندان زيادي نداريم بلكه اينجا بيشتر مساله بسترسازي و ايجاد قانون مطرح است. مساله بيمه زنان خانه‌دار كه خود قانون دارد، بنابراين روي هر حوزه‌اي كه انگشت بگذارند روي آن كار كارشناسي انجام گرفته است و نيازي به قانونگذاري ندارد. بخش مهم مساله زنان همان بسترسازي و زمينه براي ايجاد حضور بيشتر آنان در جامعه است. مساله بيمه زنان در دولت اصلاحات در بودجه آورده شده و دستگاه پيگيري آن سازمان بهزيستي بوده است در دولت دهم آن را مورد اجرا قرار دادند. بنابراين ممكن است در روش اجرا ايراداتي وجود داشته باشد ولي اين مساله نياز به اصلاح قانون و وقت صرف كردن ندارد. در مساله كودكان كار خلأ قانوني وجود ندارد اما اگر نماينده‌هاي زن به عنوان مادران و وكلاي اين بچه‌ها در فراكسيون اين رويكرد را داشته باشند كه آينده كودكان كار در چهارراه‌ها از بين مي‌رود قطعا ما امروز شاهد افزايش تعداد كودكان كار در خيابان‌ها و چهاراه‌ها نخواهيم بود. علاوه بر اين ساماندهي كودكان نياز به قانون ندارد، بلكه با تقويت NGOها مي‌توان به حل اين مشكل نائل آمد. اين مساله در نهايت به رويكرد نمايندگان زن نسبت به آن باز مي‌گردد.
موانع موجود بر سر راه دولت در عدم استفاده از ظرفيت هاي حداكثري زنان در سازمان‌ها و وزراتخانه‌ها چيست؟ آيا بانوان نماينده براي تعامل با دولت در اين خصوص برنامه‌اي دارند؟
سلحشوري: زنان براي اثبات خود در جامعه ايران راه دشواري دارند. به طور مثال در دولت دهم ما شاهد حضور يك وزير زن بوديم اما در دولت يازدهم حتي يك وزير زن نداشتيم. در حالي كه نخست وزير بريتانيا و صدر اعظم آلمان يك زن است. در آمريكا رياست‌جمهوري كلينتون نيز محتمل است. درحالي كه اين زنان خود براي رسيدن به اين نقطه تلاش كردند و بنابراين نبايد وضعيت درجامعه ما به گونه‌اي باشد كه زنان كشور نتوانند پويايي و فعاليتي نداشته باشند و بگويند ما را در وزرات خانه‌ها و سازمان‌ها به كار بگيرند. مساله اين است كه زنان ايراني تا زماني كه نتوانند توانايي خود را به اثبات برسانند، راه براي ورود آنها به عرصه سياسي و ساير عرصه‌ها باز نخواهد شد. در حال حاضر ما معاون وزير زن و مديركل زن داريم، علاوه بر آن زنان كارآفرين توانمند زيادي داريم. اما به هر رو حضور زنان در چنين جايگاه‌هايي نسبت به جمعيت جامعه مسلما كمرنگ است، بنابراين اين مساله دو راهكار مي‌طلبد. نخست آنكه زنان خود بخواهند به جايگاه‌هاي سياسي دست يابند و در منصب قدرت باشند و اين مطالبه هم عزم عمومي زنان باشد. ما مي‌خواهيم كه از زنان توانمند در حوزه‌هاي مختلف سياسي استفاده شود. بنابراين به نظر نمي‌رسد كه مانعي بر سر راه دولت جهت به كارگيري زنان توانمند در وزارتخانه‌ها وجود داشته باشد. دولت بايد خود به شناسايي زنان كارآمد بپردازد و براي افزايش انگيزه در زنان و تشويق جامعه زنان به آنها در وزراتخانه و سازمان‌ها مسئوليت سنگين دهد. چراكه زنان اين توانمندي را دارند و همواره قانون را رعايت و نسبت به مردان فسادهاي اقتصادي شان نيز كمتر است.
علت عدم اهتمام دولت به اعطاي يك كرسي به زنان در كابينه چيست؟
اماني: از منظر تجربه شخصي، من در مجلس پنجم به سراغ وزرايي رفتم كه جامعه هدف و پرسنل آنها بيش از ۵۰ درصد زنان بودند. به ويژه ملاقات زنان نماينده با وزير جهاد كشاورزي و آموزش عالي مي‌تواند بسيار موثر باشد. در حالي كه زماني گفته مي‌شد زنان تحصيلات كافي يا تخصص لازم را ندارند، اكنون زنان از تحصيلات عالي و تخصص كافي برخوردارند. بنابراين بهانه‌اي براي استخدام و به كارگيري زنان در وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها وجود ندارد. گرچه ايرادي كه اكنون وجود دارد اين است كه زنان دانش دارند اما تجربه كافي ندارند. اگرچه مجلس نهم ادامه روند استمرار تفكر دولت های نهم و دهم بود و روحاني با مسائل بسياري روبه رو بود اما به هر رو هيچ گامي از سوي دولت حتي در حد طرح و پيشنهاد وزير زن برداشته نشد. در عمل روحاني وعده داد به نحوي در مديران مياني و معاونت وزرا از ظرفيت‌هاي زنان به طور شايسته استفاده كند. با وجود اينكه ايشان مكررا تاكيد كرد متاسفانه بدنه دولت يا هيات وزیران به تحقق اين وعده تن در ندادند. گرچه ما شاهد حضور زنان در عرصه‌هاي دولتي هستيم اما اين حضور بسيار كمرنگ است. به طور مثال براي نخستين‌بار رئيس سازمان استاندارد و معاون وزير نفت، زن هستند. اگر نگاهي به عملكرد دولت گذشته شود، در مي‌يابيم كه حضور زنان در سازمان‌هاي دولتي و پست‌هاي كليدي چشمگير بوده است اما اين توجه به زنان بيشتر به محارم يا روابط خانوداگي و خويشاوندي محدود بوده است. در عمل نسبت به ساير زنان چنين نگاهي از سوي دولت قبل وجود نداشت. بنابراين اكنون زنان نماينده بايد تفاوت و تمايز رويكرد خود را نسبت به زنان در مجلس نهم به افكار عمومي نشان دهند.
چرا بانوان نماينده در مجلس دهم نسبت به رد صلاحيت مينو خالقي سكوت كردند؟
سلحشوري: نمايندگان زن هر يك به اين مساله واكنش نشان دادند اما يك بيانيه خاص و دسته جمعي از سوي زنان ارائه نشد. زيرا در آن زمان انسجام و اتحادي ميان نمايندگان زن در مجلس وجود نداشت. حتي در زمان كنوني به سختي زنان دور هم جمع مي‌شوند، هر يك از زنان گرفتاري‌هاي خاص خود را دارند، معمولا كم پيش مي‌آيد كه متشكل شويم، در نهايت موانعي نيز وجود داشت كه مانع ورود نمايندگان زن به اين مساله مي‌شود.
اماني: در اين رابطه همه‌چيز كاملا شفاف بود و پيگيري مساله رد صلاحيت مينو خالقي و مطالبه او بر عهده مجلس بوده و يك احتمال هم داده مي‌شد، آن هم در صورت عدم ورود به اين مساله، احتمال حل آن بيشتر بود.
