امنیت انگلیسی، چاره اندیشی ایرانی
سیاست خارجی بریتانیا در هفته گذشته روزهای پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشت و سر فصل جدیدی را در روابط این استعمارگر پیر با آسیای غربی(خاورمیانه) گشود.
روز چهارشنبه ۱۷ آذر (۷ دسامبر)، نخست وزیر بریتانیا که به بحرین سفر کرده بود، با شرکت در سی و هفتمین نشست سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، به تبادل نظر با اعضای این شورا پرداخت و خطوط کلی سیاستهای بریتانیای پسا برگزیت را ترسیم نمود. خانم می در سخنانی در این نشست، ضمن تشریح سیاستهای دولت خود در زمینه روابط با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، در سخنانی خصمانه جمهوری اسلامی ایران را به بی ثباتی در منطقه متهم نمود و گفت که بریتانیا آماده است با کشورهای عضو شورا برای عقب راندن "اقدامات تهاجمی ایران درمنطقه" همکاری کند. خانم می که از فرصتهای موجود در شیخ نشینهای خلیج فارس برای کشورش به وجد آمده بود، حتی اسناد تاریخی کشورش خودش در مورد خلیج فارس را نیز از یاد برد وضمن "خلیج" عنوان کردن خلیج فارس، به دولتهای عرب منطقه اطمینان داد که تهدیدات ایران(!!!) را مشاهده می کند و برای مقابله با آنها "یک مشارکت امنیتی" شامل سرمایه‌گذاری دفاعی و آموزش نظامی در کل منطقه خصوصاً بحرین و اردن را پیشنهاد می دهد.
با این وجود در حالی که خانم می در حال جلب نظر دولتهای عرب برای حضور گسترده تر در این کشورها بود، اظهارات بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا در رسانه های انگلیسی منتشر شد که بر دولتهای عرب نیز همچون ایران تاخته بود و آنها خصوصاً عربستان سعودی را نیز متهم به بی تدبیری، سوء استفاده از دین برای اهداف سیاسی و راه انداختن جنگ شیعه و سنی کرده بود. هر چند سخنگوی خانم می کوشید این سخنان را مواضع شخصی وزیر خارجه نشان داده و با تهدید غیر مستقیم وی به اینکه باید نظراتش را تغییر دهد، اوضاع را اندکی آرام نماید، اما وقوع چنین وضعیتی نشان از بروز تغییرات جدی در سیاست خارجی بریتانیا دارد.
در درجه نخست به نظر می رسد با گذشت حدود شش ماه از استعفای دیوید کامرون و انتخاب خانم می برای پست نخست وزیری، دولت نوپای وی هنوز از پختگی و انسجام کافی برخوردار نیست و سر گیجه ای که در اثر خروج از اتحادیه اروپا بر همه حوزه های این کشور حکمفرما شده، عرصه سیاست خارجی آن را نیز دربر گرفته است. ظاهرا خانم می که در سمت قبلی خود به‌عنوان وزیر کشور، بارها جانسون را به عنوان شهردار سابق لندن تحقیر نمود و جلوی اجرایی شدن برنامه های وی را گرفت، هنوز نتوانسته است این سیاستمدار تازه کار را با سیاستهای خود هماهنگ سازد و اینگونه است که از هر بخش دولت وی، سازی خاص در رابطه با دولتهای عرب نواخته می شود.
اما از نابسامانی اوضاع داخلی بریتانیا که بگذریم باید گفت حضور خانم می در نشست شورای همکاری خلیج فارس و سخنان ضد ایرانی وی حکایت از نوعی بازگشت به سیاستهای بریتانیا در قرون گذشته دارد. بریتانیا که با خروج از اتحادیه اروپا بسیاری از بندها از جمله ملاحظات حقوق بشری و سیاست خارجی مشترک را از پای خود گسسته است، حال به دنبال آن است که همچون اسلافش با ایجاد پایگاه و حضور مستقیم در کشورهای این منطقه، فروش تسلیحات و گسترش و رونق تجارت، نقش بریتانیای کبیر را در غرب آسیا و خصوصاً خلیج فارس احیا و باز طراحی کند. به قدرت رسیدن ترامپ در ایالات متحده که تاکنون اظهارات چندان دوستانه ای نسبت به دولتهای عرب خلیج فارس نداشته و بارها تأکید کرده است که آمریکا دیگر هزینه تأمین امنیت متحدانش را نمی پردازد، شرایطی را مهیا کرده است که دولتهای عرب نیز آمادگی پذیرش چنین نقشی را از سوی بریتانیا داشته باشند. بدین ترتیب «وحشت از تغییرات» نقطه مشترک دولت بریتانیا و دولتهای عرب بویژه عربستان سعودی است که آنها را به یکدیگر نزدیک نموده و به طراحی نظام امنیتی نوینی برای رهایی از این ترس ناشی از موقعیت فرا خوانده است.
با این وجود حذف مهمترین کشور حوزه شمالی خلیج فارس یعنی جمهوری اسلامی ایران از این نظام امنیتی و خصوصاً طراحی این نظام در مقابل ایران، هر چند در طول سالهای گذشته نیز به انحاء مختلف جریان داشته و برای ایران پدیده ای جدید نیست، با این وجود تلاش بیشتر دستگاه دیپلماسی کشور برای تغییر این فرایند را می طلبد. بی شک توانمندیهای امنیتی و نظامی ایران در حدی هست که امکان مقابله با سیاستهای خصمانه دولتهای عرب را فراهم کند؛ اما تجارب تاریخی نشان داده که درگیری، رقابتهای تسلیحاتی و جنگهای نیابتی کشورهای منطقه به نفع هیچ یک از آنها نبوده و ثمره ای جز نابودی، عقب ماندگی و حضور قدرتهای فرا منطقه ای نداشته است. موضع ایران تا کنون همواره بر نظامهای امنیتی متشکل از کشورهای منطقه و عدم مداخله و حضور نیروهای خارجی در خلیج فارس مبتنی بوده و در شرایط فعلی نیز لازم است دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید همچون برخی دوره های گذشته، رهبری و راهبری منطقی روابط با کشورهای عربی را در دست گرفته و برای تنش زدایی و کاهش اختلافات و خصومتهای موجود با کشور منطقه پا پیش بگذارد.
منبع:خبرآنلاین
