ترکیه روی مین
روزنامه وقایع‌اتفاقیه از ناامنی ترکیه برای گردشگران ایرانی و تلاش ترک ها برای جذب آنها به ارایه گزارشی پرداخت و نوشت: روزهای آخر سال، کم‌کم تبلیغات تورهای خارجی به اوج خود می‌رسد و همزمان مقصد سنتی ایرانی ها در سفرهای خارجی در سال های اخیر، یعنی ترکیه تورهای متنوع خود را برای ایرانی ها معرفی می‌کند.
در ادامه این گزارش آمده است: براساس جدید‌ترین آمار سالانه حدود یک میلیون ایرانی به ترکیه سفر می‌کنند اما وضعیت امنیت گردشگران، مهم‌ترین فاکتور گردشگری در دنیا، سال‌هاست در ترکیه زیر سؤال رفته، به‌طوری‌که سال گذشته فردی مسلح به کافه‌ای در استانبول وارد شد و چهار نفر را زخمی کرد. دو روز قبل از آن، منطقه دیگری از استانبول شاهد حمله مسلحانه‌ای بود که جان چهار نفر را تهدید کرد.
یک ماه پیش از آن نیز قلب این شهر توریستی لرزید و خون 30 گردشگر در میدان «سلطان احمد» به زمین ریخته شد. به‌دنبال این اتفاقات، اروپا به اتباع خود برای سفر به ترکیه هشدار داد. سواحل جنوبی ترکیه نیز که جاذبه اصلی و وسوسه‌کننده توریست‌ها برای سفر به این کشور هستند، روزهای خوبی را پشت سر نمی‌گذارند، به‌طوری که روزنامه ترکیه‌ای «تودی زمان» از ورشکسته‌شدن هزار و 300 هتل ساحلی و به فروش گذاشته‌شدن آنها خبر داده است. همه اینها در کنار سایر حملات تروریستی در ترکیه باعث شده این کشور گردشگرپذیر، در سال 2015 برای اولین‌بار از سال 2006، شاهد هیچ رشد مثبتی نبوده باشد.
همه اینها باعث شده کشورهای اروپایی، روس ها و کشورهای آسیای شرقی رغبتی برای حضور در ترکیه برای اهداف گردشگری خود نداشته باشند. بر همین اساس، ترکیه از سال گذشته تاکنون با کاهش 20 درصدی قیمت تمام‌شده خدمات توریستی به ایرانی‌ها سعی در جذب دوباره بازار گردشگری ایران، به‌ویژه در نوروز دارد.
** روس ها قید ترکیه را زدند، ایرانی ها نه!
کشوری که در اوج سال‌های گردشگری خود در سال‌های 2011 تا 2013 سالانه حدود 40 میلیون گردشگر جذب می‌کرد، حالا به رقم 30 میلیون گردشگر در سال رسیده است. آخرین آمار مربوط به گردشگری ترکیه در سال 2015 از سوی وزارت فرهنگ و گردشگری این کشور نیز حاکی از سفر حدود 30 میلیون نفر به ترکیه است که شهرهای استانبول و سپس آنتالیا را مقصد گردشگری خود در این کشور قرار داده‌اند اما همه این آمارها با توجه به فاکتور‌های امنیتی در ترکیه تغییر کرد؛ البته باید تعداد گردشگران روسی در این آمار را به‌شدت کاهش داد زیرا تمایل روس‌ها به سفر به ترکیه صرفا تا سال 2014 صدق می‌کرد و بعد از آن اتفاقاتی که میان دو کشور رخ داد و شرایط امروز ترکیه، باعث شد برخی کشورها مثل روسیه از جمع کشورهایی که ترکیه را به‌عنوان نخستین مقصد گردشگری خود قرار می‌دهند، خارج شوند.
بروز ناآرامی های شدید در ترکیه که اغلب به‌علت دخالت‌های نظامی این کشور در کشورهای همسایه نظیر عراق و سوریه بوده، باعث ایجاد حملات خرابکارانه‌ای از سوی تروریست‌ها شده است. افزایش تعداد این حملات تا حدی بوده که موجبات نگرانی گردشگران خارجی را فراهم کرده و منجر به کاهش تعداد آنها شده است.
** توری که ترکیه برای گردشگران ایرانی پهن کرده است
هرچند ترکیه فضا را برای ورود سیل عظیم گردشگران آماده کرده بود اما سیاست خارجی این کشور و افزایش خشونت‌ها در آن در نهایت باعث افزایش لغو رزرو هتل‌ها و کاهش ورود گردشگر به این کشور شد. در این بین، ترکیه بیشترین خسارت را از محل کاهش گردشگران روس دیده که با 25 درصد کاهش روبه‌رو بوده است. علت این کاهش نیز اقدام تلافی‌جویانه روسیه در قبال سرنگونی هواپیماهای جت روسی بوده و ممنوعیت سفر توریستی به ترکیه است.
ترکیه پس از ازدست‌دادن گردشگران اصلی خود از جانب روسیه سیاست خود را بر جذب بیشتر گردشگر از ناحیه ایران قرار داد. بر‌این‌اساس، اخیرا اتحادیه مدیران و سرمایه‌گذاران گردشگری و هتلداران ترکیه با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرده است قصد دارد با مشارکت فعال در نمایشگاه گردشگری ایران که در آینده نزدیک برگزار می‌شود، جاذبه‌های گردشگری ترکیه را بیش از پیش به مخاطبان ایرانی خود معرفی کند.
همچنین آنها تصمیم دارند تعداد گردشگرانی را که از ناحیه ایران جذب می‌کنند، به دو میلیون نفر برسانند اما تجربه نوروز 95 نشان داد ایرانی‌ها تمایلی برای حضور در ترکیه ندارد و آنهایی که ترکیه را به عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند مشتری ثابت این کشور در زمینه گردشگری هستند.
ترک ها حالا چشم امید به همسایه شرقی خود دارند و می‌خواهند کشتی نجاتشان را در رودخانه ایران رها کنند. ظاهرا ایرانی ها شجاع‌ترین گردشگران ترکیه هستند که قرار نیست از صحنه کارزار درگیری های تروریستی فرار کنند.
وزارت گردشگری ترکیه در گزارشی اعلام کرده تعداد مسافران خارجی در 11 ماه نخست 2015 در مقایسه با سال پیش از آن، 1,3 درصد کاهش داشته اما سفر ایرانی‌ها با افزایش همراه بوده، به‌طوری‌که در این بازه زمانی یک میلیون و 600 هزار ایرانی از ترکیه دیدن کردند و این به معنای رشد 6,3 درصدی این آمار نسبت به دوره مشابه در سال 2014 است.
انجمن سرمایه گذاران و هتلداران ترکیه نیز در بیانیه جدیدی که صادر کرده، از برنامه‌ریزی نمایندگان بخش گردشگری این کشور به منظور جذب حداکثری گردشگران ایرانی خبر داده است. آنها پیش‌بینی می‌کنند که اثرات مثبت این برنامه‌ریزی را در نوروز شاهد باشند.
این در حالی است که قیمت تورهای ترکیه اغواکننده بوده و از هشدارهای امنیتی هم خبری نیست. آخرین توصیه مسافرتی وزارت امور خارجه کشورمان درباره ترکیه به مرداد برمی‌گردد؛ زمانی که قطار مسافرتی ایران در خاک ترکیه منفجر شد.
سال گذشته، قطار مسافرتی آنکارا - تهران در یک مین‌گذاری منفجر شد، هیچ مسافری آسیب ندید اما وقتی قطار بعدی به ترکیه رفت تا مسافران وحشت زده را به ایران بازگرداند، برای دومین بار و با فاصله یک روز، مورد حمله قرار گرفت. در همان روزها، یک دستگاه اتوبوس حامل مسافران ایرانی که از پایانه مرزی بازرگان وارد خاک ترکیه شده بود، مورد حمله مسلحانه قرار گرفت که یک نفر کشته شد و سه زخمی به جا گذاشت.
حدود یک ماه تا آغاز تعطیلات نوروز مانده و هموطنانی که قصد دارند این تعطیلات را در خارج از کشور بگذرانند، از حالا در تکاپوی انتخاب بهترین مقصد هستند که علاوه بر ارزان‌بودن، امنیت کافی هم داشته باشد. در این میان، ترکیه مطمئنا مقصدی ارزان است اما مطمئن...؟ اینکه دولت ترکیه فرش قرمز پهن کرده و حاضر شده خدمات توریستی‌اش را تا 20 درصد کمتر از قیمت سال گذشته به گردشگران ارائه کند، شاید تلاشی برای جبران ترسِ ایجاد‌شده در گردشگران به‌خاطر ناامنی این کشور باشد.
** پرطرفدارترین مقاصد سفر ایرانیان کجاست؟
جدید‌ترین آماری که از مقاصد سفرهای ایرانی‌ها به کشورهای دنیا وجود دارد، مربوط به سال 2014 است، به‌طوری‌که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با استناد به سالنامه آماری سازمان جهانی جهانگردی، وضعیت گردشگری خروجی ایران را در فاصله سال‌های 2009 تا 2014 بررسی و مقاصد پربازدید مسافران ایرانی را مشخص کرد.
براساس این گزارش، پس از کشور ترکیه که در سال 2014، یک میلیون و 196 هزار و 482ایرانی به آن سفر کردند، عراق دومین مقصد پربازدید ایرانی‌ها بوده است. در سال 2014 حدود 787 هزار و 195 ایرانی به عراق سفر کردند که به‌طور قطع، اشتیاق ایرانی‌ها برای سفر به عتبات عالیات عراق در اربعین و عاشورا و تاسوعا در تعیین این جایگاه نقش مؤثری داشته؛ البته روند آماری سفر ایرانی‌ها به عراق در فاصله سال‌های 2009 تا 2013، منفی و با کاهش همراه بوده و یقینا شرایط امنیتی عراق در شکل‌گیری این روند بی‌تأثیر نبوده است.
سال 2012 حدود 989 هزار و 787 نفر به این کشور سفر کردند، درحالی‌که یک سال قبل از آن (2011) یک میلیون و 430 هزار و 908 نفر از ایران به عراق رفته بودند. با آنکه مرکز پژوهش‌های مجلس در بخش نتیجه‌گیری نمایه آماری گردشگری ایران، کشور عربستان را سومین مقصد برتر گردشگران ایرانی‌ها اعلام کرده اما اطلاعات سالنامه آماری سازمان جهانی جهانگردی خلاف این موضوع است. براساس این گزارش، سهم بازار عربستان از گردشگران ایرانی در سال 2014 فقط 0,01 درصد تعیین شده است.
گزارش سازمان جهانی جهانگردی نشان می‌دهد ارمنستان و جمهوری آذربایجان پس از ترکیه و عراق، مقاصد پرطرفدار ایرانی ها برای سفر بوده‌اند. در سال 2014 حدود 146 هزار و 184 ایرانی به ارمنستان و 143 هزار و 579 ایرانی به جمهوری آذربایجان سفر کردند.
